Có người từng nói: “Con trai lớn tránh mẹ, con gái lớn tránh cha”, ý nói rằng khi con đã trưởng thành, cha mẹ cần biết giữ khoảng cách nhất định để tôn trọng và bảo vệ con. Nhưng câu nói này chỉ nhắm vào mối quan hệ cha mẹ - con cái, còn những mối quan hệ khác trong gia đình, chẳng hạn như chị em thì sao? Liệu có cần ranh giới tương tự? Đây là một câu hỏi mà không ít người từng suy nghĩ.

Mới đây, tại một gia đình ở Sơn Đông (Trung Quốc), một người mẹ đã chia sẻ đoạn clip ghi lại cảnh hai con vui đùa cùng nhau. Trong video, chị gái mặc áo phông rộng, quần short jeans, tóc buông xõa và biểu cảm tinh nghịch. Cậu em trai mặc bộ pijama in hình hoạt hình, tóc còn rối vì vừa bị chị đánh thức. Cả hai đang nô đùa với nhau rất tự nhiên và vui vẻ.

“Dậy đi, chơi với chị đi!”, cô chị vừa nói vừa ôm cổ em trai, giọng nhõng nhẽo nhưng vẫn tinh nghịch.

Cả hai đang nô đùa với nhau rất tự nhiên và vui vẻ.

Cậu em hơi bất ngờ nhưng nhanh chóng tham gia chơi cùng chị. Hai anh chị lăn lộn và cười đùa trên giường. Trong lúc chơi, chị gái ôm chặt cổ em, cậu em cố gắng thoát ra nhưng không hề tỏ ra khó chịu. Người mẹ đứng bên quan sát, cảm thấy hạnh phúc. Với cô, đây là khoảnh khắc giản dị và đáng quý của tình cảm anh chị em. Cô nhanh tay ghi lại để lưu giữ kỷ niệm này.

Tuy nhiên, câu chuyện sau khi được chia sẻ đã nhận về nhiều phản ứng khác nhau từ cộng đồng mạng. Một số người tỏ ra lo ngại, cho rằng dù là chị em ruột, khi đã trưởng thành cũng nên biết giữ ranh giới trong cách chơi đùa. Cách thân mật này có thể khiến người ngoài hiểu nhầm hoặc gây khó xử khi các em lớn hơn.

- Nhìn thì dễ thương thật đó, nhưng mình thấy hai bé lớn rồi thì cũng nên giữ chút ranh giới. Chơi thân quá đôi khi người ngoài nhìn vào lại hiểu lầm.

- Theo mình, vấn đề không nằm ở trò chơi mà nằm ở tuổi tác. Nếu hai chị em đã vào tuổi dậy thì rồi thì nên hướng dẫn về ranh giới cá nhân.

- Nhưng nghĩ kỹ thì cũng nên để ý. Lớn rồi mà chơi thân mật quá dễ tạo thói quen không tốt, sau này gặp chuyện hiểu lầm lại phiền.

Khoảnh khắc này khiến nhiều người tranh cãi.

Ngược lại, một bộ phận khác lại thấy bình thường, coi đây là khoảnh khắc vui vẻ, tự nhiên giữa anh chị em và không cần nghiêm trọng hóa.

- Nhà mình cũng hay đùa vậy nên mình thấy bình thường. Tình cảm anh chị em mà, làm gì phải nghiêm trọng hóa.

- Mọi người lo xa quá. Trẻ con mà, vui đó rồi lớn lên tự điều chỉnh. Ở nhà vui tí có sao đâu.

- Mình thấy khoảnh khắc này tự nhiên mà đáng yêu. Hai chị em thân thế này cũng hiếm, nhìn vui mắt chứ có gì đâu.

- Mỗi nhà mỗi cảnh mà. Nhà mình thì không chơi vậy nhưng không có nghĩa là nhà khác sai. Miễn mọi người cảm thấy thoải mái là được.

- Nhìn cảnh này nhớ hồi nhỏ mình với anh trai cũng đùa vậy, lớn lên tự khắc ai ra việc nấy, chẳng còn kiểu này nữa đâu.

