“Mây qua vùng ký ức” tựa như một bộ sưu tập các cổ vật đương đại đầy mê hoặc, sinh ra từ những mảnh ký ức đang dần tàn phai. Đây là kết quả của việc Lưu Tuyền đã thực hành khoảng 2.000 ngày từ trước, trong và sau thời gian đại dịch ở Việt Nam.

Họa sĩ Lưu Tuyền bên các tác phẩm tại triển lãm “Mây qua vùng ký ức”. Ảnh: L.Q.V

Giống như một hành trình tìm lại danh tính của quá khứ, thông qua những ký ức quý giá và những kỷ vật được nghệ sĩ thu nhặt, Lưu Tuyền làm hồi sinh các đồ vật và ký ức của chúng bằng cách tái tạo tổng thể những ấn tượng về hiện vật. Sau khi vật thể được tái tạo công phu đến từng chi tiết, Tuyền đập vỡ chúng thành từng mảnh, rồi lại sắp xếp các mảnh vỡ về ban đầu và phủ tất cả trong một lớp epoxy - một chất keo công nghiệp đa dụng. Trong những hình hài mới, rạn nứt và mờ mịt, chúng như được treo/bay lơ lửng trong không gian, thời gian, tựa như đang chuyển tải một thông điệp nghệ thuật tôn vinh những giá trị cũ thông qua quan niệm hiện đại.

Để tạo nên hiệu quả của tác phẩm, đòi hỏi trí sáng tạo và sự công phu, miệt mài của người họa sĩ

Quá trình này là một hành trình đầy nỗ lực của sự sáng tạo và phá hủy. Lưu Tuyền tạo ra một hiện thực rồi từ từ làm biến dạng và hủy diệt nó, để rồi, tạo nên một hiện thực mới có chủ định. Thông qua sự khổ công đó, Lưu Tuyền kết nối bản thân với quá khứ và làm chậm lại sự hối hả của cuộc sống đương đại.

Hẳn sẽ có nhiều người ngỡ ngàng trước cách biểu đạt mạnh mẽ này. Còn với Lưu Tuyền “Bằng cách nào đó, tôi có được sự liên tưởng tới những cổ vật vô danh. Đó là những cổ vật được tìm thấy trong những con tàu đắm, những cổ vật rất đỗi bình thường, quen thuộc. Chúng được nâng niu, bảo tồn, hoặc không hề có nguồn gốc và danh tính bị vứt bỏ. Tôi tìm thấy mối liên hệ giữa quá khứ và hiện tại, giữa con người và những gì giá trị, hoặc vô giá trị, mà chúng ta đã tạo ra. Tôi liên tưởng tới những thân phận con người, được ghi nhớ hoặc lãng quên. Tất cả trải qua nhiều thăng trầm, biến đổi và dạt trôi cùng lịch sử”.

Họa sĩ Lưu Tuyền đã khám phá chất liệu nhựa epoxy vào năm 2013 khi đang thực hành trên những tác phẩm điêu khắc. Theo thời gian, hầu hết các tác phẩm gần đây của anh là sự kết hợp hội họa với kỹ thuật hoàn thiện bằng epoxy. Anh chia sẻ: “Tôi tự đặt mình vào một hành trình thực hành và trải nghiệm nghệ thuật để cảm nhận và thấu hiểu. Bắt đầu bằng việc mô tả những cổ vật, rồi diễn tả chúng một cách sống động trên bề mặt vật liệu đặc biệt, mà tôi đã tạo ra theo cách của riêng mình. Sau khi tái hiện chi tiết hình ảnh, bằng những tác động khác nhau, tôi làm vỡ chúng. Hành động phá hủy khiến tôi đi từ cảm giác này đến cảm giác khác - từ thỏa mãn cho đến tiếc nuối, từ vui vẻ, buồn bã đến vô cảm. Tôi cảm nhận được giá trị của lịch sử đã bị thời cuộc phá hủy, bào mòn. Tôi cảm nhận được sự mất mát và muốn giành giật, tái tạo các giá trị từ quá khứ cho tương lai, từ hữu hạn cho vô hạn, từ vô hình cho hữu hình”.

Một số tác phẩm của họa sĩ Lưu Tuyền:

Sinh năm 1982 tại Thái Bình, Lưu Tuyền đã tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội, hiện làm việc tại Hà Nội với tư cách nghệ sĩ độc lập. Là một trong những nghệ sĩ đương đại táo bạo và đặc biệt của Việt Nam, Lưu Tuyền tiếp tục vượt qua những ranh giới thông thường với phong cách và quan điểm độc đáo của mình.

Lưu Tuyền đã có một số triển lãm cá nhân đáng chú ý, như: “Vỏ bọc của hiện thực” tại Viet Art Center, Hà Nội - 2012, “Hiện thực của sự hoàn hảo” tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Hà Nội - 2018, "Thiên đường hoàn hảo" tại Six Senses Space, Hà Nội - 2023.

Ngoài ra, anh còn tham gia nhiều triển lãm nhóm, bao gồm: “Triển lãm Nhóm hiện thực” tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam - 2015 / 2021 / 2023 và tại Bảo tàng Mỹ thuật TP. Hồ Chí Minh - 2018; “Đồng điệu” tại 22 gallery, TP. Hồ Chí Minh - 2023; “Thời đại chúng ta sống” bởi KTG, tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam ở Hà Nội và Bảo tàng Mỹ thuật TP. Hồ Chí Minh - cùng trong năm 2022; “Mãi xanh" ở Bảo tàng Mỹ thuật TP. Hồ Chí Minh - 2022; “Triển lãm nghệ thuật quốc tế Nord Art 2021” tại Đức - 2021; “Chào mùa xuân 2019” tại Hà Nội Studio Gallery - 2019; “Giao lưu vì hòa bình thế giới" tại Trung tâm Văn hoá Hàn Quốc, Hà Nội - 2017. Tác phẩm của Lưu Tuyền còn góp mặt ở một số triển lãm và hội chợ nghệ thuật tại Trung Quốc, Malaysia, Hồng Kông và Đức. 

Triển lãm “Mây qua vùng ký ức” được trưng bày từ ngày 12.4 đến 19.5.2024, hằng ngày mở cửa từ 9h30 đến 18h tại không gian nghệ thuật Work Room Four (31/67 Tô Ngọc Vân, quận Tây Hồ, Hà Nội) đã tạo nên một hiệu ứng mạnh mẽ với người xem. 

Hẳn rồi, khi thưởng ngoạn các tác phẩm của Lưu Tuyền, công chúng yêu nghệ thuật có thể đón nhận được tâm niệm của anh: “Tôi mong nghệ thuật của mình có thể khơi gợi thứ gì đó từ trong sâu thẳm mỗi người, đánh thức trong họ một ký ức trường tồn và mở ra hành trình khám phá bản thân”.