"Dế Mèn phiêu lưu ký" của nhà văn Tô Hoài là tác phẩm văn học thiếu nhi kinh điển của Việt Nam. Nhân vật chính của truyện là Dế Mèn. Chú Dế đã trải qua những cuộc phiêu lưu qua thế giới loài vật và loài người. Đằng sau mỗi chuyến đi là những bài học bổ ích, đầy suy ngẫm và đậm tính giáo dục, nhân văn. 

Nhà văn Tô Hoài đã có sự quan sát tỉ mỉ, lựa chọn kĩ lưỡng để đưa vào trang sách của mình những chi tiết, đặc điểm tiêu biểu nhất của giống loài. Những lựa chọn, miêu tả ấy đều phù hợp với cái nhìn ngây thơ, trong trẻo của trẻ em. Chính những điều này khiến "Dế mèn phiêu lưu ký" là sự kết hợp hoàn hảo giữa khoa học và nghệ thuật, giữa giải trí và giáo dục.

Dế Mèn phiêu lưu ký

Nhà văn Tô Hoài

Ở Việt Nam, đoạn trích "Bài học đường đời đầu tiên" của tác phẩm này được đưa vào sách giáo khoa môn Ngữ Văn 6. Được biết "Dế Mèn phiêu lưu ký" được dịch ra hơn 20 thứ tiếng. Tháng 1/2018, tác phẩm chính thức được xuất bản tại Trung Quốc và được độc giả nước này đánh giá là một trong những tác phẩm văn học thiếu nhi "xuất sắc" họ đọc trong những năm gần đây. Tác phẩm nhận được rất nhiều lời khen ngợi trên Internet Trung Quốc, đặc biệt là các bậc phụ huynh.

Trên các nền tảng thương mại điện tử của Trung Quốc, những khách hàng mua sách đã đánh giá 5 sao cho "Dế Mèn phiêu lưu ký" và nhận xét rằng cuốn sách là một cuốn sách “xuất sắc” phải đọc dành cho trẻ em. 

Dưới đây là một số bình luận của cư dân mạng Trung Quốc trên một số diễn đàn về "Dế Mèn phiêu lưu ký":

- Con tôi 12 tuổi, sau khi đọc cuốn sách này, nó nói với tôi rằng nếu chỉ dựa vào người khác thì sau này nó sẽ không bao giờ đạt được bất cứ điều gì ở bên ngoài.

- Mua cho con đọc và Wow, tôi được đọc ké một tuyệt tác! Đọc truyện tôi hiểu được giá trị của tình bạn và gia đình, đồng thời học được cách sống hòa hợp với những người khác.

- Tôi đã mua sách cho con gái mình đọc. Quá trình trưởng thành của chú dế trong truyện cũng giống như cuộc đời của chúng ta, nó luôn phải trải qua những giai đoạn ngu dốt, tuổi trẻ, phù phiếm, bối rối trước khi trưởng thành. 

- Người lớn hay trẻ em thì tôi thấy đều thật may mắn khi đọc được cuốn sách này. Làm sao có thể nhìn thấy cầu vồng mà không trải qua mưa gió?

- Đã đọc xong, cuốn sách này thể hiện nhiều quan điểm của tác giả và rất đáng để các em nhỏ học tập.

- "Tôi thích đoạn trong sách kể về việc con dế tự cắn đứt chân sau của mình. Chỉ một trong hai con có thể sống sót, nhưng con dế không muốn làm điều này. Nó muốn cả hai cùng sống sót. Tôi nghĩ con dế đầy sự công bằng và tử tế". 

- Tôi đã cùng con đọc "Dế Mèn", dù con tôi chưa hiểu hết những triết lý sống được thể hiện trong sách nhưng tôi tin là những nguyên tắc sống sẽ đọng lại trong ký ức của con và trở thành tài sản quý giá khi chúng lớn lên. 

- Y như một bộ phim là cảm giác của tôi sau khi đọc sách. Tôi đã mua tặng mỗi đứa trẻ ở lớp mầm non mình dạy một cuốn sách này, coi như quà vào lớp 1 cho các em.

Dế Mèn phiêu lưu ký được xuất bản tại Trung Quốc

Trang Sohu của Trung Quốc nhận xét đầy mỹ miều về tác phẩm kinh điển của nhà văn Tô Hoài: "Những kinh nghiệm sống cha mẹ muốn kể cho con đều có trong cuốn sách này"; "Một câu chuyện cổ tích Việt Nam chạm đến cả thế giới",... 

Năm 2022, em học sinh lớp 5 Hoàng Tư Hằng tại Trường tiểu học số 1 huyện La Định, thị trấn Vân Phù, tỉnh Quảng Đông đã giành giải thưởng tại một Cuộc thi Viết sáng tạo nhân ngày Đọc sách thế giới. Bài viết của Hoàng Tư Hằng là những lời chia sẻ cảm nghĩ của em gửi tới bố sau khi đọc xong "Dế Mèn phiêu lưu ký". 

Cậu bé chia sẻ về phần thích nhất trong "Dế Mèn phiêu lưu ký" là Chương 5: "Hành trình khó khăn và cuộc trốn thoát nguy hiểm khỏi Vương quốc Ếch", cũng như những bài học nhận ra sau khi đọc.