- Cũng tùy tính cách từng đứa. Có bé thích đùa kiểu vật nhau, có bé lại không. Quan trọng là hai đứa đều vui và thoải mái.

Giới hạn nào giữa anh chị em trong gia đình?

Trong nhiều gia đình, tình cảm anh chị em luôn được xem là thứ tình cảm trong trẻo và gần gũi nhất. Từ khi còn nhỏ, những trò chơi, những lần trêu chọc nhau hay thậm chí là những cuộc “vật lộn” không hồi kết đều trở thành ký ức đẹp. Nhưng khi những đứa trẻ lớn dần, câu hỏi thường được đặt ra là: đâu là giới hạn phù hợp giữa anh chị em, nhất là khi mỗi người đang bước vào tuổi trưởng thành?

Thực tế, nhiều phụ huynh vẫn mang suy nghĩ rằng “anh chị em thân thiết thì chơi với nhau thế nào cũng được”. Điều này không sai, vì sự gắn kết trong gia đình luôn là nền tảng quan trọng. Tuy nhiên, khi trẻ bước vào giai đoạn dậy thì, cơ thể và nhận thức thay đổi, nhu cầu về ranh giới cá nhân cũng trở nên rõ rệt hơn. Những hành động từng vô tư như ôm, nằm sát nhau, nghịch ngợm quá mức thân mật có thể khiến chính các em hoặc người ngoài cảm thấy khó xử. Đó là lúc việc xây dựng ranh giới không còn là chuyện “nghiêm trọng quá mức”, mà là điều tự nhiên cần có để trẻ lớn lên khỏe mạnh cả về nhận thức lẫn cảm xúc.

Giới hạn giữa anh chị em không chỉ nằm ở hành động, mà còn nằm ở sự tôn trọng. Khi một trong hai cảm thấy không thoải mái, dù là trò chơi vô hại, thì người còn lại cần hiểu và dừng lại. Việc này dạy trẻ rằng tình cảm gia đình không đồng nghĩa với việc có thể tùy ý xâm nhập vào không gian riêng của người khác. Ngược lại, biết tôn trọng ranh giới là cách để mối quan hệ trở nên bền hơn, dễ chịu hơn.

Một yếu tố quan trọng khác là sự quan sát của phụ huynh. Cha mẹ không cần can thiệp quá sâu, nhưng có thể trò chuyện nhẹ nhàng, giải thích cho con rằng khi lớn hơn, mỗi người đều cần không gian riêng. Những hướng dẫn đơn giản như gõ cửa trước khi vào phòng, không tùy tiện động chạm khi người kia không đồng ý, hay biết dừng lại khi đối phương không thích… đều là những kỹ năng quan trọng giúp trẻ phát triển sự tôn trọng và tự bảo vệ chính mình.

Tuy vậy, không nên nhìn vấn đề theo hướng tiêu cực hoặc cực đoan. Anh chị em đôi khi vẫn trêu chọc, cười đùa hoặc thân nhau một cách rất tự nhiên. Điều quan trọng không phải là cấm đoán, mà là giúp các em hiểu thế nào là phù hợp. Mỗi gia đình sẽ có cách thể hiện tình cảm khác nhau, miễn là cả hai đều cảm thấy thoải mái và mối quan hệ vẫn lành mạnh.

Ở góc độ xã hội, việc hiểu đúng về ranh giới cá nhân còn giúp trẻ tránh được những hiểu lầm không đáng có khi tương tác với người ngoài. Khi các em biết đâu là giới hạn, chúng sẽ dễ thích nghi hơn với các mối quan hệ sau này từ bạn bè, đồng nghiệp đến người yêu tương lai.

Cuối cùng, giới hạn giữa anh chị em không phải là bức tường chia cách, mà là một “vùng an toàn” giúp mỗi người được là chính mình. Khi ranh giới được thiết lập một cách nhẹ nhàng và hiểu đúng, tình cảm gia đình không vì thế mà xa cách, mà ngược lại, trở nên lành mạnh, tôn trọng và bền chặt hơn.