Diễn ra từ ngày 25/4/2023 đến ngày 29/4/2023 (tức ngày mùng 06/3 – 10/3 năm Quý Mão) tại Phú Thọ, Liên hoan Văn hóa Ẩm thực Đất Tổ năm 2023 gắn với không gian tổ chức Hội chợ Du lịch Tây Bắc. Đây là sự kiện quan trọng trong chuỗi các sự kiện phục vụ Giỗ tổ Hùng Vương năm Quý Mão và Tuần Văn hóa Du lịch Đất Tổ  năm 2023.

Nghệ nhân ẩm thực Matsuo Tomoyuki (Chủ tịch Hiệp hội Ẩm thực Nhật Bản – Việt Nam)

Không gian của Liên hoan nằm trọn trong Khu dịch vụ ngã 5 Đền Giếng, Khu di tích lịch sử Đền Hùng (xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, Phú Thọ). 8 nghệ nhân ẩm thực tham gia quảng diễn tại Liên hoan là những gương mặt tiêu biểu của nền ẩm thực nước nhà, mỗi người đều sở hữu những thương hiệu riêng với  ”tài sản” là những món ăn truyền thống đặc sắc được chế biến một cách tinh tế. Đó là Yến tiềm hồng sâm táo đỏ của nghệ nhân Lê Văn Khánh; Bún ốc nguội của nghệ nhân Nguyễn Thị Hiền; Vả trộn tôm thịt của nghệ nhân Trần Thị Hồng Loan; Bò cỏ Chưmonry của  nghệ nhân Nguyễn Đức Hoàng; Gỏi gà măng cụt của nghệ nhân Nguyễn Văn Thông; Gà hấp lá Sen của nghệ nhân Diệp Chấn Hưng; Bánh Chưng Đất Tổ của nghệ nhân Phạm Xuân Hiếu; Bánh trái cây của  nghệ nhân Nguyễn Hồ Tiếu Anh...

Vùng Việt Trì, Phú Thọ có nhiều món ngon nhưng món đặc sản thì cá lăng nằm trong top đầu. Dựa vào màu sắc và chất dinh dưỡng, cá lăng Việt Trì có 5 loại khác nhau: cá lăng đen, cá lăng vàng, cá lăng đuôi đỏ, cá lăng hoa, cá lăng tự nhiên. Trong đó, cá lăng tự nhiên và cá lăng hoa là 2 loại cá có tỉ lệ chất dinh dưỡng cao, thịt chắc, dẻo, dai, ngọt. Các món ngon tiêu biểu từ cá lăng, như: Cá lăng trộn hành tìm; Cá lăng nướng riềng mẻ; Cá lăng nướng lá lốt và Lẩu cá lăng măng chua. Tại Liên hoan Văn hóa Ẩm thực Đất Tổ năm nay, thực khách sẽ được trải nghiệm quy trình chế biến món cá lăng do nghệ nhân Lê Thị Thiết, Chủ tịch Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Nam Định và nghệ nhân ẩm thực Matsuo Tomoyuki (Chủ tịch Hiệp hội Ẩm thực Nhật Bản – Việt Nam JVGA) thực hiện. Chương trình quảng diễn món cá lăng của hai nghệ nhân này là điểm nhấn trong chương trình giao lưu ẩm thực Nhật-Việt nhằm tôn vinh ẩm thực cá lăng Đất Tổ. Điều thú vị, không phải nghệ nhân Việt Nam sẽ quảng diễn món Việt Nam mà sẽ khẳng định tài năng, sự sáng tạo của mình khi kết hợp cá lăng Việt với các gia vị Nhật Bản và ngược lại. Theo đó, nghệ nhân ẩm thực Lê Thị Thiết sẽ quảng diễn món cá lăng trộn sake hành tím và gia vị hodachi của Nhật; ông Matsuo Tomoyuki thực hiện món cá lăng nướng BBQ ướp mắc kén.

