Chiều ngày 26/1, Tổng Cục Khí tượng thuỷ văn (Bộ Tài nguyên và Môi trường) tổ chức Hội thảo thông tin báo chí dự báo xu thế khí tượng thuỷ văn năm 2024 và triển khai kế hoạch phối hợp thông tin giữa cơ quan khí tượng thuỷ văn và các cơ quan báo chí.

Xu thế thiên tai năm 2024

Tại hội thảo, ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Khí tượng thủy văn quốc gia cho biết, theo dự báo, hiện tượng El Nino xuất hiện từ giữa năm 2023 và sẽ còn duy trì đến tháng 4/2024 với xác suất trên 90%, sau đó El Nino suy yếu và có khoảng 60% cơ hội chuyển sang pha trung tính trong giai đoạn từ tháng 5 - 7/2024 và khoảng 50 - 60% khả năng chuyển sang La Nina vào cuối năm 2024.

Dự báo năm 2024, có khoảng 11-13 cơn bão và áp thấp nhiệt đới trên khu vực Biển Đông, 5-6 cơn ảnh hưởng đến đất liền (xấp xỉ trung bình nhiều năm); Từ tháng 7 đến tháng 9 có khả năng ảnh hưởng đến các tỉnh miền Bắc, từ khoảng tháng 9 đến tháng 11 sẽ ảnh hưởng đến các tỉnh miền Trung. Có khả năng bão và áp thấp nhiệt đới tập trung nhiều vào thời kỳ nửa cuối mùa mưa bão.

Ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Khí tượng thủy văn quốc gia

Từ tháng 1-9/2024, nền nhiệt độ có xu hướng cao hơn so với trung bình nhiều năm, các tháng cuối năm nhiệt độ có xu hướng xấp xỉ với trung bình nhiều năm.

Dự báo nắng nóng có khả năng đến sớm tại các khu vực, nhiều đợt hơn và gay gắt hơn so với trung bình nhiều năm. Các đợt nắng nóng chủ yếu tập trung từ tháng 4 đến tháng 8 tại khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ.

Nhận định xu thế thời tiết dịp Tết Giáp Thìn, ông Hoàng Phúc Lâm cho biết, giai đoạn trước Tết, từ 29/1-5/2/2024 (từ 19-26 tháng Chạp) nền nhiệt cả nước có xu hướng cao hơn so với trung bình nhiều năm, chưa có khả năng xảy ra rét đậm rét hại.

Tuần gần Tết và trong Tết, từ 6-12/2/2024 (27 tháng Chạp đến mùng 3 Tết) nền nhiệt độ ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm, nhận định khoảng ngày 4-6/2 (tức 24-27 tháng Chạp) sẽ xuất hiện không khí lạnh, tuy nhiên khả năng có cường độ yếu và lệch Đông.

Với khả năng xu thế chung như vậy, dịp Tết tại Bắc Bộ đến Nghệ An nhiều khả năng có mưa nhỏ, mưa phùn vào đêm và sáng và ở ngưỡng trời rét. Trung Bộ có mưa rải rác tại Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi, nhưng mưa không lớn. Các khu vực khác tại Trung Bộ có mưa vài nơi. Tây Nguyên và Nam Bộ phổ biến ít mưa, ngày nắng ráo.

Xác định nhiệm vụ trọng tâm năm 2024

Khái quát tình hình khí hậu và thiên tai trên thế giới, tại buổi hội thảo ông Hoàng Đức Cường - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Khí tượng Thủy văn, cho biết. Nhiệt độ trung bình toàn cầu năm 2023 là năm nóng nhất trong 174 năm qua. Dựa trên sáu bộ dữ liệu quốc tế hàng đầu được sử dụng để theo dõi nhiệt độ toàn cầu đã được Tổ chức khí tượng thế giới (WMO) hợp nhất cho thấy nhiệt độ trung bình toàn cầu năm 2023 cao hơn khoảng 1,45 độ C so với mức nhiệt độ trung bình nhiều năm thời kỳ tiền công nghiệp.

