Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam họp báo công bố hai công trình được trao Giải thưởng Trần Đại Nghĩa năm 2025 - Ảnh: VGP/Thu Giang

“Công nghệ hồ treo thu trữ nước vách núi” và “Nghiên cứu, phát triển sản xuất tủ điện trung thế” là hai công trình khoa học xuất sắc sẽ được vinh danh tại giải thưởng Trần Đại Nghĩa 2025. Thông tin này được GS Chu Hoàng Hà – Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam – công bố sáng tại buổi họp báo chính thức ngày 15/5.

Vinh danh các công trình mang tính ứng dụng thực tiễn to lớn

Hai công trình được Hội đồng khoa học chuyên ngành và Hội đồng giải thưởng xét chọn kỹ lưỡng, khách quan dựa trên tiêu chí về tính mới, tính sáng tạo và khả năng ứng dụng hiệu quả vào thực tiễn:

“Công nghệ hồ treo thu trữ nước vách núi” do nhóm tác giả PGS.TS. Vũ Cao Minh (Viện Các Khoa học Trái đất), cố TS. Vũ Văn Bằng (Viện Công nghệ Nước và Môi trường – Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam) và KS. Nguyễn Chí Tôn (Sở NN&PTNT tỉnh Hà Giang) thực hiện. GS Chu Hoàng Hà nhấn mạnh đây là một công trình nghiên cứu ứng dụng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với vùng núi cao, giúp giải quyết tình trạng thiếu nước sinh hoạt và sản xuất ở các khu vực địa hình hiểm trở. Công trình này góp phần ổn định đời sống, phát triển nông nghiệp và giữ gìn bản sắc văn hóa vùng cao, với hơn 100 hồ treo đã được xây dựng và tiếp tục phát triển, đặc biệt tại các khu vực như Đồng Văn (Hà Giang).

“Nghiên cứu, phát triển sản xuất tủ điện trung thế” của nhóm tác giả Phạm Đình Thắng, Đoàn Kỳ Bá, Bùi Văn Đam (Công ty Cổ phần Kỹ thuật Công nghiệp Á Châu) là công trình mang tính đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực công nghiệp điện lực. Theo GS Chu Hoàng Hà, công trình này đóng góp quan trọng vào quá trình làm chủ công nghệ, nội địa hóa thiết bị, giảm phụ thuộc vào nhập khẩu, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ điện và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Giải thưởng Trần Đại Nghĩa được công nhận nhãn hiệu bảo hộ

Một điểm nhấn đáng chú ý trong năm nay là việc Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH&CN) đã chính thức công nhận giải thưởng Trần Đại Nghĩa đáp ứng đầy đủ các điều kiện bảo hộ nhãn hiệu theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ.

“Điều này ghi nhận giá trị pháp lý và uy tín của giải thưởng, có ý nghĩa lan tỏa trong cộng đồng khoa học và ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển kinh tế – xã hội. Đây cũng là động lực để chúng tôi tiếp tục giữ vững chất lượng, minh bạch và khách quan trong suốt quá trình tổ chức và xét chọn,” Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam chia sẻ.

Tại buổi họp báo, PGS Phan Tiến Dũng – Trưởng Ban Ứng dụng và Phát triển Công nghệ (Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam) – thông tin rằng Hội đồng giải thưởng do GS Châu Văn Minh, Chủ tịch Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam, làm Chủ tịch, cùng các nhà khoa học tên tuổi khác.

Ông Dũng cho biết, tiêu chí của giải thưởng Trần Đại Nghĩa rất khắt khe, yêu cầu các công trình phải có tính ứng dụng cao và tác động quan trọng đến kinh tế – xã hội Việt Nam. Điều đáng mừng là số lượng và chất lượng các công trình tham gia giải thưởng đang tăng lên hàng năm. Nhiều công trình đã giải quyết được những thách thức thực tiễn, mang lại giá trị kinh tế, sáng tạo và nhân văn, khẳng định tiềm năng to lớn của các nhà khoa học Việt Nam trong việc làm chủ công nghệ lõi và thúc đẩy sự phát triển đa lĩnh vực.

Giải thưởng Trần Đại Nghĩa do Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam tổ chức 3 năm một lần, nhằm tôn vinh những công trình KH&CN xuất sắc, có giá trị ứng dụng thực tiễn cao, phục vụ phát triển kinh tế – xã hội.

Giải thưởng Trần Đại Nghĩa năm 2025 tiếp nối di sản mà các thế hệ nhà khoa học đi trước đã để lại, với sứ mệnh: Tôn vinh giá trị khoa học – Kết nối ứng dụng thực tiễn, góp phần xây dựng Việt Nam hùng cường và phát triển bền vững.