Đêm 10/11, Tổng thống Trump cho hay Giám đốc Trung tâm Chống khủng bố quốc gia Christopher C. Miller sẽ là quyền Bộ trưởng Quốc phòng, thay thế ông Mark Esper. Quan hệ ông Trump với Bộ trưởng Quốc phòng Esper đã không tốt mấy tháng nay khi tổng thống Mỹ cho rằng người đứng đầu Lầu Năm Góc không đủ trung thành với mình.

"Tôi xin vui mừng thông báo Christopher C. Miller, vị Giám đốc Trung tâm Chống khủng bố quốc gia rất được nể trọng Christopher C. Miller (được Thượng viện nhất trí xác nhận), sẽ là quyền Bộ trưởng Quốc phòng, và điều này có hiệu lực ngay lập tức. Chris sẽ đảm nhiệm một công việc tuyệt vời! Mark Esper đã bị sa thải. Tôi muốn cảm ơn ông ta (Esper) vì sự phục vụ của ông", ông Trump viết.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper - Ảnh: REUTERS

Các quan chức quốc phòng nói ông Miller đã tới Lầu Năm Góc từ đầu buổi chiều để tiếp quản công việc và Chánh văn phòng Nhà Trắng Mark Meadows đã thông báo với ông Esper quyết định sa thải trước khi Tổng thống Trump thông báo trên Twitter. Các quan chức quốc phòng khác thì bị bất ngờ và chỉ biết tin này qua truyền thông.

Kênh CNBC cho biết Bộ Quốc phòng Mỹ đã không bình luận về việc này khi được phỏng vấn.  Trước đó, kênh NBC đưa tin ông Esper đã soạn sẵn đơn từ chức, chuẩn bị cho một cú sa thải bất ngờ từ chính quyền Tổng thống Trump.

"Trong một mâu thuẫn bất thường với ông Trump, ông Esper nói với các phóng viên từ hồi tháng 6 rằng ông sẽ không kích hoạt Đạo luật Chống nổi loạn, một luật có từ năm 1807 có thể cho phép chính quyền ông Trump triển khai quân đội phản ứng với tình trạng bất ổn dân sự bắt nguồn từ các cuộc biểu tình chống bạo lực cảnh sát diễn ra trên toàn quốc", CNBC nhận xét.

Các các nghị sĩ phe Dân chủ chỉ trích quyết định này của ông Trump. 

“Sa thải lãnh đạo an ninh quốc gia trong giai đoạn chuyển giao là động thái gây bất ổn mà sẽ chỉ khuyến khích thêm đối thủ của chúng ta, đặt đất nước vào mối nguy lớn”, Hạ nghị sĩ Adam Smith từ Washington, Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Hạ viện, nói. “Quyết định sa thải Bộ trưởng Esper của Tổng thống Trump vì oán giận không chỉ là trẻ con mà còn rất thiếu thận trọng”.

Nhiều báo đài uy tín ở Mỹ đã thông báo kết quả kiểm phiếu cho thấy ông Trump đã thua ông Biden nhưng tình hình vẫn khá căng thẳng khi người đứng đầu Nhà Trắng hiện tại không chấp nhận kết quả bầu cử. Thực tế cũng chưa có kết quả chính thức nói ông Biden thắng ông Trump tính tới thời điểm này.

Ông Esper trước đây là bộ trưởng lục quân, đã tiếp nhận vị trí bộ trưởng quốc phòng Mỹ vào tháng 6-2019. Khi đó ông đã thay thế quyền bộ trưởng Patrick Shanahan, người tạm đảm nhiệm công việc thay bộ trưởng quốc phòng Jim Mattis. Ông Esper phản đối sử dụng quân đội để đàn áp biểu tình ở Washington DC, điều khiến ông Trump nổi giận.

Tờ USA Today cho rằng động thái sa thải Esper diễn ra trong bối cảnh ông Trump đang muốn thể hiện sự quyền hành đương thời trong hai tháng rưỡi tới, bất kể ông đang chống lại kết quả bầu cử. 

USA Today dẫn nguồn "cấp dưới" của ông Trump cho rằng ông Trump cũng đang cân nhắc sa thải Giám đốc Cục Điều tra liên bang (FBI) Christopher Wray, và Giám đốc Cục Tình báo Trung ương (CIA) Gina Haspel.

Ông Biden chưa nói sẽ bổ nhiệm ai làm bộ trưởng quốc phòng, nhưng nhiều dự đoán nói ông sẽ bổ nhiệm một ứng viên nữ cho vị trí này - bà Michele Flournoy. Bà Flournoy đã nhiều lần làm ở Lầu Năm Góc từ những năm 1990 với lần gần nhất là Thứ trưởng Quốc phòng giai đoạn 2009-2012. Bà được coi là nhân vật trung dung của phe Dân chủ và được các đồng minh của Mỹ coi là có chính sách ổn định và ủng hộ việc hợp tác quân sự ở nước ngoài.