Hai nghiên cứu do nhóm chuyên gia của Đại học Arizona, Mỹ, thực hiện, sử dụng phân tích không gian để chỉ ra các ca mắc Covid-19 sớm nhất xuất hiện vào tháng 12/2019. Các mẫu bệnh phẩm trong môi trường có mối liên hệ chặt chẽ với người bán động vật hoang dã ở chợ hải sản Hoa Nam, Vũ Hán, Trung Quốc.

Nhóm chuyên gia phản đối lý thuyết về nguồn gốc trong phòng thí nghiệm của nCoV, khẳng định không có bằng chứng virus rò rỉ từ đây.

Giáo sư Michael Worobey, Trưởng khoa Sinh thái học tiến hóa, Đại học Arizona, tác giả hai công trình này cho thấy nguồn gốc của đại dịch Covid-19 liên quan động vật hoặc khởi phát từ chính động vật.

Nghiên cứu viết: "Tháng 12/2019, các trường hợp mắc Covid-19 bất ngờ tập trung vào thị trường ở chợ hải sản Hoa Nam, bất kể họ có là người bán hàng trong chợ, từng ghé qua đây hoặc liên quan khu vực này hay không. Một số trường hợp liên quan dịch tễ với chợ đều nằm ở phía tây, điểm tập trung hầu hết gian hàng bán động vật hoang dã”.

Khi kiểm tra bề mặt tại chợ để tìm vật liệu di truyền của nCoV, một gian hàng có nhiều manh mối tích cực, gồm cả chiếc lồng mà trước đó một nhà nghiên cứu từng phát hiện là nơi lửng chó được nuôi nhốt.

Một nhóm chuyên gia của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Trung Quốc phát hiện bộ gene SARS-CoV-2 trước tháng 2/2020 gồm hai nhánh tiến hóa của virus - được ký hiệu là A và B. Hai nhánh này là kết quả của ít nhất hai sự kiện lây truyền chéo động vật sang người. Nghiên cứu này đã được tiến hành cách đây hai năm nhưng đến nay, nhóm chuyên gia của CDC Trung Quốc mới công bố kết quả.

Lần lây truyền đầu tiên từ động vật sang người có thể liên quan virus dòng B, xảy ra vào cuối tháng 11, đầu tháng 12/2019. Sự xuất hiện của dòng A có thể xảy ra vài tuần sau sự kiện đầu tiên.

Những phát hiện này xác định khoảng cách giữa thời điểm nCoV lần đầu tiên xâm nhập vào cơ thể người và các ca mắc Covid-19 đầu tiên được báo cáo. Điểm đặc biệt chính là có hai dòng corona cùng nhảy ra khỏi hai loài động vật khác nhau sang người. Thời điểm có thể là vào tháng 11/2019.

TS Worobey và cộng sự phát hiện hai ca mắc Covid-19 sớm nhất của dòng A liên quan những người sống gần chợ.Còn nghiên cứu của CDC Trung Quốc tiết lộ trên chiếc găng tay thu thập được ở chợ này có dòng A.

Nhóm tác giả lưu ý thời điểm ban đầu có thể bao gồm nhiều dạng virus hơn nhưng đa số chúng không thể tồn tại trên người, chỉ có nCoV là đạt được điều đó. Ki xem xét các báo cáo về sự lây nhiễm nCoV ở động vật như mèo, hươu, chuột đồng, các nhà nghiên cứu nhận thấy “đây là virus không cần quan tâm đến vật chủ để nó tái tạo là ai”.

Về việc loài động vật nào có thể là vật trung gian truyền virus sang người, họ đặt giả thuyết có thể là lửng chó hoặc một động vật có vú khác. 

Giáo sư miễn dịch học Robert Garry, Trường Y Tulane, Mỹ, đồng tác giả của nghiên cứu thứ hai cùng các cộng sự đã tìm thấy ít nhất hai sự kiện củng cố thêm bằng chứng nCoV lây truyền từ động vật sang người.

Nhà virus học Kristian Andersen, Viện Nghiên cứu Scripps ở La Jolla, California, Mỹ, đồng tác giả, khẳng định điều quan trọng nhất là phải tìm ra những loài động vật có vú hoang dã đã được bán ở chợ Hoa Nam trong thời điểm tháng 11/2019 và tìm kiếm những bằng chứng của những đợt bùng phát trong quá khứ. Ông cho rằng có thể dân làng ở những nơi cung cấp động vật hoang dã đã mang kháng thể do tiếp xúc virus corona.