Vì rào cản tuổi tác cũng như vấn đề sức khỏe, những yêu cầu khắt khe của doanh nghiệp mà thất nghiệp ở độ tuổi ngoài 40 đã khiến cơ hội việc làm của người lao động (NLĐ). Nhiều lao động lớn tuổi cho biết, họ khó tìm được việc làm mới khi doanh nghiệp cho nghỉ việc hoặc giải thể.

Theo báo cáo gửi Chính phủ ngày 16/5, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, cho biết tính từ đầu năm, Pouyuen - doanh nghiệp đông công nhân nhất TP HCM liên tiếp cắt giảm lao động với số lượng lớn. Một nửa trong số 5.744 công nhân bị cắt giảm là nữ trên 40 tuổi, dự báo tình trạng này tiếp tục xảy ra tại các doanh nghiệp.

Ảnh minh họa

Đợt thứ nhất ngày 1/4, công ty chấm dứt hợp đồng với hơn 2.300 người. Đợt cắt giảm kế tiếp (đã được công ty thông báo) có số lượng tăng gấp 2,5 lần với 5.744 lao động. 

Theo Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, việc cắt giảm số lượng lớn công nhân của Pouyuen tác động đến tâm lý lao động cũng như tình hình việc làm trên địa bàn TP HCM song vẫn trong tầm kiểm soát. Bộ đã chỉ đạo các đơn vị liên quan hướng dẫn chi trả đầy đủ chế độ an sinh, kết nối giới thiệu việc làm mới cho hơn 3.000 lao động mất việc. 

Các doanh nghiệp ít tuyển lao động nữ trung niên, thậm chí lao động nữ còn trẻ nhưng thiếu tay nghề chuyên môn khi tìm việc cũng gặp không ít khó khăn.

Theo đánh giá của Liên đoàn Lao động TPHCM tháng 3 vừa qua, hiện vẫn còn một số người lao động gặp khó khăn về đời sống, việc làm do doanh nghiệp thiếu đơn hàng, giảm nguồn nguyên vật liệu sản xuất và doanh nghiệp tiếp tục thu hẹp sản xuất, cắt giảm lao động. Các doanh nghiệp lĩnh vực thuộc ngành dệt may, giày da vẫn tìm kiếm đơn hàng sản xuất cho đến tháng 6 năm 2023 nên tình hình sản xuất vẫn còn gặp nhiều khó khăn.

Tong quý I/2023, LĐLĐ TPHCM nhận thấy người lao động đang rất quan tâm đến việc sửa đổi, bổ sung Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014. Đa số người lao động cho rằng cần giữ nguyên quy định hiện hành đối với việc rút bảo hiểm xã hội một lần. Nguyên nhân là vì phần lớn công nhân lao động làm việc trong các doanh nghiệp đến từ các tỉnh và xuất thân từ nông dân nên khi nghỉ việc sẽ trở về quê.

Mặc khác, một số doanh nghiệp hiện nay có xu hướng chỉ tuyển dụng lao động trẻ (từ 18 - 30 tuổi), khi hết hạn hợp đồng sẽ không tiếp tục giao kết hợp đồng lao động đối với những người từ 45 tuổi trở lên. Số công nhân lớn tuổi bị mất việc sẽ rất khó xin được việc làm, thường sẽ trở về quê làm nông, buôn bán nhỏ để sinh sống.

Từ năm 2022 đến nay, do ảnh hưởng của hậu dịch bệnh Covid-19 và suy giảm kinh tế toàn cầu khiến các doanh nghiệp tiếp tục gặp khó khăn về sản xuất, đơn hàng nên buộc phải cắt giảm lao động. Từ dó, việc tuyển nhân sự không còn sôi động như trước. 

Tình trạng nhiều doanh nghiệp ở các ngành nghề, địa phương cắt giảm đơn hàng diễn ra từ quý IV-2022 và tiếp diễn đến nay, dẫn đến hàng trăm ngàn NLĐ bị giảm giờ làm hoặc mất việc. Số lao động nghỉ, giãn việc do doanh nghiệp bị cắt giảm đơn hàng từ đầu năm đến nay có giảm, nhưng số lao động mất việc tăng lên. Tại các sàn giao dịch việc làm gần đây cho thấy, rất ít doanh tuyển dụng NLĐ trên 40 tuổi. Đặc biệt, đối với lao động nữ lớn tuổi lại càng khó khăn hơn vì vấn đề sức khỏe, vướng bận con cái, gia đình, không đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp.

Điều này khiến cho cơ hội việc làm cho NLĐ ít hơn, nhất là lao động đang hưởng trợ cấp thất nghiệp. Nhiều lao động dù nộp hồ sơ và phỏng vấn nhiều vị trí việc làm nhưng vẫn không được doanh nghiệp gọi đi làm. 

Không chỉ nữ, trong bối cảnh các doanh nghiệp bị cắt giảm đơn hàng, lao động ngoài 40 tuổi trở lên là nhóm có nguy cơ cao bị mất việc, giãn việc, giảm thu nhập. Bởi họ bị cho có nhiều hạn chế với tuổi tác, ít cập nhật công nghệ, nâng cao kỹ năng nghề.