Đặt chân đến Mỹ khi mới 15 tuổi, Nguyễn Thị Sao Ly không chỉ viết nên câu chuyện của một du học sinh Việt Nam thành công, mà còn trở thành biểu tượng truyền cảm hứng với hành trình bền bỉ chinh phục tri thức và góp phần vào cuộc chiến chống lại căn bệnh ung thư.

Nguyễn Thị Sao Ly. Ảnh: FBNV

Sinh năm 1993 tại Đà Nẵng, Nguyễn Thị Sao Ly được gia đình định hướng du học từ sớm. Khi còn là một cô bé, cô đã được tiếp xúc với những giá trị của giáo dục quốc tế và nuôi dưỡng mơ ước trở thành nhà khoa học. Năm 15 tuổi, cô lên đường sang Mỹ, bắt đầu hành trình học tập đầy thách thức nhưng cũng ngập tràn khát vọng.

Từ giảng đường đến phòng thí nghiệm

Tại Mỹ, Ly theo học ngành Sinh học tại Đại học California một trong những đại học danh giá nhất thế giới, thuộc top 9 theo bảng xếp hạng Times Higher Education. Nơi đây chính là cái nôi nuôi dưỡng những ý tưởng đầu tiên trong hành trình nghiên cứu khoa học của cô gái Việt. Ngay từ năm 19 tuổi, cô đã bắt đầu tham gia những đề tài liên quan đến ung thư một lĩnh vực nhiều thách thức nhưng cũng đầy tính nhân văn.

Năm 2016, cô tốt nghiệp thủ khoa với danh hiệu summa cum laude vinh danh cao nhất trong hệ thống đại học Mỹ. Ngay sau đó, cô được giữ lại trường làm trợ lý nghiên cứu một bước tiến sớm đáng ngưỡng mộ với bất kỳ sinh viên nào.

Nguyễn Thị Sao Ly cùng lúc nhận được học bổng tiến sĩ toàn phần từ 8 trường đại học hàng đầu nước Mỹ

Chỉ một năm sau, Nguyễn Thị Sao Ly gây tiếng vang trong giới học thuật khi cùng lúc nhận được học bổng tiến sĩ toàn phần từ 8 trường đại học hàng đầu nước Mỹ. Cô quyết định chọn Đại học Johns Hopkins ngôi trường thuộc top 5 thế giới về nghiên cứu y học, với suất học bổng trị giá khoảng 9,3 tỷ đồng.

Khám phá bí mật bên trong tế bào ung thư

Tại Johns Hopkins, những năm đầu tiên của chương trình tiến sĩ được Ly dành trọn cho việc củng cố nền tảng khoa học và phát triển tư duy nghiên cứu chuyên sâu. Dần dần, cô bắt đầu trực tiếp dẫn dắt các đề tài tập trung vào cơ chế di căn một trong những đặc điểm nguy hiểm nhất của ung thư.

Luận án tiến sĩ của cô đi sâu vào nghiên cứu cách các protein điều phối bộ máy cơ học nội bào yếu tố then chốt giúp tế bào ung thư di chuyển và lan rộng. Trong đó, Ly đặc biệt tập trung vào các protein liên quan đến ung thư tụy căn bệnh có tỷ lệ sống sót sau 5 năm thuộc hàng thấp nhất hiện nay.

Đỉnh cao trong hành trình nghiên cứu của cô chính là phát hiện ra vai trò hoàn toàn mới của protein có tên Discoidin. Công trình này, công bố vào tháng 5/2022, đã mở ra một hướng hiểu mới về cơ chế di căn của tế bào ung thư điều mà trước đó vẫn còn là ẩn số với cộng đồng khoa học quốc tế.

Tính đến nay, Sao Ly đã là tác giả của 6 bài báo nghiên cứu đăng tải trên các tạp chí y khoa danh giá, góp phần vào kho tri thức chung của nhân loại trong cuộc chiến chống ung thư.

Bước ra khỏi trường học, bước vào công nghiệp

Trước khi đạt được những thành tựu nghiên cứu, Sao Ly từng có thời gian thực tập tại Novartis tập đoàn dược phẩm lớn thứ hai thế giới và là một trong những đơn vị tiên phong về liệu pháp tế bào. Kinh nghiệm thực tiễn này đã giúp cô tiếp cận trực tiếp với các công nghệ tiên tiến, đồng thời làm cầu nối giữa nghiên cứu hàn lâm và ứng dụng lâm sàng.

Hiện tại, ở tuổi 30, cô đang là nhà khoa học cấp cao tại một công ty công nghệ sinh học có trụ sở tại Boston. Công việc của cô tập trung vào phát triển và tối ưu hóa các thử nghiệm đánh giá hiệu quả, độ an toàn của các liệu pháp điều trị ung thư bằng tế bào, nhằm chuẩn bị cho giai đoạn thử nghiệm lâm sàng trên người bệnh.

“Dù đi đâu, điều quan trọng nhất là sống có ý nghĩa”

Khi được hỏi về dự định tương lai ở lại Mỹ hay trở về Việt Nam, Tiến sĩ Sao Ly cho biết hiện chưa có kế hoạch cụ thể. “Tôi tin rằng điều quan trọng nhất là làm tốt công việc ở thời điểm hiện tại. Nếu có cơ hội phù hợp, dù ở đâu, tôi cũng sẵn sàng đón nhận,” cô chia sẻ.

Là một người hướng nội, nhưng Ly lại rất cởi mở khi kể về hành trình của mình. Với cô, việc chia sẻ không chỉ là cách để lan tỏa niềm vui, mà còn là cơ hội truyền cảm hứng cho những bạn trẻ đang bước đi trên con đường học thuật, đặc biệt là du học sinh Việt Nam.

“Dù kết quả có thành công hay không, chỉ cần mình dốc toàn lực cho mục tiêu đã chọn, thì hành trình ấy cũng đã giúp mình trở thành một con người độc lập, mạnh mẽ và giàu trải nghiệm,” Sao Ly nhấn mạnh.

Câu chuyện của Nguyễn Thị Sao Ly là minh chứng rõ nét cho sức mạnh của ý chí và khát vọng vươn lên bằng tri thức. Từ cô gái nhỏ của Đà Nẵng đến nhà khoa học trẻ nơi đất khách, cô không chỉ góp phần vào những khám phá y học có giá trị, mà còn truyền cảm hứng cho một thế hệ mới thế hệ dám mơ và dám thực hiện.