Quang cảnh tại Hội thảo

Vừa qua, Học viện Hành chính và Quản trị công đã tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Nâng cao năng lực đội ngũ công chức tại cơ quan hành chính nhà nước cấp tỉnh, cấp xã các tỉnh miền Trung - Lý luận và thực tiễn”.

Sự kiện thu hút sự quan tâm của đông đảo các nhà khoa học, nhà quản lý và chuyên gia trong lĩnh vực hành chính công, nhằm phân tích những vấn đề đặt ra từ thực tiễn, đồng thời đề xuất các giải pháp thiết thực để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực hành chính trong giai đoạn hiện nay.

Hội thảo diễn ra trong bối cảnh cả nước đang đẩy mạnh việc sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính và triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Những thay đổi này đặt ra yêu cầu cấp bách đối với đội ngũ công chức, đặc biệt tại các tỉnh miền Trung nơi vừa chịu nhiều áp lực về phát triển kinh tế - xã hội, vừa đối mặt với không ít khó khăn về điều kiện tự nhiên và nguồn lực.

Trong khuôn khổ hội thảo, 18 tham luận chuyên sâu đã được trình bày, tập trung vào hai mảng chính: cơ sở lý luận về năng lực và nâng cao năng lực công chức cấp tỉnh, cấp xã; cơ sở thực tiễn phản ánh những hạn chế, bất cập và yêu cầu đặt ra từ hoạt động công vụ tại các địa phương miền Trung. Từ đó, các đại biểu thống nhất rằng việc nâng cao chất lượng công chức không chỉ là vấn đề chuyên môn, mà còn liên quan đến thể chế, cơ chế chính sách và môi trường làm việc.

PGS.TS Vũ Thị Loan, giảng viên Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam

Một trong những nội dung được thảo luận nhiều nhất là thách thức khi vận hành chính quyền địa phương hai cấp. PGS.TS Vũ Thị Loan, giảng viên cao cấp Học viện Thanh niên Việt Nam cho rằng, chính quyền cấp xã hiện nay đang đối diện nhiều khó khăn về nhân sự. Sau khi sắp xếp, sáp nhập, khối lượng công việc tăng mạnh, nhưng số lượng công chức lại không đồng đều, nơi thừa, nơi thiếu. Tình trạng này khiến việc bố trí cán bộ phù hợp gặp nhiều trở ngại, đồng thời tạo áp lực nặng nề cho những người trực tiếp thực hiện công vụ.

Theo PGS.TS Vũ Thị Loan, công chức cấp xã phải gánh vác “áp lực kép” vừa về khối lượng công việc, vừa về chất lượng và tiến độ xử lý. Họ chịu ràng buộc bởi trách nhiệm pháp lý, thẩm quyền, yêu cầu ứng dụng công nghệ, trong khi điều kiện cơ sở vật chất, kỹ thuật còn thiếu thốn. Nhiều xã vẫn gặp khó về hạ tầng thông tin, thiết bị làm việc chưa đồng bộ, thủ tục hành chính phức tạp, chế độ lương và phụ cấp chưa tương xứng. Điều này khiến động lực làm việc của công chức bị hạn chế, khó thu hút nhân lực có chất lượng.

Không chỉ vậy, trình độ chuyên môn và kỹ năng của một bộ phận công chức vẫn chưa đáp ứng yêu cầu. Có những cán bộ còn lúng túng khi triển khai công vụ, thiếu kỹ năng xử lý tình huống, nhất là trong các lĩnh vực nhạy cảm đòi hỏi kiến thức pháp lý sâu và sự cẩn trọng. Đây là khoảng trống đáng lo ngại trong bối cảnh công tác quản lý ngày càng phức tạp và chịu giám sát chặt chẽ của người dân.

Một vấn đề khác cũng được các chuyên gia đề cập là tâm lý e ngại thay đổi trong một bộ phận công chức. Lối làm việc theo thói quen, dựa vào kinh nghiệm, né tránh trách nhiệm, ngại đổi mới, thậm chí tìm cách vụ lợi, vẫn còn tồn tại. Theo PGS.TS Vũ Thị Loan, để xây dựng một nền công vụ hiện đại, đòi hỏi phải thay đổi cả tư duy lẫn hành động, khuyến khích sáng tạo, kiên quyết đấu tranh với những biểu hiện tiêu cực. Bà nhấn mạnh: “Xây dựng chính quyền địa phương hai cấp không chỉ là thay đổi cơ cấu tổ chức mà còn là cuộc cách mạng về tư duy, về năng lực thực thi công vụ. Công chức cần được hỗ trợ để thích ứng với môi trường mới, với áp lực công việc lớn hơn và yêu cầu cao hơn về hiệu quả.”

Từ góc nhìn thực tiễn, nhiều tham luận đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm cải thiện năng lực đội ngũ công chức. Trước hết, cần rà soát, hoàn thiện chế độ chính sách, đảm bảo mức lương và phụ cấp tương xứng, tạo động lực để công chức yên tâm cống hiến. Đồng thời, việc đầu tư cơ sở vật chất, hạ tầng công nghệ thông tin cũng là yếu tố quan trọng để giảm tải áp lực cho đội ngũ cán bộ cơ sở.

Công tác đào tạo, bồi dưỡng cũng được nhấn mạnh. Thay vì các chương trình chung chung, cần xây dựng lộ trình đào tạo chuyên sâu, sát với yêu cầu công việc từng cấp, từng lĩnh vực. Các khóa học cần tăng cường thực hành kỹ năng, mô phỏng tình huống thực tế, đồng thời lồng ghép nội dung về tư duy đổi mới, khả năng thích ứng với công nghệ mới. Nhiều đại biểu đề nghị mở rộng hợp tác giữa các trường đào tạo hành chính với cơ quan quản lý địa phương để cập nhật kịp thời yêu cầu từ thực tiễn.

Một khía cạnh quan trọng khác là nâng cao tinh thần trách nhiệm và đạo đức công vụ. Các chuyên gia cho rằng, cùng với cơ chế kiểm tra, giám sát chặt chẽ, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nhận thức để công chức hiểu rõ vai trò “công bộc của dân”. Đây là yếu tố nền tảng, giúp hình thành văn hóa công vụ lành mạnh, hạn chế biểu hiện tiêu cực, đồng thời tạo niềm tin từ phía người dân.

Hội thảo cũng ghi nhận nhiều ý kiến đề xuất đổi mới phương pháp đánh giá công chức, không chỉ dựa vào bằng cấp, chứng chỉ mà chú trọng đến hiệu quả công việc thực tế và sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp. Cách tiếp cận này được cho là phù hợp với yêu cầu xây dựng nền hành chính phục vụ, lấy người dân làm trung tâm.

Có thể thấy, những thảo luận tại hội thảo đã mở ra nhiều hướng tiếp cận đa chiều và thiết thực. Việc nâng cao năng lực đội ngũ công chức cấp tỉnh, cấp xã không thể thực hiện trong một sớm một chiều, nhưng với sự đồng thuận về định hướng và giải pháp, cùng sự quan tâm của các cấp chính quyền, đây sẽ là bước đi quan trọng để củng cố nền tảng của hệ thống hành chính công, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.