Là đạo diễn nhiều chương trình nghệ thuật, phim điện ảnh có tiếng ở Việt Nam, bẵng hơn chục năm, người ta không thấy bóng dáng Đoàn Quang Anh Khanh đâu cả. Rồi cách đây vài tuần, anh hội ngộ khán giả với một tâm hồn mới, cách nhìn mới đầy bình an. Sự trở lại lần này chẳng phải ở bộ phim hay chương trình đình đám nào mà trong một tuyển tập thi họa do anh sáng tác mang tên “Rỗng”.

ĐOàn Quang Anh Khanh ký tặng trong ngày ra mắt tuyển tập

Đoàn Quang Anh Khanh từng được mệnh danh là một đạo diễn mát tay khi thực hiện thành công nhiều chương trình nghệ thuật, giải trí và phim ảnh. Nhưng điều khiến người ta nhớ đến anh hơn cả danh tiếng là sự nghiêm khắc trong nghề nghiệp. Đỉnh điểm có phim Đoàn Quang Anh Khanh tự đầu tư mấy tỷ đồng nhưng đã quyết định không làm hậu kỳ và không công chiếu vì chưa cảm nhận được sự nghiêm túc của một số bộ phận trong quá trình thực hiện. Sau bộ phim đó, anh tạm ẩn giữa thị trường nghệ thuật bùng nổ trong nước vì cho rằng khó tìm được tiếng nói chung.

Nam đạo diễn tự tìm cách chữa lành những thương tổn mình mang về cho tâm hồn trên “đường đua” cuộc đời và nghệ thuật bằng chuỗi ngày tịnh tâm sau đó. Và rồi, anh quyết định chọn lối đi riêng: tìm về thi họa và làm rỗng tâm trí để quay lại với một tâm thế bình an, hạnh phúc thay vì quá chật chội âu lo với đời, với nghề. Ngoài 50 tuổi, anh mang tặng mọi người một tác phẩm nghệ thuật với thông điệp về sự trống không. Tập sách gồm 41 bài thơ và gần 30 bức tranh do chính anh sáng tác khi muốn gửi gắm những suy nghĩ tích cực trước cuộc đời bộn bề.

Ngón tay chỉ trăng - một trong số 30 bức vẽ trong tuyển tập

Tranh vẽ không định giá và cũng chẳng mưu cầu chuyện bán buôn, làm giàu. Tranh vẽ xong được nhiều người khen đẹp nhưng anh chẳng tổ chức triển lãm vì không muốn bị gán danh đạo diễn làm họa sĩ. Thơ cũng vậy. Mấy chục bài thơ trong tập sách của anh chẳng gì quá xa lạ, chỉ xoay quanh sự buông bỏ cái mỏi mệt để về với hạnh phúc tự tại, về với bình yên trong lòng người. Đoàn Quang Anh Khanh nói, thơ ca và hội họa là cách anh chọn để bước qua khổ đau, chán chường trong đời thì tốt hơn phải trở thành món quà cho những ai cần nó. Vậy nên anh bày biện thật đẹp, viết những ý thơ nhẹ nhàng nhất để những ai vô tình lướt qua có thể dừng lại cảm nhận chút an lành.

Ở bài thơ “Không” mở đầu tập sách, Đoàn Quang Anh Khanh có viết “Khi bình yên gọi tên. Mọi vọng tưởng quên đi sự nhảy múa. Cánh rừng bản ngã như bị triệt hạ. Ta có thể làm bạn với muôn loài. Sâu thẳm từ bên trong ta bỗng hóa rỗng không…”. Cái “rỗng” ở đây chẳng phải rỗng tuếch, trống trơn mà là một tâm hồn được dọn dẹp sạch sẽ khỏi u phiền không đáng có qua gập ghềnh tháng năm. Bước qua cái chật chội, rũ bớt suy nghĩ tiêu cực, nhìn thấy rõ đâu là thứ cần nắm, phải buông, đâu là chuyện cần cho qua để nhẹ lòng là cách anh làm sạch đầu óc và tâm hồn để trở lại với vẻ bình thản, thong dong của người đã bước qua giông bão cuộc đời.

