Phương pháp này nhắm vào một loại mô có khả năng thẩm thấu đặc biệt gọi là biểu mô nối. Đây là một lớp mô mỏng nằm sâu trong túi nướu, nơi răng tiếp xúc với nướu.
![]() |
Kỹ thuật sử dụng chỉ nha khoa để đưa vắc-xin qua mô giữa răng và nướu cho thấy giúp kích thích sản xuất kháng thể trên bề mặt niêm mạc, chẳng hạn như niêm mạc mũi và phổi. |
Khác với các biểu mô trong cơ thể vốn tạo thành hàng rào vững chắc để ngăn chặn các chất độc hại thâm nhập vào máu, biểu mô nối có khả năng thẩm thấu cao, cho phép vaccine kích thích miễn dịch ngay tại các “cửa ngõ” mà virus thường xâm nhập đầu tiên như miệng, mũi và phổi.
Trong thí nghiệm, nhóm nghiên cứu đã phủ vaccine lên chỉ nha khoa không sáp và đưa vào khoảng trống giữa răng và nướu của chuột. Kết quả cho thấy kháng thể được tạo ra mạnh mẽ cả trong máu lẫn trên các bề mặt niêm mạc, vượt trội so với phương pháp đặt vaccine dưới lưỡi và tương đương với việc tiêm qua biểu mô đường mũi.
“Đây là giải pháp cực kỳ hứa hẹn bởi hầu hết các công thức vaccine không thể được tiêm qua biểu mô mũi do bề mặt niêm mạc tại đây ngăn cản quá trình hấp thụ vaccine hiệu quả. Không những thế, việc đưa vaccine qua mũi còn có nguy cơ di chuyển lên não gây nhiều rủi ro”, Giáo sư Harvinder Singh Gill, Đại học Bang North Carolina, tác giả chính của nghiên cứu cho biết.
Nhóm nghiên cứu cũng thử nghiệm với 3 loại vaccine khác nhau: protein, virus bất hoạt và mRNA. Cả ba đều tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh khi được đưa vào cơ thể qua biểu mô nối. Ngoài ra, việc ăn uống ngay sau khi dùng chỉ nha khoa có vaccine không làm ảnh hưởng đến hiệu quả miễn dịch (theo thử nghiệm trên động vật).
Để ứng dụng thực tế, các nhà khoa học đã phát triển tăm xỉa răng gắn chỉ nha khoa nhằm thay thế việc cầm chỉ bằng tay. Trong thử nghiệm với 27 người, khoảng 60% lượng thuốc nhuộm huỳnh quang (mô phỏng vaccine) được đưa thành công vào túi nướu, cho thấy tiềm năng áp dụng cho con người.
![]() |
Nhóm nghiên cứu nhắm vào một phần biểu mô nối cụ thể trong miệng chuột bằng chỉ nha khoa. |
Theo Giáo sư Gill, phương pháp này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả của vaccine khi tạo miễn dịch tại niêm mạc - tuyến phòng thủ đầu tiên của cơ thể, mà còn loại bỏ nỗi sợ kim tiêm và có chi phí tương đương phương pháp tiêm truyền thống. Tuy nhiên, nó không phù hợp cho trẻ sơ sinh hoặc trẻ chưa mọc răng, đồng thời cần nghiên cứu thêm ở những người mắc bệnh nướu hoặc nhiễm trùng miệng.
Nhóm nghiên cứu kỳ vọng sẽ tiến hành thử nghiệm lâm sàng trong thời gian tới, mở ra khả năng đưa kỹ thuật này vào ứng dụng thực tế.
Răng khôn, “kho báu” tế bào gốc bị lãng quên
Từ một phần được xem như nỗi phiền toái, răng khôn giờ đây được xem như một nguồn “vàng y tế” mới, có thể là chìa khóa mở ra tương lai của y học tái tạo.