Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy phát biểu chỉ đạo hội nghị tập huấn về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ KH&CN. Ảnh: VGP

Ngày 13/11, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tổ chức Hội nghị tập huấn về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ KH&CN. Sự kiện được kết nối trực tuyến tới 34 tỉnh, thành phố, bao gồm nhiều xã, phường và đặc khu trên cả nước cho thấy nỗ lực lan tỏa tinh thần cải cách hành chính tới tận cơ sở.

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy khẳng định, tinh thần chỉ đạo của Trung ương trong thời gian qua là sắp xếp, tổ chức lại bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu quả và rõ trách nhiệm. Quá trình này đi cùng những thay đổi quan trọng: sáp nhập đơn vị hành chính, chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương từ ba cấp xuống hai cấp, và đặc biệt là đẩy mạnh phân cấp, phân quyền tối đa, phân định rành mạch thẩm quyền giữa các cấp.

“Những thay đổi ấy mở ra cơ hội lớn, nhưng cũng đặt ra không ít thách thức cho đội ngũ cán bộ, nhất là tại địa phương. Chúng ta cần thích ứng nhanh, hành động linh hoạt và có trách nhiệm hơn với nhiệm vụ mới,” Thứ trưởng nhấn mạnh.

Tại nhiều địa phương, việc sáp nhập Sở KH&CN và Sở Thông tin và Truyền thông đã làm tăng đáng kể khối lượng công việc và phạm vi quản lý. Nhiều cán bộ, lãnh đạo phải kiêm nhiệm thêm mảng công nghệ thông tin, chuyển đổi số hoặc truyền thông khoa học những lĩnh vực vừa rộng, vừa có yêu cầu chuyên môn đặc thù.

Song song đó, việc mở rộng phân cấp và phân quyền đồng nghĩa với việc nhiều thẩm quyền được chuyển giao xuống cơ sở, đặc biệt là cấp xã. Điều này khiến yêu cầu về năng lực, kỹ năng và sự hiểu biết pháp lý của đội ngũ cán bộ trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Để hỗ trợ địa phương, Bộ KH&CN đã biên soạn bộ tài liệu hướng dẫn gần 300 trang, bao gồm quy trình chi tiết cho từng thủ tục hành chính, từng nội dung được phân cấp. Tài liệu được trình bày ngắn gọn, dễ tra cứu, được ví như “cẩm nang nghiệp vụ” giúp cán bộ ở cơ sở có thể nhanh chóng nắm bắt quy trình xử lý công việc.

Cùng với đó, Bộ đã tổ chức các hội nghị tập huấn chuyên sâu cho lãnh đạo và cán bộ của các Sở KH&CN, đồng thời cử các chuyên viên từ các Cục, Vụ trực tiếp xuống địa phương để hướng dẫn thực hành và hỗ trợ tháo gỡ vướng mắc.

Thứ trưởng Bùi Thế Duy thẳng thắn nhìn nhận: trong giai đoạn đầu, việc thực hiện phân cấp, phân quyền chắc chắn sẽ nảy sinh khó khăn. Một số địa phương còn e ngại, thậm chí đề nghị “trả lại” một phần thẩm quyền do lo chưa đủ điều kiện thực hiện.

Tuy nhiên, quan điểm của Bộ KH&CN là đồng hành và hỗ trợ đến cùng, bảo đảm các nhiệm vụ được triển khai thuận lợi, hướng tới mục tiêu phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn. “Chúng tôi xác định, khi địa phương mạnh thì hệ thống quản lý nhà nước mới thực sự hiệu quả,” ông nói.

Sau hội nghị lần này, Bộ KH&CN sẽ tiếp tục cử cán bộ chuyên môn xuống các địa phương để khảo sát năng lực, điều kiện làm việc, đánh giá hệ thống dữ liệu và công cụ nghiệp vụ tại chỗ. Qua đó, Bộ có thể đưa ra hướng dẫn thực hành phù hợp, giúp đội ngũ cán bộ nhanh chóng nâng cao kỹ năng, rút ngắn thời gian xử lý thủ tục.

Bộ cũng dự kiến thiết lập cơ chế hỗ trợ thường xuyên, giao các Cục, Vụ chuyên môn tổ chức hội nghị trực tuyến định kỳ hàng tháng hoặc hàng quý để kịp thời giải đáp các vướng mắc phát sinh.

Theo Vụ Pháp chế (Bộ KH&CN), trong năm 2025, Bộ đã trình Chính phủ ban hành 2 Nghị định, đồng thời ban hành theo thẩm quyền 4 Thông tư liên quan đến phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền. Đây là những văn bản nền tảng giúp thống nhất quy trình quản lý nhà nước trong toàn ngành KH&CN.

Tính đến nay, Bộ đã phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền đối với 103 nhiệm vụ, trong đó có 7 nhiệm vụ phân định thẩm quyền cho chính quyền địa phương và 96 nhiệm vụ được phân cấp, phân quyền cụ thể.

Song song với đó, Bộ KH&CN đã ban hành 4 Quyết định công bố thủ tục hành chính, đồng thời công khai 125 thủ tục hành chính được phân cấp nhằm bảo đảm tính minh bạch và khả năng giám sát của người dân.

Hiện Bộ tiếp tục rà soát, sửa đổi và bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan như Luật Sở hữu trí tuệ (sửa đổi), Nghị định số 63/2023/NĐ-CP về Luật Tần số vô tuyến điện, Nghị định số 105/2016/NĐ-CP về điều kiện hoạt động của tổ chức kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo và chuẩn đo lường.

Chủ trương phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực KH&CN không chỉ là yêu cầu về mặt tổ chức, mà còn là bước chuyển căn bản về tư duy quản lý: từ “kiểm soát – xin phép” sang “trao quyền – đồng hành”. Khi địa phương được tăng cường năng lực và tự chủ hơn trong xử lý công việc, người dân và doanh nghiệp sẽ được hưởng lợi trực tiếp từ dịch vụ công nhanh hơn, minh bạch hơn.

Với 103 nhiệm vụ được phân giao, cùng mạng lưới hỗ trợ thường xuyên từ Bộ, hệ thống quản lý KH&CN đang từng bước hoàn thiện mô hình điều hành phân cấp nhưng thống nhất, linh hoạt mà Chính phủ hướng tới.

“Phân cấp không chỉ là giao việc, mà là trao niềm tin và trách nhiệm. Khi mỗi cấp, mỗi ngành đều chủ động và có năng lực, bộ máy hành chính mới thật sự phục vụ hiệu quả cho phát triển,” Thứ trưởng Bùi Thế Duy khẳng định.