Tuyển tập thi họa

Rỗng với Đoàn Quang Anh Khanh không phải là không làm gì cả hay tách biệt mình hẳn với thế giới mà làm mọi thứ trong niềm hăng say, với trọn đam mê nhưng đừng quá nỗ lực mong cầu vì ham muốn là tù túng, tĩnh lặng sẽ giúp ta thấu tỏ hạnh phúc hiện hữu trong mình. Anh nói, hạnh phúc luôn ở đó trong cây cỏ, chim muôn, chỉ là người ta bỏ quên nó để rồi vướng vào khổ đau, sầu muộn do chính mình tạo ra. Khi làm thơ và vẽ tranh, anh thấy lòng nhẹ tênh. Và anh muốn lan tỏa sự bình yên đó đến mọi người. “Ngày xưa làm cái gì tôi cũng cầu toàn, cái gì cũng sợ hư bột hư đường, căng thẳng liên tục. Tôi rối ren chỉ vì yêu sự nghiêm túc quá quyết liệt nhưng may mắn đã tìm được cách bước ra. Giờ không phải tôi không mặn mà chuyện nghệ thuật nữa tôi sẽ làm khi lòng thấy vui chứ chẳng đặt danh tiếng, tiền bạc lên cao. Có những năm tháng tôi sống trên đất Sài Gòn này, cứ nghĩ có tên tuổi, có cuộc sống đủ đầy, có người yêu trẻ đẹp rồi đi ra đường nhiều người nhìn ngắm là hạnh phúc. Nhưng đâu phải vậy”, đạo diễn Đoàn Quang Anh Khanh nhớ lại.

Tuyển tập thi họa

Có tài, bị cuốn vào guồng công việc với bao ganh đua, thành tích nhưng khi nắm giữ nhiều thứ trong tay vẫn trống trải, bất an, anh nhận ra cái khiến ta hơn người đâu phải vật chất, nó nằm ở tinh thần. Bàn chân ấy trong những ngày rong ruỗi gần 40 quốc gia đã thấy rằng hành trang nhẹ nhất, lòng thanh tịnh nhất thì các giác quan sẽ cảm nhận rõ nét từng vẻ đẹp quanh mình dù là tia nắng, giọt mưa hay cơn gió thoảng. Như anh cảm nhận trong bài thơ “Rỗng”, rằng “Chạy vài vòng rồi cũng hụt hơi. Cầm lên đặt xuống riết cũng mệt. Chi bằng ta buông một tiếng cười trong gió. Để sớm mai kia ngó ngược chút trời thu”. Khi ta rỗng, khi ta thoát khỏi những gò bó tầm thường ở đời, tâm hồn sẵn sàng đón bao điều thú vị.

Hành trình trở lại đặc biệt của đạo diễn Đoàn Quang Anh Khanh khiến nhiều người bất ngờ (Ảnh: NVCC).

Dùng nghệ thuật để chia sẻ cách thức giúp những người cùng suy nghĩ rũ bỏ bớt tạp niệm trong tâm trí, vậy nên, đạo diễn Đoàn Quang Anh Khanh muốn mọi thứ chạm nhau thật nhẹ nhàng. Giản đơn, cô đọng và sâu lắng là điều ta dễ dàng cảm nhận khi thưởng thức “Rỗng”. Nam đạo diễn nói, ai cũng có cuộc đời, ai cũng có lối đi về… nhưng cơ bản chúng ta đi như thế nào, bằng con đường nào để có được sự thong dong và an yên trên chuyến hành trình trở về ấy thì mới đáng suy ngẫm. Và điều quý nhất cần lưu giữ là hạnh phúc thực tại chứ không phải quá khứ hay tương lai. Anh mong ai đó khi đọc tập sách này sẽ không “khất hẹn” với cái gọi là dự định, ước mơ hay sở thích để được là chính mình, sống những ngày trọn vẹn nhất thay vì cứ đợi mai kia.