Hình ảnh nhà thờ Bùi Chu trước khi hạ giải

Cùng nhìn lại hình ảnh của nhà thờ Bùi Chu trước khi hạ giải qua góc máy của tác giả Ngô Vương Anh.

Nhà thờ Bùi Chu (tọa lạc ở xã Xuân Ngọc, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định) là nhà thờ chính tòa của giáo phận Bùi Chu. Đây là nơi lưu giữ lịch sử truyền giáo, những dấu vết giao thoa văn hóa đông - tây ở vùng đồng bằng bắc bộ, là công trình có giá trị đặc biệt về lịch sử, tôn giáo, văn hóa, nghệ thuật kiến trúc.

Nhà thờ chính tòa Bùi Chu được xây dựng (1884) bởi giám mục Wenceslao Onate Thuận, người Tây Ban Nha, và hoàn thành năm 1885. Đây là một trong những nhà thờ cổ kính nhất ở các tỉnh phía bắc, có tuổi tương đương Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn(hoàn thành năm 1880) và Nhà thờ lớn Hà Nội (hoàn thành năm 1886).
Nhà thờ chính tòa Bùi Chu được xây dựng (1884) bởi giám mục Wenceslao Onate Thuận, người Tây Ban Nha, và hoàn thành năm 1885. Đây là một trong những nhà thờ cổ kính nhất ở các tỉnh phía bắc, có tuổi tương đương Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn(hoàn thành năm 1880) và Nhà thờ lớn Hà Nội (hoàn thành năm 1886).
Nhà thờ chính tòa Bùi Chu có phong cách kiến trúc baroque, có  chiều dài 78m, rộng 22m, cao 15m, hai tháp chuông cao 35m.
Nhà thờ chính tòa Bùi Chu có phong cách kiến trúc baroque, có  chiều dài 78m, rộng 22m, cao 15m, hai tháp chuông cao 35m.

Trải qua thời gian, nhiều kết cấu của nhà thờ đã xuống cấp, hư hỏng. Năm 2019, Giáo phận Bùi Chu thông báo sẽ hạ giải (tháo dỡ) nhà thờ này để xây lại. Việc này khiến một số kiến trúc sư không đồng tình và đề nghị tạm hoãn để chờ đánh giá toàn diện của Hội đồng di sản quốc gia. Tuy nhiên những ý kiến phản đối không đưa ra được những căn cứ cụ thể và mạnh mẽ để tránh việc hạ giải.

Toàn cảnh thánh đường. Các cột chịu lực bằng gỗ lim đặt trên các chân tảng (giống như kiến trúc cổ truyền), mái vòm làm từ vữa trộn rơm - có ưu điểm là nhẹ nhưng nhược điểm là độ bền vững không cao.
Toàn cảnh thánh đường. Các cột chịu lực bằng gỗ lim đặt trên các chân tảng (giống như kiến trúc cổ truyền), mái vòm làm từ vữa trộn rơm - có ưu điểm là nhẹ nhưng nhược điểm là độ bền vững không cao.
Bàn thờ Chúa, có đôi “câu đối” mang nội dung của nhà Chúa nhưng hình thức cũng gợi nhớ những câu đối trong nhà chùa.
Bàn thờ Chúa, có đôi “câu đối” mang nội dung của nhà Chúa nhưng hình thức cũng gợi nhớ những câu đối trong nhà chùa.
Nhà thờ Bùi Chu là nơi an nghỉ của năm vị giám mụcđã từng cai quản giáo phận này. Trong ảnh là phần mộ của Giám mục Giuse Hoàng Văn Tiệm được đặt (chìm) bên trái bàn thờ Chúa.
Nhà thờ Bùi Chu là nơi an nghỉ của năm vị giám mụcđã từng cai quản giáo phận này. Trong ảnh là phần mộ của Giám mục Giuse Hoàng Văn Tiệm được đặt (chìm) bên trái bàn thờ Chúa.
Ánh sáng chiếu qua hoa văn kính ở cửa sổ nhà thờ tạo màu sắc thâm nghiêm huyền ảo trong thánh đường.
Ánh sáng chiếu qua hoa văn kính ở cửa sổ nhà thờ tạo màu sắc thâm nghiêm huyền ảo trong thánh đường.

UNESCO bày tỏ quan điểm tôn trọng ý kiến của cộng đồng sở hữu di sản và nhấn mạnh: Điều đầu tiên phải chú ý trước sự hư hại của một công trình là con người và sự an toàn của con người. Tuy nhiên tổ chức này cũng khuyến cáo: Trong quá trình trùng tu nên bảo tồn tối đa những giá trị nghệ thuật, kiến trúc nếu có thể.

Trên cao mặt trước là bức phù điêu mang nội dung, phong cách Thiên Chúa giáo và kiến trúc phương Tây nhưng những đường nét hoa văn vẫn mềm mại theo mô típ truyền thống phương đông. Cũng có thể thấy dấu vết tàn phá của thời gian trên những hoa tiết trang trí.
Trên cao mặt trước là bức phù điêu mang nội dung, phong cách Thiên Chúa giáo và kiến trúc phương Tây nhưng những đường nét hoa văn vẫn mềm mại theo mô típ truyền thống phương đông. Cũng có thể thấy dấu vết tàn phá của thời gian trên những hoa tiết trang trí.
Trang trí góc đỉnh mái với thánh giá nhưng vẫn gợi hình ảnh quen thuộc nậm rượu hoặc bốn lá cúc xếp chụm trên các đỉnh trụ ở đình, chùa. Sát gần đó là một vết nứt nghiêm trọng xẻ dọc tường.
Trang trí góc đỉnh mái với thánh giá nhưng vẫn gợi hình ảnh quen thuộc nậm rượu hoặc bốn lá cúc xếp chụm trên các đỉnh trụ ở đình, chùa. Sát gần đó là một vết nứt nghiêm trọng xẻ dọc tường.
Đến ngày 4-2-2020, Giáo phận Bùi Chu bắt đầu cho tiến hành hạ giải toàn bộ công trình này để xây mới với những hứa hẹn kiển trúc mới sẽ tương tự nhà thờ cũ. Chúng ta cũng chỉ còn biết hy vọng.
Đến ngày 4-2-2020, Giáo phận Bùi Chu bắt đầu cho tiến hành hạ giải toàn bộ công trình này để xây mới với những hứa hẹn kiển trúc mới sẽ tương tự nhà thờ cũ. Chúng ta cũng chỉ còn biết hy vọng.

Bài và ảnh: Ngô Vương Anh

Nhà thờ Bùi Chu chuẩn bị hạ giải?

Nhà thờ Bùi Chu chuẩn bị hạ giải?

Giáo dân Bùi Chu cho biết hiện mọi người đang tiến hành vận chuyển, tháo dỡ từ bên trong nhà thờ.