Từ mâu thuẫn trẻ em đến hành vi bạo lực, bài học đắt giá cho các bậc cha mẹ

Người đàn ông hành hung phụ nữ giữa sảnh thang máy vì xích mích giữa hai con nhỏ, gây phẫn nộ dư luận và đặt ra cảnh báo về cách cha mẹ ứng xử khi trẻ xảy ra mâu thuẫn.
Đặng Chí Thành tại cơ quan công an. Ảnh: CACC
Đặng Chí Thành tại cơ quan công an. Ảnh: CACC

Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an TP Hà Nội đã bắt khẩn cấp Đặng Chí Thành (31 tuổi, trú phường Phương Liệt) để điều tra về hành vi “Gây rối trật tự công cộng”. Tại cơ quan công an, Thành khai con trai mình (5 tuổi) chơi với con gái chị N.T. (3 tuổi) rồi xảy ra xích mích. Nghe con kể bị bạn đánh, Thành yêu cầu chị N.T. phải xin lỗi. Hai bên không tìm được tiếng nói chung, dẫn đến căng thẳng leo thang.

Đỉnh điểm lúc 22h35 cùng ngày, Thành bất ngờ lao tới tấn công chị N.T. liên tiếp vào đầu, mặt, bụng. Chưa dừng lại, anh ta buông lời đe dọa, khẳng định “biết nhà” và sẽ tiếp tục tìm đến. Camera an ninh ghi lại toàn bộ diễn biến, cho thấy dù bảo vệ và người dân can ngăn, Thành vẫn nhiều lần quay lại chất vấn, đe dọa nạn nhân.

Chị N.T. được đưa đi kiểm tra y tế và may mắn chỉ bị thương nhẹ. Ngay trong đêm, Công an phường đã thu giữ dữ liệu camera để phục vụ điều tra.

Khi cha mẹ phản ứng thay con bằng bạo lực, vết hằn trong tâm lý trẻ và hệ lụy khó lường

Chuyên gia tâm lý nhận định, mâu thuẫn giữa trẻ nhỏ là điều hết sức bình thường. Trong quá trình vui chơi, xung đột có thể nảy sinh từ những nguyên nhân rất đơn giản như tranh giành đồ chơi, hiểu lầm lời nói hoặc va chạm vô ý. Thông thường, những mâu thuẫn này có thể được hóa giải chỉ bằng vài lời hướng dẫn để trẻ biết cách xin lỗi, chia sẻ hoặc tìm giải pháp hòa giải.

Tuy nhiên, khi người lớn phản ứng thay con bằng hành vi bạo lực, vấn đề không chỉ dừng lại ở việc “mất kiểm soát cảm xúc” trong một khoảnh khắc. Đó còn là thông điệp sai lệch mà trẻ trực tiếp nhận được khi bất đồng, có thể dùng sức mạnh để áp đặt và “thắng” người khác.

Ở độ tuổi mầm non, trẻ chưa đủ khả năng kiểm soát cảm xúc hay nhận thức rõ ranh giới đúng sai trong hành vi. Trẻ quan sát, bắt chước và “học” từ chính cách ứng xử của cha mẹ. Nếu phụ huynh chọn cách nóng giận, ăn thua, trẻ sẽ dễ hình thành tư duy ứng xử hung hăng, coi xung đột là “trận chiến” thay vì là tình huống cần giải quyết bình tĩnh.

Không chỉ ảnh hưởng đến con, việc cha mẹ can thiệp bằng bạo lực còn tiềm ẩn nguy cơ pháp lý. Một phút nóng giận có thể khiến bản thân đối mặt với xử phạt, thậm chí án tù, để lại vết đen trong hồ sơ và tạo cú sốc tâm lý cho cả gia đình.

Bài học sâu sắc từ vụ việc

Sự việc vừa qua là lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng, cách cha mẹ phản ứng khi con vướng vào mâu thuẫn sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới kết quả giải quyết vấn đề, hình ảnh gia đình và sự phát triển nhân cách của trẻ. Từ đây, mỗi phụ huynh có thể rút ra những bài học quan trọng:

Bình tĩnh lắng nghe trước mọi lời kể của con, điều đầu tiên cha mẹ cần làm là lắng nghe bằng sự thấu hiểu, nhưng tuyệt đối không vội tin một chiều. Trẻ nhỏ thường diễn đạt câu chuyện qua lăng kính cảm xúc của mình, có thể bỏ sót hoặc vô tình phóng đại tình tiết.

