Một video quay cảnh xe điện bốc cháy có thể thu hút hàng triệu lượt xem chỉ trong vài giờ. Cũng từ đó, nhiều người cho rằng xe điện tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn xe xăng. Thế nhưng, dữ liệu lại cho thấy một câu chuyện hoàn toàn khác.

Những con số biết nói

Tại Hoa Kỳ, số liệu thống kê về cháy xe cho thấy phần lớn các phương tiện sử dụng động cơ đốt trong là nguồn gây rủi ro chính. Dữ liệu do các cơ quan an toàn giao thông Hoa Kỳ tổng hợp và được Hiệp hội Phòng cháy chữa cháy Quốc gia (NFPA) trích dẫn cho thấy các vụ cháy xe sử dụng động cơ đốt trong xảy ra với tần suất khoảng 2 đến 3 phút/một vụ trên toàn quốc.

Điều đó đồng nghĩa với hàng trăm nghìn vụ cháy mỗi năm, phần lớn liên quan đến các phương tiện chạy bằng xăng hoặc dầu diesel.

Các phân tích dựa trên dữ liệu bán hàng tại Mỹ và báo cáo về các vụ cháy cho thấy có khoảng 25 vụ cháy trên 100.000 xe điện bán ra, so với khoảng 1.500 vụ cháy trên 100.000 xe chạy bằng xăng. 

Dữ liệu từ châu Âu cũng đưa ra kết quả tương tự. Cơ quan Ứng phó Khẩn cấp Dân sự Thụy Điển báo cáo rằng trong năm 2022, chỉ có 23 vụ cháy xảy ra trong số khoảng 611.000 xe điện, tỷ lệ cháy là 0,004%. 

Trong cùng thời kỳ đó, đã có 3.400 vụ cháy xảy ra trong số khoảng 4,4 triệu xe chạy xăng và dầu diesel, tương ứng với 0,08%. Nói cách khác, xe chạy bằng động cơ đốt trong có nguy cơ bốc cháy cao gấp khoảng 20 lần so với xe điện tại một trong những thị trường xe điện hóa nhất thế giới.

EV FireSafe của Úc, đơn vị duy trì cơ sở dữ liệu toàn cầu đã được xác minh về các sự cố cháy xe điện, báo cáo ước tính nguy cơ cháy xe điện là 0,001-0,002%, so với khoảng 0,1% đối với xe chạy xăng và dầu diesel.

Điều đó khiến các phương tiện chạy bằng động cơ đốt trong có nguy cơ cháy cao hơn từ 50 đến 100 lần, tùy thuộc vào các giả định về tuổi đời của đội xe và mức độ đầy đủ của báo cáo.

Theo số liệu gần đây hơn từ Cục Phòng cháy chữa cháy Nhà nước Ba Lan, từ năm 2020 đến năm 2025, quốc gia này ghi nhận 51.142 vụ cháy xe, trong đó 50.833 vụ liên quan đến xe chạy bằng động cơ đốt trong, 222 vụ liên quan đến xe hybrid và chỉ có 87 vụ liên quan đến xe điện.

Như vậy, trên khắp Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu và Úc, xu hướng dữ liệu đều nhất quán. Cháy xe điện hiếm gặp hơn, chứ không phải phổ biến như số đông vẫn nghĩ.

Vì sao định kiến vẫn còn đó?

Nếu số liệu rõ ràng như vậy, tại sao lời đồn đại vẫn tồn tại? Câu trả lời nằm ở sự thiếu nhận thức và hiểu lầm, chứ không phải ở xác suất. Về cơ bản, cháy xe chạy xăng là chuyện không còn lạ. Ngược lại, các vụ cháy xe điện vẫn hiếm gặp, từ đó tạo cảm giác đặc biệt. Một sự cố có thể thu hút nhiều sự chú ý hơn hàng nghìn vụ cháy xe chạy bằng động cơ đốt trong thông thường cộng lại.

Ngoài ra còn có một lý do kỹ thuật khiến các vụ cháy xe điện thu hút sự chú ý đặc biệt. Các vụ cháy pin lithium-ion có đặc điểm khác biệt. Chúng có thể cháy lâu hơn, kháng lại các phương pháp dập lửa thông thường và trong một số trường hợp có thể bùng phát trở lại sau khi tưởng chừng đã được dập tắt. Theo thời gian, những hình ảnh này trở thành "bằng chứng" khiến nhiều người hình thành quan niệm rằng xe điện không an toàn.

Nguyên nhân thực sự gây ra cháy xe điện

Hầu hết các vụ cháy xe điện bắt nguồn từ hư hỏng hệ thống pin lithium-ion chứ không phải do tự bốc cháy. Va chạm mạnh làm hỏng vỏ pin, lỗi sản xuất bên trong, nước xâm nhập sau lũ lụt hoặc sự cố trong cơ sở hạ tầng sạc có thể gây ra đoản mạch bên trong. Trong những trường hợp hiếm hoi, điều này dẫn đến hiện tượng quá nhiệt, trong đó nhiệt lan nhanh từ một cell pin sang các cell lân cận.

Ngược lại, các vụ cháy xe chạy xăng chủ yếu liên quan đến rò rỉ nhiên liệu, bình xăng bị vỡ, động cơ quá nóng hoặc các sự cố điện gây bốc cháy hơi nhiên liệu dễ cháy. Sự hiện diện của nhiên liệu lỏng dưới áp suất cao đồng nghĩa với việc xe chạy bằng động cơ đốt trong luôn tiềm ẩn nguy cơ bắt lửa, đặc biệt là ở những xe cũ hoặc trong các vụ va chạm mạnh.

Điểm khác biệt quan trọng là các vụ cháy xe điện về mặt kỹ thuật rất phức tạp nhưng hiếm khi xảy ra, trong khi các vụ cháy xe động cơ đốt trong đơn giản hơn nhưng phổ biến hơn rất nhiều.

Trên thực tế, xe điện không chống cháy hoàn toàn, và không có chuyên gia nào khẳng định điều đó. Nhưng quan niệm cho rằng xe điện dễ bắt lửa hơn xe chạy xăng không được dữ liệu hiện đại chứng minh.