Cá lăng trộn hành tím là món ăn của người Việt Trì cổ xưa, thường được người dân Việt Trì Phú Thọ chế biến trong các ngày tết, ngày đầu năm, đầu tháng, hay dùng để tiếp đãi các khách quý.Cách chế biến đơn giản, cá lăng sau khi làm sạch sẽ được ướp gia vị, trần nước sôi, cho cá vừa chín tới sau đó được trộn với hành tím, ớt và sốt gia vị. Cá lăng trộn hành tím có độ dai giòn, ngọt thịt, thơm, đậm đà vương một chút vị cay nhẹ. Nhưng đến với Liên hoan, món ăn truyền thống Việt này sẽ mang một hương vị mới lạ khi gia vị ướp là thuần Nhật, kết hợp rượu sake. Nghệ nhân Lê Thị Thiết cho biết, để chuẩn bị cho màn giao lưu này, chị đã thực hiện nhiều lần món cá lăng trộn hành tím, gia vị Nhật và rượu sake. Sự kết hợp này tạo cho món ăn hương vị rất lạ nhưng vẫn giữ được vị ngọt của cá.

Món cá lăng

Ngoài món cá lăng được xem là độc đáo, các món khác được quảng diễn tại Liên hoan lần này cũng đặc sắc không kém. Có lẽ, lần đầu tiên nghệ nhân ẩm thực Lê Văn Khánh, Tổng bếp trưởng Trung tâm Hội nghị 37 Hùng Vương và Trung tâm Hội nghị Quốc gia mang món ăn “cung đình” ra quảng diễn trước đông đảo thực khách. Món Yến tiềm hồng sâm táo đỏ nằm trong bộ thực đơn 16 món tiềm hầm cao cấp, bổ dưỡng mà nghệ nhân Lê Văn Khánh đã dày công thực hiện.

Món tiềm hầm cao cấp

Tinh tế trong kết hợp nguyên liệu, cầu kỳ trong cách chế biến chuẩn phong cách hoàng gia, bộ thực đơn tiềm hầm là sự sáng tạo đột phá, kế thừa tất cả những tinh hoa của nền ẩm thực cung đình, đặc biệt chú trọng vào sức khỏe của người Việt. Nghệ nhân Lê Văn Khánh gọi đây là một  “đỉnh cao” của mình. Đỉnh cao ấy là sự kết hợp tinh tế từ những nguyên liệu quý hiếm và cao cấp, tạo nên món ăn không chỉ thơm ngon về hương vị mà còn là bài thuốc quý cho sức khỏe người dùng.Từ xa xưa, Yến được biết đến như một món cao lương mỹ vị  bồi bổ sức khỏe mà chỉ có vua chúa mới được sử dụng. Ngày nay món ăn này đã  trở nên phổ biến hơn nhưng vẫn được coi là dòng thượng phẩm. Món Yến tiềm hồng sâm táo đỏ do nghệ nhân Lê Văn Khánh thực hiện được nhiều thực khách yêu mến và xuất hiện trong các buổi tiệc đãi khách quốc tế của Chính phủ.

Nghệ nhân Lê Văn Khánh, Tổng bếp trưởng Trung tâm Hội nghị 37 Hùng Vương

Đến với Liên hoan Văn hóa Ẩm thực Đất Tổ năm 2023, ngoài việc được xem các nghệ nhân thưởng thức món ăn, được thưởng thức hương vị các món ăn đặc sắc tưởng chừng chỉ thấy trong các nhà hàng cao cấp, du khách còn được thưởng thức nhiều món ẩm thực tại 29 gian hàng ẩm thực được thiết kế bằng vật liệu tre, trúc để tạo không gian dân dã cho những thực khách trải nghiệm chuyến đi về cội nguồn, bao gồm: 5 gian ẩm thực miền Nam; 5 gian ẩm thực miền Bắc; 3 gian ẩm thực Phú Thọ; 4 gian phở; 1 gian của Hội Đầu bếp Việt Nam và 16 gian sạp tre trưng bày sản phẩm ẩm thực Phú Thọ và các vùng miền.

Các nghệ nhân Lê Văn Khánh, Lê Thị Thiết ( từ trái) tại một sự kiện ẩm thực

Không chỉ có ẩm thực, đến với Liên hoan, du khách còn được thưởng thức các tiết mục nghệ thuật truyền thống như: Hát Xoan, Hát Bài chòi, Đờn ca tài tử, Quan họ Bắc Ninh… và tham gia các trò chơi dân gian.

Xác định Liên hoan là cơ hội giới thiệu quảng bá ẩm thực Việt nhằm phát triển mạnh mẽ giá trị văn hóa ẩm thực Việt Nam, Ban tổ chức đã xây dựng kịch bản quảng bá ẩm thực theo hướng tri ân công đức tổ tiên, lan tỏa ý nghĩa tốt đẹp, gìn giữ phát huy giá trị ẩm thực Việt Nam.