Từ lâu, người Nhật đã nổi tiếng với thói quen ăn uống lành mạnh. Chế độ ăn uống khoa học này không chỉ nằm trong mỗi gia đình mà bắt nguồn ngay từ bữa trưa ở các trường học. 

Theo đó, bữa trưa ở các trường học tại Tokyo, Nhật Bản thường do chuyên gia dinh dưỡng của trường lên kế hoạch và một nhóm đầu bếp chuyên nghiệp sẽ phụ trách nấu ngay tại trường. Sau đó, cán bộ trường, các học sinh làm nhiệm vụ phục vụ bữa trưa lấy đồ ăn từ nhà bếp, đưa vào lớp và chia ra các khay đồ ăn cho các bạn cùng lớp. 

Học sinh tự túc phục vụ 

Khác với các trường học ở các quốc gia khác nơi bữa trưa thường được phục vụ ở căng tin, bữa trưa của học sinh Nhật Bản lại ăn ở ngay trong chính lớp học và học sinh sẽ thay phiên nhau làm nhiệm vụ phân phát đồ ăn. Các em này sẽ đội một chiếc mũ màu trắng, đeo tạp dề hoặc mặc áo màu trắng và có thể đeo thêm khẩu trang cực sạch sẽ và ngăn nắp.

Các học sinh không được phân nhiệm vụ sẽ đi lấy thức ăn từ những người bạn của mình. Sau đó các em trở về bàn và ăn trưa. Một điều đặc biệt là khi về chỗ ngồi, các em còn cẩn thận đặt khay đồ ăn của mình lên tấm khăn nhỏ để tránh làm bẩn mặt bàn. 

Các bạn sẽ thay phiên nhau làm "đầu bếp nhí"

Chưa dừng lại ở đó, trên bàn ăn của các học sinh còn có một gói khăn giấy, một chiếc khăn lau tay và một chiếc cốc. Học sinh mang theo những vật dụng này từ nhà và khi mang đến lớp, chúng cũng phải được đặt trong một chiếc túi nhỏ treo bên hông ba lô một cách gọn gàng. Một số trường còn yêu cầu học sinh mang theo bàn chải đánh răng để đánh răng sau bữa trưa. 

Thực đơn đơn dạng đầy đủ chất dinh dưỡng

Quan chức Bộ Giáo dục Nhật Bản, Mayumi Ueda từng chia sẻ: "Bữa trưa ở trường được coi là một phần trong chương trình giáo dục. Chúng tôi nghiên cứu dinh dưỡng và thói quen ăn uống ở Nhật Bản hàng năm và sử dụng kết quả để 'định hình' những gì được đưa vào bữa ăn ở trường".

Ở các trường tiểu học Nhật Bản, học sinh sử dụng nam châm có hình ảnh đồ ăn và xếp chúng vào các danh mục khác nhau trên bảng trắng để các em học cách phân biệt protein với tinh bột. Hoặc các bảng tin hàng ngày đều có thông tin giải thích về các thành phần dinh dưỡng có trong bữa trưa ở trường.

Bữa ăn trưa của học sinh Nhật được nấu mới mỗi ngày, sử dụng càng nhiều nguyên liệu tươi càng tốt. Một suất ăn thường có các món như: cơm, súp, salad, món thịt hoặc cá và một hộp sữa 200ml. Ngoài ra, mỗi tháng, sữa ca cao hoặc sữa chua uống cũng được thêm vào khẩu phần ăn. 

Mỗi suất ăn của học sinh Nhật Bản không quá cầu kỳ nhưng vẫn đủ chất

Thậm chí, hàm lượng dinh dưỡng trong mỗi bữa ăn đều được chuyên gia cân đo cẩn thận

Một một thực đơn khác có thể  bao gồm cơm, súp và ba món ăn phụ, cân bằng giữa tinh bột, protein và chất xơ. Ở trường, cơm trắng được phục vụ 3 - 4 lần/tuần, xen kẽ với mì ống hoặc bánh mì. Cơm thường được các chuyên gia dinh dưỡng trộn thêm các thành phần như lúa mạch, rong biển, rau... để bổ sung thêm vitamin và chất dinh dưỡng. Ngoài ra học sinh còn được ăn cơm rang hoặc cơm thập cẩm. Thỉnh thoảng các em nhỏ cũng được ăn mì.

Đặc biệt, trong suất ăn của học sinh Nhật rất hiếm khi có món tráng miệng, nếu có cũng chỉ 1-2 lần/tuần và thường là những thứ tương đối tốt cho sức khỏe như trái cây, thạch hoặc bánh pudding. Bánh mì ngọt xuất hiện trong bữa trưa khoảng một tháng một lần.

Một bữa ăn vào đầu tháng 9 có thể bao gồm thịt lợn ninh nhừ với cà tím mới hái, lúa mạch nấu với gạo trắng mới thu hoạch, súp miso với bí ngô và nấm, rau xanh và củ sen ngâm chua nhẹ và một quả quýt. 

Thực đơn và tần suất của mỗi loại món ăn xuất hiện khác nhau tùy theo kế hoạch do chuyên gia dinh dưỡng của mỗi trường sắp xếp. Các bữa ăn cũng thường phản ánh theo các sự kiện, ví dụ như bí ngô được phục vụ vào ngày đông vào các sự kiện như Halloween và món tráng miệng bằng sô cô la xuất hiện vào ngày lễ tình nhân.

Chi phí không cao đi kèm chất lượng tốt

Bữa ăn trưa có ở 99,7% trường công lập tại Nhật với chi phí dao động từ 40 - 60 USD/tháng (1-1,4 triệu đồng). Cha mẹ học sinh sẽ trả tiền cho bữa ăn trưa ở trường nhưng xét trên mọi góc độ, chi phí bỏ ra để con có một suất ăn trưa an toàn, đầy đủ chất dinh dưỡng như vậy là không quá cao.

Các trường học ở Nhật Bản nhận thức rất rõ về dị ứng thực phẩm. Giấy tờ nhập học của học sinh sẽ bao gồm thông tin bệnh dị ứng của trẻ nhỏ. Trường học sẽ phục vụ đồ ăn cho những đứa trẻ bị dị ứng bằng cách chuẩn bị bữa trưa riêng cho trẻ với các món ăn không có thành phần gây dị ứng. Món ăn sẽ có dán tên của học sinh trên đó.

Đặc biệt là hơn cả một bữa ăn, bữa trưa ở trường học của Nhật Bản cũng dạy trẻ em các kỹ năng giao tiếp, phục vụ và dọn dẹp đồng thời hướng tới việc dạy cho học sinh cách lựa chọn thực phẩm lành mạnh và thói quen ăn uống tích cực.

Giáo viên sẽ dạy học sinh phép tắc trên bàn ăn

Tổng hợp