Ví dụ, một cú chạm nhẹ khi chơi có thể được trẻ cảm nhận là “bị đánh mạnh”, hoặc lời trêu đùa có thể bị hiểu thành “bị xúc phạm”. Vì vậy, việc tìm hiểu sự việc từ nhiều nguồn như giáo viên, phụ huynh khác hoặc người chứng kiến sẽ giúp cha mẹ đánh giá khách quan hơn, tránh những phản ứng thái quá.

Trao đổi văn minh với phụ huynh khác, mâu thuẫn của trẻ chỉ có thể giải quyết triệt để khi cha mẹ hai bên hợp tác thiện chí. Cách tốt nhất là gặp gỡ trực tiếp và trò chuyện trong một không gian bình tĩnh, tôn trọng lẫn nhau.

Tuyệt đối tránh nói chuyện khi cả hai bên đang nóng giận, vì chỉ một lời nói thiếu kiềm chế cũng có thể đẩy tình huống đến căng thẳng. Một số phụ huynh còn chọn cách trao đổi qua tin nhắn để tránh cảm xúc lấn át, cho phép mỗi bên có thời gian suy nghĩ trước khi phản hồi.

Giúp trẻ học kỹ năng giải quyết xung đột là một phần tất yếu trong quá trình trưởng thành của trẻ. Thay vì né tránh hoặc áp đặt, cha mẹ nên hướng dẫn con các bước xử lý an toàn và lành mạnh, biết xin lỗi khi mình sai, dù chỉ là vô tình. Chấp nhận sự khác biệt về tính cách, sở thích của bạn bè. Tìm cách hòa giải hoặc đề nghị người lớn hỗ trợ khi cần. Rút lui an toàn nếu cảm thấy căng thẳng, thay vì đáp trả bằng hành vi hung hăng.

Khi trẻ thành thạo kỹ năng này, không chỉ mâu thuẫn ở trường lớp giảm bớt, mà các em còn phát triển được sự tự tin, khả năng giao tiếp và tinh thần tôn trọng người khác.

Kiểm soát cảm xúc bản thân, cha mẹ cần ý thức rằng mọi hành vi bạo lực đều kéo theo hậu quả kép về pháp lý có thể bị xử phạt hành chính hoặc hình sự tùy mức độ. Về hình ảnh cá nhân mất uy tín trước cộng đồng, đồng nghiệp, thậm chí ảnh hưởng tới công việc. Về tâm lý trẻ con dễ cảm thấy xấu hổ hoặc hoang mang khi thấy cha mẹ mất kiểm soát, đồng thời học theo hành vi tiêu cực đó.

Kiểm soát cảm xúc không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là “lớp học sống” để con noi theo. Một phản ứng bình tĩnh, công bằng sẽ giúp trẻ hiểu rằng vấn đề nào cũng có thể giải quyết trong khuôn khổ tôn trọng và pháp luật.

Một vụ xích mích của trẻ nhỏ, nếu được xử lý khéo léo, sẽ trở thành cơ hội vàng để cha mẹ dạy con bài học về sự cảm thông và cách sống hòa thuận. Nhưng nếu phản ứng bằng bạo lực, cơ hội ấy sẽ biến thành một chuỗi hệ lụy pháp lý, xã hội và tâm lý khó khắc phục.

Cách cha mẹ phản ứng trước mâu thuẫn của con chính là tấm gương sống động định hình nhân cách và hành vi của trẻ. Giữ bình tĩnh, giải quyết văn minh và tôn trọng pháp luật không chỉ giúp bảo vệ bản thân, mà còn nuôi dưỡng trong con những giá trị ứng xử bền vững cho cả cuộc đời.

Hoàng Toàn

“Cuộc sống không phải lúc nào cũng công bằng” đó là bài học đầu tiên cha mẹ nên dạy con

“Cuộc sống không phải lúc nào cũng công bằng” đó là bài học đầu tiên cha mẹ nên dạy con

Trẻ cần được chuẩn bị tinh thần từ gia đình để trưởng thành vững vàng, thay vì học qua vấp ngã. Một trong những bài học quan trọng nhất là “cuộc sống không phải lúc nào cũng công bằng”.