Đột quỵ là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật tại Anh, nhưng phần lớn các trường hợp có thể được ngăn ngừa nếu thực hiện các biện pháp phòng ngừa phù hợp. Theo các chuyên gia y tế, nhận thức về các yếu tố nguy cơ của đột quỵ trong cộng đồng vẫn còn hạn chế, khiến đây trở thành ưu tiên hàng đầu trong công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Đột quỵ không chỉ là bệnh của người cao tuổi

Mặc dù nguy cơ đột quỵ tăng theo tuổi tác, nhưng nó có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Theo thống kê, tỷ lệ đột quỵ đang gia tăng ở nhóm người trưởng thành dưới 55 tuổi. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ sự gia tăng các yếu tố nguy cơ như huyết áp cao, cholesterol cao, béo phì, tiểu đường, hút thuốc lá, lối sống ít vận động và chế độ ăn uống không lành mạnh.

Bên cạnh đó, việc tiêu thụ rượu quá mức, sử dụng chất kích thích như amphetamine, cocaine, heroin cũng làm gia tăng nguy cơ đột quỵ. Một số yếu tố không thể thay đổi như tuổi tác, giới tính, sắc tộc và tiền sử gia đình cũng ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh.

Đặc biệt, phụ nữ có nguy cơ tử vong do đột quỵ cao hơn nam giới với những nguy cơ đặc thù như thai kỳ, thuốc tránh thai (đặc biệt là ở người hút thuốc), lạc nội mạc tử cung, suy buồng trứng sớm (trước 40 tuổi), mãn kinh sớm (trước 45 tuổi) và liệu pháp hormone dành cho phụ nữ chuyển giới. Người có những dị tật mạch máu di truyền như phình động mạch não cũng có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ xuất huyết.

Ngoài ra, các yếu tố xã hội cũng đóng vai trò quan trọng. Các nghiên cứu đã phát hiện rằng những người có thu nhập và trình độ học vấn thấp có nguy cơ đột quỵ cao hơn do ít tiếp cận được dịch vụ y tế chất lượng và có xu hướng duy trì lối sống kém lành mạnh.

Dù có bất kể các yếu tố nguy cơ sinh học hay xã hội nào, những biện pháp sau đây là điều bạn cần làm ngay từ bây giờ để giảm nguy cơ đột quỵ:

Bỏ thuốc lá

Theo Hiệp hội Đột quỵ Vương quốc Anh, người hút thuốc có nguy cơ đột quỵ cao gấp đôi so với người không hút thuốc. Nicotine và các hóa chất độc hại trong thuốc lá gây tổn thương thành mạch máu, làm tăng huyết áp và nhịp tim nhưng làm giảm nồng độ oxy. Hút thuốc cũng khiến máu trở nên kết dính, làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông gây tắc nghẽn mạch máu và đột quỵ.

Kiểm soát huyết áp

Là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây nên đột quỵ, huyết áp cao làm tổn thương thành mạch máu khiến chúng trở nên yếu hơn, dễ bị vỡ hay tắc nghẽn. Sự hình thành các cục máu đông làm ngăn lưu lượng máu tới não gây nên tình trạng đột quỵ.

Các chuyên gia khuyến nghị người trên 18 tuổi nên kiểm tra huyết áp thường xuyên để có biện pháp kiểm soát kịp thời và có những thay đổi lối sống một cách phù hợp.

Theo dõi mức cholesterol

Theo Hiệp hội Đột quỵ Vương quốc Anh, những người có mức cholesterol cao kết hợp với huyết áp cao có nguy cơ đột quỵ cao gấp 3,5 lần. Để duy trì mức cholesterol ổn định, bạn cần cố gắng hạn chế tiêu thụ chất béo bão hòa có trong thịt mỡ, bơ, pho mát và sữa nguyên kem, đồng thời duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên.

Kiểm soát lượng đường huyết

Lượng đường trong máu cao có thể làm tổn thương mạch máu và tạo điều kiện cho cục máu đông di chuyển lên não dẫn tới đột quỵ. Một chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và kiểm soát căng thẳng là những yếu tố quan trọng giúp duy trì lượng đường huyết ổn định.

Duy trì mức cân nặng hợp lý

Tình trạng thừa cân, béo phì làm tăng nguy cơ đột quỵ lên đến 64%. Việc giảm cân và duy trì cân nặng hợp lý có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan như tiểu đường, huyết áp cao và bệnh tim mạch.

Thực hiện chế độ ăn Địa Trung Hải

Nhiều nghiên cứu cho thấy chế độ ăn Địa Trung Hải giàu rau xanh, cá, dầu ô liu và các loại hạt có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ đột quỵ, đặc biệt khi kết hợp với việc hạn chế tiêu thụ những thực phẩm chế biến sẵn và chất béo bão hòa.

Ngủ đủ giấc

Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tim mạch. Theo khuyến nghị, mỗi người nên ngủ từ 7 đến 9 tiếng mỗi ngày. Việc ngủ quá ít hoặc quá nhiều đều có thể làm tăng nguy cơ huyết áp cao từ đó dẫn đến đột quỵ. Vì vậy hãy cố gắng hoạt động thể chất để có thể đảm bảo một giấc ngủ ngon nhất.

Hoạt động thể chất thường xuyên

Duy trì vận động thường xuyên giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ đột quỵ. Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS) khuyến nghị người trưởng thành nên tập thể dục cường độ vừa phải ít nhất 150 phút hoặc tập thể dục cường độ cao 75 phút mỗi tuần, đồng thời thực hiện các bài tập tăng cường cơ bắp ít nhất hai lần mỗi tuần. Việc tập thể dục nên được trải đều trong 4-5 ngày một tuần hoặc mỗi ngày.

Mặc dù đột quỵ có thể gây hậu quả nghiêm trọng, nhưng phần lớn các trường hợp có thể được phòng ngừa bằng cách áp dụng lối sống lành mạnh. Việc thực hiện những biện pháp trên không chỉ giúp giảm nguy cơ đột quỵ mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống.