Các nhà khoa học Tây Ban Nha mới đây đã phát hiện những chiếc răng khôn tưởng như vô dụng lại chứa các tế bào gốc quý giá có khả năng giúp tái tạo xương, sụn hay thậm chỉ cả các mô thần kinh, đóng vai trò then chốt trong việc điều trị nhiều bệnh lý nghiêm trọng như Parkinson, Alzheimer hay tổn thương cột sống.

Trong mỗi chiếc răng khôn có một lõi mềm chứa các mạch máu và tế bào sống được gọi là tủy răng. Những tế bào này được ví như những “người thợ” chưa trưởng thành, có thể được biến đổi thành nhiều loại tế bào khác nhau, chẳng hạn như tế bào thần kinh, cơ tim hay xương.

Theo một nghiên cứu từ Đại học Xứ Basque, các tế bào này đã được nhóm nghiên cứu biến thành các tế bào thần kinh có khả năng truyền tín hiệu điện như tế bào não.

“Việc chuyển đổi từ biểu hiện sinh học sang khả năng hoạt động điện là bước đột phá cần thiết, đặc biệt với các bệnh lý thần kinh như Parkinson”, Tiến sĩ Ibarretxe nhấn mạnh.

Khả năng chữa bệnh đáng kinh ngạc

Các nghiên cứu tiền lâm sàng đã cho thấy tiềm năng đáng kinh ngạc của tế bào tủy răng. Ở mô hình chuột mắc bệnh Parkinson, việc cấy ghép các tế bào này giúp phục hồi khả năng vận động ở chuột nhờ tái tạo các tế bào thần kinh sản sinh dopamine.

Trong nghiên cứu về Alzheimer, tế bào gốc tủy răng được ghi nhận có thể tiết ra yếu tố bảo vệ khớp thần kinh và làm chậm quá trình hình thành mảng amyloid – một đặc điểm điển hình của bệnh.

Ngay cả trong lĩnh vực tim mạch và chỉnh hình, các thử nghiệm cũng cho thấy dịch chiết từ tủy răng có thể cải thiện chức năng tim và thúc đẩy hình thành mô xương, sụn một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn nhiều so với tế bào từ tủy xương.

Mỗi năm tại Mỹ có khoảng 10 triệu chiếc răng khôn bị loại bỏ, phần lớn trong số đó kết thúc ở thùng rác y sinh. Những chiếc răng này phần lớn được phẫu thuật từ các thanh thiếu niên hay những người trẻ tuổi, độ tuổi lý tưởng khi các tế bào tủy răng vẫn còn mang ít lỗi DNA.

Đối với giới khoa học và các công ty công nghệ sinh học, đây được xem là một nguồn tài sản y tế lâu dài. Khác với việc thu thập tế bào gốc từ phôi hay máu cuống rốn, nguồn tế bào gốc tủy răng được xem là không xâm lấn và không gây tranh cãi về mặt đạo đức. Đặc biệt, khi sử dụng tế bào của chính bệnh nhân, nguy cơ đào thải miễn dịch gần như bị loại bỏ.

Các phòng thí nghiệm hợp tác với nha sĩ để bảo quản răng mới nhổ trên đá khô, sau đó chuyển đến kho lạnh tiêu chuẩn GMP, nơi tủy răng sẽ được các kỹ thuật viên xử lý tách chiết và lưu trữ đông lạnh trong nitơ lỏng.

Công ty Stemodontics gọi đây là hình thức “bảo hiểm sinh học” – lưu trữ tế bào sống của chính bạn để dùng cho các liệu pháp trong tương lai.

Chi phí hiện tại tương đương việc lưu trữ máu cuống rốn, nhưng tiềm năng sử dụng kéo dài hàng chục năm và cho nhiều mục đích y học khác nhau.

Mặc dù đầy hứa hẹn, các liệu pháp từ tế bào gốc tủy răng vẫn cần thêm dữ liệu lâm sàng về độ an toàn dài hạn, đặc biệt là khả năng tích hợp mô cấy mà không gây hình thành khối u. Một số thử nghiệm đa trung tâm đang được lên kế hoạch để so sánh hiệu quả của tế bào này với các phương pháp hiện tại như kích thích não sâu.

Từ một mảnh mô thường bị bỏ đi sau phẫu thuật, tủy răng khôn đang được xem như một nguồn “vàng y tế” mới, có thể là chìa khóa mở ra tương lai của y học tái tạo, từ phục hồi thần kinh, sửa chữa mô tổn thương, đến điều trị các bệnh thoái hóa.