Năm 2023, trên thế giới và khu vực đã xảy ra nhiều trận thiên tai lớn, phạm vi ảnh hưởng rộng, vượt mức lịch sử, gây thiệt hại rất nghiêm trọng về người và tài sản, điển hình như: Động đất tại Thổ Nhĩ Kỳ; lũ quét do vỡ đập tại Libya; lũ lụt trên diện rộng tại Bắc Kinh; bão tuyết mạnh nhất trong vòng 100 năm tại 20 bang nước Mỹ.....

Còn tại Việt Nam, nhiệt độ trung bình trên toàn quốc cũng cao hơn 1,09 so với trung bình nhiều năm và được ghi nhận là năm có mức nhiệt độ cao thứ hai trong chuỗi số liệu quan trắc. Đáng chú ý, hầu hết các tháng trong năm đều quan trắc được giá trị nhiệt độ cao nhất tuyệt đối ngày vượt giá trị lịch sử cùng thời kỳ, đặc biệt các thasngg 5 và 6/2023.

Khẳng định vai trò cơ quan báo chí trong thông tin thời tiết, ông Hoàng Đức Cường, cho biết, Tổng cục Khí tượng Thủy văn đã chỉ đạo các đơn vị liên quan liên tục theo dõi chặt chẽ tình hình thời tiết, thuỷ văn, hải văn trên phạm vi cả nước, đặc biệt là công tác theo dõi, cảnh báo, dự báo sớm các đợt thiên tai. Cung cấp đầy đủ, kịp thời các thông tin dự báo, cảnh báo cho Ban chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai, Ủy ban Quốc gia Ứng phó sự cố, thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn và Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn các Bộ, ngành, địa phương; các cơ quan thông tấn, báo chí để truyền tải sớm nhất cho nhân dân các địa phương, góp phần giảm thiểu đến mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản.

Năm 2024, Tổng cục Khí tượng Thủy văn chỉ đạo các đơn vị liên quan liên tục theo dõi, truyền đầy đủ, kịp thời các loại số liệu đo đạc tự động (mưa, mực nước, các yếu tố khí tượng thủy văn khác) với số liệu vệ tinh, rada thời tiết; đặc biệt chú trọng vào việc ứng dụng ước lượng mưa lớn từ radar, vệ tinh phân giải cao, mạng lưới quan trắc mưa tự động để cảnh báo chi tiết, dự báo nguy cơ tác động của mưa lớn, lũ quét và sạt lở đất đến từng khu vực nhỏ, huyện, xã, vùng trọng điểm có nguy cơ cao chi tiết đến các khu vực nhỏ, huyện, xã, vùng trọng điểm có nguy cơ cao.

Bên cạnh đó năm nay, Tổng cục cũng sẽ tăng cường cảnh báo trực tuyến, đẩy mạnh chuyển đổi số để từng bước đáp ứng yêu cầu thông tin thiên tai đến cộng đồng, trong đó có trang thông tin cảnh báo nguy cơ sạt lở đất được cập nhật hàng giờ, đồng thời cũng sẽ đưa vào thử nghiệm cảnh báo các điểm nguy cơ sạt lở thông qua ứng dụng trên điện thoại di động.

Đồng thời, phối hợp với Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai các địa phương trong việc rà soát các điểm xung yếu để tập trung theo dõi, cảnh báo, đặc biệt là các khu vực có ảnh hưởng đến dân cư, cơ sở hạ tầng quan trọng.

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Khí tượng thuỷ văn cho biết, năm 2024, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng bắt đầu phối hợp với địa phương để triển khai "Đề án Cảnh báo sớm sạt lở đất, lũ quét khu vực miền núi, trung du Việt Nam" đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 1262/QĐ-TTg ngày 27/10/2023. Đây là một đề án lớn thực hiện trong 5 năm tới, với kỳ vọng sẽ giải quyết được các vấn đề liên quan đến thiên tai lũ quét, sạt lở đất.