Đừng tìm kiếm hạnh phúc. Nếu tìm kiếm, con sẽ không bao giờ tìm thấy nó. Thay vào đó, tìm cách thúc đẩy các mối quan hệ và hoạt động đang có chất lượng hơn. Hạnh phúc sẽ tự tìm đến con. Ảnh: ITN

Trong xã hội hiện đại, hạnh phúc thường được xem như một mục tiêu tối thượng. Trẻ em lớn lên giữa những thông điệp quảng cáo, mạng xã hội và áp lực thành tích dễ tin rằng hạnh phúc là thứ phải theo đuổi, đo đếm và đạt được bằng mọi giá. Tuy nhiên, nhiều nhà tâm lý học khẳng định, việc “tìm kiếm” hạnh phúc một cách chủ đích có thể khiến con người rơi vào vòng luẩn quẩn của sự hụt hẫng và thất vọng.

Thay vì khuyến khích con chạy theo khái niệm trừu tượng này, cha mẹ có thể hướng trẻ tới một cách tiếp cận bền vững hơn: tập trung cải thiện chất lượng các mối quan hệ và những hoạt động hằng ngày. Khi nền tảng này vững vàng, hạnh phúc sẽ đến như một hệ quả tự nhiên.

Các nghiên cứu tâm lý cho thấy, những người liên tục đặt ra yêu cầu phải “hạnh phúc” thường đánh giá thấp hoặc bỏ qua những trải nghiệm tích cực nhỏ bé. Áp lực tìm kiếm trạng thái cảm xúc lý tưởng có thể dẫn tới so sánh, bất mãn hoặc thậm chí lo âu.

Với trẻ em và thanh thiếu niên, việc này càng nguy hiểm. Khi các em tin rằng hạnh phúc là điểm đến cụ thể, chúng dễ thất vọng nếu không đạt được “chuẩn” mà bản thân hoặc xã hội đặt ra. Từ đó, cảm giác thiếu thốn hạnh phúc lại khiến các em tìm kiếm nhiều hơn, nhưng kết quả thu được lại ít hơn.

Thay đổi cách nhìn từ “tìm kiếm hạnh phúc” sang “nuôi dưỡng hạnh phúc” giúp trẻ tập trung vào những yếu tố thiết thực, có thể kiểm soát. Cha mẹ có thể bắt đầu từ hai lĩnh vực then chốt:

Các mối quan hệ lành mạnh, tin cậy và hỗ trợ lẫn nhau là nền tảng quan trọng của sức khỏe tinh thần. Cha mẹ có thể giúp con xây dựng kỹ năng lắng nghe, chia sẻ và đồng cảm. Điều này không chỉ cải thiện mối quan hệ với gia đình, bạn bè, mà còn giúp trẻ cảm thấy mình được kết nối và trân trọng.

Tham gia những hoạt động mang lại ý nghĩa và sự hứng thú giúp trẻ duy trì năng lượng tích cực. Đây có thể là hoạt động thể thao, nghệ thuật, tình nguyện hoặc đơn giản là cùng gia đình nấu ăn. Khi trẻ tìm thấy niềm vui và giá trị trong việc mình làm, trạng thái hạnh phúc sẽ xuất hiện như một phản xạ tự nhiên.

Cha mẹ là tấm gương sống động nhất về cách tiếp cận hạnh phúc. Khi cha mẹ ưu tiên thời gian chất lượng cho gia đình, thể hiện sự trân trọng với những điều nhỏ bé và duy trì mối quan hệ xã hội tích cực, trẻ sẽ quan sát và học theo.

Ngoài ra, cha mẹ cần tạo điều kiện để con trải nghiệm thất bại và khó khăn ở mức phù hợp. Khả năng đối diện và vượt qua thử thách là một trong những yếu tố dự báo hạnh phúc lâu dài, bởi nó giúp trẻ nhận ra rằng cảm xúc tiêu cực là một phần bình thường của cuộc sống.

Thông điệp “Đừng tìm kiếm hạnh phúc” không có nghĩa là bỏ qua mong muốn sống vui vẻ, mà là nhấn mạnh rằng hạnh phúc bền vững xuất phát từ quá trình nuôi dưỡng môi trường sống tích cực. Khi trẻ biết đầu tư vào mối quan hệ chất lượng và hoạt động có ý nghĩa, chúng sẽ dần nhận ra hạnh phúc không phải thứ được “săn lùng”, mà là trạng thái tự đến khi điều kiện chín muồi.

Trong bối cảnh nhiều người lớn vẫn đang miệt mài theo đuổi những chuẩn mực hạnh phúc xa vời, việc dạy trẻ cách tiếp cận đơn giản nhưng thực chất này có thể trở thành món quà vô giá cho hành trình trưởng thành của các em.