Lớn lên tại khu vực Núi Ôliu (At-Tur) ở miền Đông Jerusalem, bà Lama sinh ra trong một gia đình đa tín ngưỡng với cha là người Hồi giáo, mẹ là người Thiên chúa giáo. Ngay từ nhỏ, bà đã nếm trải cảm giác lạc lõng trong một môi trường xã hội đề cao bản sắc tôn giáo mạnh mẽ.
Cha mẹ bà, những người đã gặp gỡ và nên duyên khi cùng làm y tá tại một bệnh viện ở Jerusalem, luôn nỗ lực truyền cho 6 người con của mình một ý thức về bản sắc vượt lên trên tôn giáo. Đó là niềm tự hào về nguồn gốc Ả Rập Palestine và khao khát vươn tới sự xuất sắc trong học tập.
Đặc biệt, cha của Lama luôn kiên quyết rằng 3 cô con gái của ông phải được hưởng nền giáo dục hàng đầu. "Ông ấy thường nói rằng thế giới cho phép đàn ông trở thành bất cứ thứ gì họ muốn, trong khi phụ nữ phải đấu tranh để đạt được điều đó", tiến sĩ Lama hồi tưởng.
![]() |
Tiến sĩ Lama Tarayrah-Ibraheim. “Tôi muốn giới thiệu cho các sinh viên trẻ Palestine về nghiên cứu sinh học phát triển, thúc đẩy họ vượt qua các khuôn mẫu và phát huy hết tiềm năng của mình thông qua thành tích học tập”. |
Vượt qua định kiến bằng tri thức
Ở tuổi 18, sau khi tốt nghiệp một trường nữ sinh Công giáo tại Jerusalem, bà Lama đã xuất sắc giành được học bổng du học ngành vật lý sinh học tại Đại học Brigham Young ở Utah, Hoa Kỳ. Đây chính là nơi bà nhận ra sức mạnh của khoa học.
"Khoa học đối với tôi là một cách để thoát khỏi những định kiến, để “thoát khỏi khuôn khổ”, để được đánh giá bằng những gì tôi có khả năng đạt được, chứ không phải bằng giới tính hay nguồn gốc dân tộc của mình", bà chia sẻ.
Tiếp nối con đường học vấn, bà theo đuổi chương trình sau đại học ngành sinh học phát triển tại Đại học Johns Hopkins ở Maryland. Đề tài nghiên cứu của bà tập trung vào sự phát triển tế bào gốc dòng mầm ở ruồi giấm, một quá trình mà bà mô tả là "một phép màu", khi một tế bào đã thụ tinh duy nhất có thể biến đổi thành một cơ thể vô cùng phức tạp với nhiều tế bào và cơ quan chuyên biệt.
Năm 27 tuổi, sau khi hoàn thành bằng Tiến sĩ, bà Lama Tarayrah-Ibraheim đã từ chối nhiều lời mời làm việc từ các vị trí học thuật tại Hoa Kỳ. Thay vào đó, bà quyết định trở về Israel để được gần gũi gia đình và bạn bè. Bà bắt đầu nghiên cứu sau tiến sĩ tại phòng thí nghiệm của Giáo sư Eli Arama thuộc Viện Khoa học Weizmann. Trong số các dự án nghiên cứu được gợi ý, bà đã chọn tìm hiểu về cái chết bí ẩn của các tế bào mầm nguyên thủy trong phôi ruồi giấm.
Suốt 5 năm miệt mài nghiên cứu, tiến sĩ Lama Tarayrah-Ibraheim và các đồng nghiệp đã làm sáng tỏ cách thức bất thường mà những tế bào này chết, gọi là parthanatos – một thuật ngữ bắt nguồn từ Thanatos, vị thần chết trong thần thoại Hy Lạp. Kết quả nghiên cứu đột phá này, được công bố trên tạp chí danh tiếng Nature Communications, có thể mở ra những phương pháp hiệu quả hơn để tiêu diệt tế bào ung thư, hoặc ngược lại, giúp ngăn chặn cái chết tế bào không mong muốn do đột quỵ thiếu máu cục bộ hoặc các bệnh thoái hóa thần kinh.
Khát vọng lan tỏa đam mê khoa học
Hiện tại, tiến sĩ Lama Tarayrah-Ibraheim vẫn đang tiếp tục nghiên cứu tại phòng thí nghiệm của Giáo sư Arama. Tuy nhiên, trong tương lai, bà ấp ủ ước mơ thành lập phòng thí nghiệm của riêng mình tại một trong các trường đại học Palestine.
"Vì nghiên cứu khoa học ở các trường đại học Palestine còn lạc hậu, tôi có thể tạo ra tác động lớn hơn ở đó so với một trường đại học của Israel", bà bày tỏ. "Tôi muốn giới thiệu cho các sinh viên trẻ Palestine nghiên cứu sinh học phát triển, thúc đẩy họ chống lại những định kiến và nhận ra tiềm năng đầy đủ của họ thông qua thành tích học tập".
Không chỉ trong sự nghiệp, cuộc sống cá nhân của tiến sĩ Lama Tarayrah-Ibraheim cũng là một minh chứng sống động cho việc phá vỡ những định kiến. Sau khi trở về từ Hoa Kỳ, bà kết hôn với ông Osama Ibraheim, một luật sư người Ả Rập Israel đã có hai con từ cuộc hôn nhân trước với một phụ nữ Do Thái. "Tôi không chỉ yêu chồng mà còn yêu cả hai đứa con của anh ấy", bà tâm sự.
Hiện tại, họ đang sống ở Jerusalem cùng cậu con trai hai tuổi của mình, và cũng là gia đình Ả Rập duy nhất trong một khu phố Do Thái ở phía Tây thành phố. Gia đình bà và vợ cũ của ông Osama cùng chia sẻ quyền nuôi hai đứa con lớn. Bọn trẻ đang theo học tại một trường Do Thái-Ả Rập gần Beit Safafa.
"Cuối mỗi ngày, chồng tôi và tôi đều tự hỏi liệu hôm nay chúng tôi đã làm tốt việc dạy con cái cách để trở thành những con người tốt nhất có thể hay chưa", tiến sĩ Lama Tarayrah-Ibraheim chia sẻ với ánh mắt đầy hy vọng. "Nhìn về 20 năm tới, tôi muốn thấy chúng hạnh phúc, mãn nguyện, và trên hết, thoát khỏi mọi ranh giới mà xã hội có thể cố gắng áp đặt lên chúng. Khi đó tôi sẽ nói chúng tôi đã thành công".
“Bạn xứng đáng có một chỗ đứng bình đẳng”
Đó là thông điệp mà Hoa hậu New York USA Marizza Delgado gửi tới các cô gái trẻ đang mong muốn theo đuổi sự nghiệp STEM.