Phối cảnh khu triển lãm thành tựu khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số do Bộ KH&CN chủ trì

Sự kiện do Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) chủ trì, nằm trong khuôn khổ Triển lãm thành tựu Đất nước nhân dịp kỷ niệm 80 năm Quốc khánh (2/9/1945 - 2/9/2025). Triển lãm hướng tới tái hiện hành trình 80 năm đóng góp của ngành KH&CN và ngành Bưu chính, Viễn thông trong sự nghiệp giành độc lập, xây dựng và phát triển đất nước, với ba trụ cột xuyên suốt: Khoa học và Công nghệ – Đổi mới sáng tạo – Chuyển đổi số.

Không chỉ là nơi tổng kết thành tựu, triển lãm còn được kỳ vọng truyền cảm hứng đổi mới sáng tạo tới thế hệ trẻ, khơi dậy tinh thần phụng sự và khát vọng kiến tạo tương lai trong toàn xã hội.

Triển lãm được thiết kế theo dòng chảy lịch sử, với một khu trung tâm và năm phân khu nội dung:

Phân khu 1: Kháng chiến và kiến quốc (1945-1954) Giới thiệu các sáng kiến kỹ thuật phục vụ kháng chiến, hệ thống bưu điện kháng chiến, cùng hiện vật, tư liệu về lực lượng khoa học kỹ thuật trong những năm đầu cách mạng. Đây là giai đoạn khoa học vừa chớm hình thành nhưng đã gắn liền với thực tiễn chiến đấu, bảo đảm thông tin liên lạc và hậu cần cho quân đội.

Phân khu 2: Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (1954-1975) Trưng bày các kết quả ứng dụng KH&CN trong nông nghiệp, quốc phòng, quân y và thông tin liên lạc. Hệ thống Bưu điện toàn quốc với trạm vi ba, mạng điện thoại hữu tuyến được tái hiện như minh chứng về hạ tầng kỹ thuật đóng vai trò huyết mạch thời kỳ này.

Phân khu 3: Tiền Đổi mới (1975-1986) Ghi nhận nỗ lực nghiên cứu trong bối cảnh khó khăn, từ việc khôi phục sản xuất sau chiến tranh đến phát triển hạ tầng bưu chính, viễn thông như tổng đài cơ khí, hệ thống thư tín quốc tế. Dù còn hạn chế, đây là giai đoạn đặt nền móng cho công cuộc Đổi mới sau này.

Phân khu 4: Đổi mới và hội nhập (1986-2025) Nhấn mạnh vai trò then chốt của KH&CN trong công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế. Các sản phẩm công nghệ “Make in Vietnam”, vệ tinh quốc gia, công nghệ 5G, vaccine, siêu máy tính, doanh nghiệp kỳ lân… thể hiện tiềm lực mới của đất nước trong thời kỳ hội nhập sâu rộng.

Phân khu 5: Kỷ nguyên mới (từ năm 2025 trở đi) Truyền tải tầm nhìn chiến lược phát triển KH&CN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia theo Nghị quyết 57-NQ/TW. Đây là nơi khái quát tầm nhìn công nghệ Việt Nam với trọng tâm vào 11 nhóm công nghệ chiến lược như trí tuệ nhân tạo, năng lượng sạch, vật liệu mới, không gian vũ trụ…

Điểm nhấn của triển lãm là sự quy tụ gần 80 hiện vật, công trình, sản phẩm tiêu biểu, trải rộng từ KH&CN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số đến bưu chính – viễn thông.

Trong lĩnh vực quốc phòng, các cải tiến súng Bazooka, SKZ của kỹ sư Trần Đại Nghĩa, pháo cao xạ 37, 57, tên lửa SAM-2, cùng radar BR12, TL01, VRS-M21X… cho thấy tinh thần tự lực tự cường. Nhiều công trình đạt Giải thưởng Hồ Chí Minh như “Phá thủy lôi từ tính…” hay cụm công trình tối ưu hóa của GS. Hoàng Tụy khẳng định vai trò KH&CN trong bảo vệ Tổ quốc.

Trong lĩnh vực thông tin liên lạc, từ máy điện báo, tổng đài từ thạch, trạm Hoa Sen, đến thiết bị vô tuyến, điện thoại thời kháng chiến, rồi bước sang hệ thống 5G, AI Camera, Smartbox 3 ATV, BTS Digital Twin, XGSPON ONT Wifi 7… thể hiện hành trình hiện đại hóa bưu chính – viễn thông.

Trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và tự động hóa, những sản phẩm như robot ELBOT, robot giao hàng tự hành, chip MK-eID, SOC cho IoT, camera AI View S500, xe điện Dat Bike, radar chống drone, vệ tinh VINASAT-1, cùng các ứng dụng AR/VR, hologram AI dẫn chương trình… phản ánh rõ bước tiến trong chuyển đổi số quốc gia.

Đặc biệt, các mô hình 3D Cung điện Kính Thiên, mô hình lò phản ứng hạt nhân, máy biến áp 500kV cho thấy nỗ lực đưa khoa học đến gần công chúng bằng hình thức trực quan, dễ tiếp cận.

Song song với hoạt động trưng bày, sáng 29/8 sẽ diễn ra Diễn đàn “Tương lai khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”. Đây là dịp để lãnh đạo Nhà nước, các nhà khoa học, chuyên gia và doanh nghiệp trao đổi về định hướng phát triển, đồng thời bàn giải pháp huy động nguồn lực xã hội.

Diễn đàn được kỳ vọng không chỉ dừng ở việc tổng kết mà còn mở ra các gợi ý chính sách, khẳng định vai trò của KH&CN như động lực trung tâm trong phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng – an ninh, cũng như nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Triển lãm năm nay không đơn thuần là một sự kiện trưng bày. Với cách tiếp cận hiện đại, kết hợp dữ liệu số, công nghệ trình chiếu và hiện vật lịch sử, sự kiện truyền tải thông điệp: Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là nền tảng kiến tạo tương lai bền vững của đất nước.

Trong 80 năm qua, KH&CN Việt Nam đã đi từ những sáng kiến thô sơ thời kháng chiến đến việc làm chủ công nghệ 5G, vệ tinh, AI và kinh tế số. Hành trình ấy phản ánh sự trưởng thành của một ngành gắn liền với từng bước đi của dân tộc: từ giành độc lập, bảo vệ chủ quyền đến xây dựng, hội nhập và hướng tới phát triển bền vững.

Đặc biệt, triển lãm lần này còn mang ý nghĩa truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ. Thông qua các hiện vật, mô hình, trải nghiệm công nghệ, công chúng có thể thấy rõ khoa học không chỉ ở trong phòng thí nghiệm mà hiện diện trong từng bước phát triển của xã hội: từ nông nghiệp, y tế, giáo dục đến quốc phòng, giao thông, đời sống thường nhật.

Khi bước vào giai đoạn mới, Việt Nam đặt mục tiêu trở thành quốc gia có năng lực đổi mới sáng tạo mạnh, nắm bắt và dẫn dắt được những xu thế công nghệ toàn cầu. Từ AI, công nghệ sinh học, năng lượng tái tạo, cho tới công nghệ vũ trụ, mỗi hướng đi đều đòi hỏi sự kết nối giữa Nhà nước, doanh nghiệp, nhà khoa học và người dân.