Theo nghiên cứu được công bố ngày 22/5 trên Tạp chí Communications Earth & Environment, khí thải từ phân của chim cánh cụt đang đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các “hạt giống” mây, những hạt siêu nhỏ tạo điều kiện cho mây kết tụ. Đây là một quá trình quan trọng giúp tăng độ che phủ mây, từ đó giúp phản xạ ánh sáng mặt trời trở lại không gian và góp phần làm mát Trái đất.

Thành phần then chốt trong hiện tượng này là khí amoniac. Trước đó, khoa học đã xác nhận rằng amoniac trong khí quyển có thể kết hợp với axit sulfuric, một sản phẩm phụ từ hoạt động của thực vật phù du biển, để tạo ra các hạt nhân ngưng tụ mây. Nghiên cứu mới cho thấy, phân chim cánh cụt, đặc biệt từ loài Adélie, là một nguồn amoniac phong phú và không thể bỏ qua tại Nam Cực.

Tại khu vực gần trạm nghiên cứu Marambio của Argentina trên Bán đảo Nam Cực, các nhà khoa học đã tiến hành đo nồng độ khí từ tháng 1 đến tháng 3/2023. Kết quả cho thấy nồng độ amoniac tại khu vực có chim cánh cụt lên tới 13,5 phần tỷ, cao gấp 1.000 lần so với nơi không có chim cánh cụt sinh sống.

Đáng chú ý, các phép đo theo hướng gió cho thấy nồng độ hạt sol khí tăng vọt khi gió thổi qua đàn chim, kèm theo sự xuất hiện của một lớp sương mù nhẹ. Nhóm nghiên cứu, đứng đầu là nhà khoa học khí quyển Matthew Boyer thuộc Đại học Helsinki, nhận định rằng sự hiện diện của phân chim đã làm tăng tốc độ hình thành các hạt mây lên tới 10.000 lần trong khu vực.

Điều bất ngờ hơn là tác động của nguồn phân này không chấm dứt ngay cả khi chim cánh cụt đã rời đi theo chu kỳ di cư. Một tháng sau, lượng amoniac phát thải từ đất vẫn cao gấp 100 lần so với mức cơ bản, cho thấy ảnh hưởng kéo dài của "phân bón tự nhiên" lên khí quyển.

Phát hiện này mở ra một hướng nghiên cứu mới trong việc hiểu rõ hơn các yếu tố chi phối hệ thống khí hậu tại Nam Đại Dương và Nam Cực, những vùng đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa khí hậu toàn cầu.