Chiều 15/11, tại Hà Nội, Quỹ Hỗ trợ Sáng tạo Kỹ thuật Việt Nam (VIFOTEC) tổ chức Lễ tổng kết và trao giải Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, Nhi đồng toàn quốc lần thứ 21 - năm 2025.

Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, Nhi đồng toàn quốc do Quỹ Hỗ trợ Sáng tạo Kỹ thuật Việt Nam (VIFOTEC) tổ chức từ năm 2004, không chỉ là nơi nuôi dưỡng nhân tài cho đất nước, mà còn là “ngôi nhà chung” thắp sáng đam mê sáng tạo của các em học sinh, sinh viên, thanh thiếu niên và nhi đồng trên khắp cả nước. 

Năm nay, Ban tổ chức nhận 847 đề tài từ 34 tỉnh, thành phố. Hội đồng giám khảo chọn ra 5 giải nhất, 10 giải nhì, 30 giải ba và 60 giải khuyến khích, với tổng giá trị giải thưởng 715 triệu đồng.

Trong số năm giải Nhất, nhóm học sinh thuộc các trường THPT và THCS của Hà Nội được trao giải với dự án trợ lý học tập AI, hướng tới việc giúp học sinh tiếp cận sách giáo khoa theo cách chủ động hơn. Dự án có tên "Trợ lý AI hỗ trợ khám phá nội dung sách giáo khoa qua lăng kính tò mò" của nhóm tác giả: Trần Việt Cường, Nguyễn Khánh An, Nguyễn Công Phúc Lâm, Nguyễn Ngọc Anh, Phan Minh Châu.

Mỗi nhóm học sinh giành giải Nhất được nhận bằng khen, Huy chương vàng của Ban tổ chức, Huy hiệu tuổi trẻ sáng tạo của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và phần thưởng trị giá 15 triệu đồng.

Nhóm cho biết, sản phẩm xuất phát từ ý tưởng giải quyết tình trạng học thụ động của nhiều học sinh hiện nay. Các bạn trẻ trong nhóm mong muốn biến tri thức trong sách thành điều đáng khám phá, thay vì chỉ ghi nhớ, từ đó thúc đẩy khả năng tự học.

Các bạn trẻ sau đó đã dùng những công cụ lập trình phổ biến, kết hợp cùng các mô hình ngôn ngữ lớn sẵn có để tái cấu trúc nội dung sách giáo khoa thành các câu hỏi mở, tình huống thực tiễn, phù hợp với từng tính cách, sở thích và mục tiêu học tập của người học. Kết quả cho thấy trợ lý AI giúp học sinh tham gia thử nghiệm hứng thú hơn, hiểu bài sâu hơn và chủ động tương tác với nội dung được học.

5 nhóm tác giả đoạt giải Nhất

Bốn giải Nhất còn lại là: "Hệ thống phân loại rác thông minh sử dụng năng lượng mặt trời" của nhóm tác giả: Đoàn Gia Thịnh, Bùi Bảo Hân, Nguyễn Thị Ngọc Mai, Nguyễn Thảo Nhi, Bùi Ngọc Hà Phương (Trường THCS Chu Văn An, TP. Hải Phòng).

Nhóm tác giả: Nguyễn Bảo Sơn, Ngọc Tăng Hoàng, Bùi Tiến Minh, Nông Minh Huy, Trịnh Minh Tùng (Trường THPT Chuyên Cao Bằng, THCS Hợp Giang, tỉnh Cao Bằng) với dự án "Mô hình địa tầng Trái đất và giới thiệu công viên địa chất toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng".

Nhóm tác giả: Phạm Anh Thư, Đặng Hoàng Dũng (Trường THCS - THPT Đông Du, Đắk Lắk) với dự án "Thiết kế, chế tạo máy tách vỏ sầu riêng bán tự động". 

Và dự án "Thiết bị trồng cây nông nghiệp trong ao, hồ, sông, biển cung cấp lương thực, thực phẩm cho vùng hải đảo và góp phần đảm bảo an ninh lương thực trong tương lai" của nhóm tác giả: Lê Hà My, Phạm Nguyễn Vân Khánh, Lê Minh Quang, Phan Minh Khôi, Lương Ngọc Bảo Phương (các trường THCS và THPT của TP. Hà Nội).

Trao giải cho các nhóm đoạt giải Nhì của cuộc thi

Phát biểu tại buổi lễ, TSKH Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, ghi nhận tinh thần nghiên cứu của học sinh. Ông cho rằng thành công của cuộc thi không chỉ nằm ở số lượng đề tài mà còn ở sự say mê sáng tạo của các em. Theo ông, đây là nền tảng quan trọng để hình thành đội ngũ sáng tạo trẻ trong tương lai.

Bên cạnh các giải thưởng cá nhân, Ban Chỉ đạo Cuộc thi đã quyết định tặng Bằng khen cho 15 đơn vị và 15 cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác tuyên truyền, phổ biến và tổ chức Cuộc thi tại các tỉnh, thành năm 2025.

Lễ tổng kết và trao giải Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, Nhi đồng toàn quốc lần thứ 21 - năm 2025 không chỉ là dịp tôn vinh những sản phẩm trí tuệ xuất sắc mà còn là nguồn cảm hứng để tiếp tục thúc đẩy phong trào sáng tạo trong thanh thiếu niên, nhi đồng, góp phần xây dựng nền khoa học và công nghệ nước nhà vững mạnh.

Sau 21 lần tổ chức, Cuộc thi sáng tạo thanh niên, thiếu niên nhi đồng toàn quốc, thu hút 11.857 đề tài tham gia dự thi, 1.848 đề tài trong số đó được trao giải. Ban tổ chức cho biết, VIFOTEC kỳ vọng những công trình được trao giải sẽ tiếp tục được hoàn thiện và có cơ hội ứng dụng rộng rãi trong thực tế./.