Theo Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước ghi nhận 912 trường hợp mắc cúm, không có ca tử vong. Tuy con số này giảm đáng kể so với cùng kỳ năm 2024, nhưng thực tế tại các bệnh viện lớn cho thấy số ca mắc đang có xu hướng tăng lên.

Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đang điều trị 8 bệnh nhân nhiễm cúm, trong đó có ca nặng phải can thiệp ECMO. Bệnh viện Nhi Trung ương cũng ghi nhận một số ca mắc cúm nặng. Bệnh viện Đại học Y Hà Nội chứng kiến số ca mắc cúm mùa tăng nhanh chóng, trung bình mỗi tuần tiếp nhận khoảng 10 bệnh nhân mắc cúm A.

Bộ Y tế cho biết, các ca mắc cúm hiện tại không thay đổi về độc lực, chủ yếu là cúm A/H1N1, A/H3N2 và cúm B, tuy nhiên người dân không nên chủ quan trong việc phòng bệnh.

Số ca bệnh mắc cúm mùađang có xu hướng gia tăng, nhiều trường hợp chuyển nặng. Ảnh: vtv.vn

Nguyên nhân gia tăng ca mắc cúm

Các chuyên gia y tế cho rằng, thời điểm hiện tại đang là mùa đông xuân, điều kiện thời tiết thuận lợi cho các mầm bệnh lây truyền qua đường hô hấp phát triển, dẫn đến nguy cơ gia tăng số mắc các bệnh như cúm mùa, sởi, sốt phát ban...

Đặc biệt, số ca mắc bệnh cúm gia tăng tại những bệnh viện lớn có khả năng liên quan tới việc di chuyển nhiều cũng như thay đổi điều kiện sinh hoạt trong giai đoạn Tết vừa qua của người dân.

TS.BS Vũ Quốc Đạt, Phó Trưởng khoa Bệnh nhiệt đới và can thiệp giảm hại, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội nhận định, dịp Tết vừa qua, mọi người từ khắp nơi trên đất nước cùng quay trở về nhà, cùng tụ họp, cùng sống trong một môi trường kín, nên có khả năng lây lan cúm giữa các thành viên trong gia đình. Sau Tết, khi quay trở lại công việc, mọi người di chuyển tới các địa điểm khác nhau tại nhiều địa phương và dịch cúm có "cơ hội" lây truyền ở môi trường làm việc và gia tăng số ca mắc trong cộng đồng.

Nguy cơ biến chứng và tử vong ở người nguy cơ cao

ThS.BS Phạm Văn Phúc, Phó Giám đốc Trung tâm Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, những người có bệnh nền, người cao tuổi, người có hệ miễn dịch suy giảm cần đặc biệt cẩn trọng khi nhiễm cúm. Bệnh cúm có thể trở nên nguy hiểm, dẫn đến tổn thương phổi lan tỏa, bội nhiễm vi khuẩn, viêm cơ tim, suy đa tạng, thậm chí tử vong.

Một bệnh nhân mắc cúm A nặng đang điều trị tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương. Ảnh: vtv

Nhiều người có tâm lý chủ quan khi mắc cúm, cho rằng chỉ là bệnh nhẹ và không đi khám sớm. Tuy nhiên, những người có hệ miễn dịch suy giảm, cúm có thể gây các biến chứng nguy hiểm, làm tổn thương cơ thể ở mức độ nghiêm trọng. Khi bệnh diễn tiến nặng, bệnh nhân mới nhập viện thì đã ở trong tình trạng suy đa cơ quan, tiên lượng điều trị rất khó khăn. Vì vậy, việc phát hiện và điều trị bệnh cúm sớm là vô cùng quan trọng.

Các biện pháp phòng chống cúm mùa

Để chủ động phòng chống cúm mùa, Bộ Y tế khuyến cáo người dân cần thực hiện các biện pháp sau:

- Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi: Sử dụng khăn vải hoặc khăn tay hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp.

- Đeo khẩu trang: Tại nơi tập trung đông người, trên các phương tiện giao thông công cộng.

- Tiêm vaccine phòng bệnh: Đây là biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa cúm mùa.

- Vệ sinh tay thường xuyên: Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay (nhất là sau khi ho, hắt hơi).

- Không khạc nhổ bừa bãi: Nơi công cộng.

- Hạn chế tiếp xúc: Với người mắc bệnh cúm hoặc các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh khi không cần thiết.

- Thực hiện lối sống lành mạnh: Ăn thức ăn đủ chất dinh dưỡng để ngăn ngừa nhiễm virus cúm; tăng cường vận động thể lực, nâng cao sức khỏe.

Khi có triệu chứng ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi, người dân không nên tự ý làm xét nghiệm và mua thuốc điều trị tại nhà mà cần liên hệ với cơ sở y tế để được tư vấn, khám và xử trí kịp thời.

BS Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC, nhấn mạnh tiêm vaccine là biện pháp hiệu quả phòng bệnh cúm, đặc biệt ở nhóm người có bệnh mạn tính, người cao tuổi, trẻ em và phụ nữ mang thai. Vaccine giúp giảm tỷ lệ nhập viện, nguy cơ bệnh trở nặng, tử vong do cúm.

Các nghiên cứu cho thấy, những người đã tiêm vaccine cúm có nguy cơ phải vào viện chăm sóc đặc biệt (ICU) thấp hơn 26% và nguy cơ tử vong do cúm thấp hơn 31% so với người chưa tiêm. Ở người cao tuổi và mắc bệnh nền, vaccine giúp giảm 70-80% tỷ lệ tử vong có liên quan đến cúm. Tiêm phòng cúm cũng giúp thai phụ giảm 51% nguy cơ thai chết lưu, giảm 72% nguy cơ trẻ dưới 6 tháng tuổi nhập viện do cúm.

Việt Nam hiện có hai loại vaccine cúm tứ giá thế hệ mới, phòng 4 chủng virus phổ biến gồm cúm A/H1N1, A/H3N2, B/Yamagata, B/Victoria, dành cho trẻ từ 6 tháng tuổi và người lớn. Hiệu quả phòng bệnh đến 90% và ngăn biến chứng như viêm tai giữa, viêm xoang, viêm phổi, viêm cơ tim, suy hô hấp….

Trẻ từ 6 tháng đến dưới 9 tuổi cần tiêm hai mũi cách nhau tối thiểu một tháng nếu chưa từng chủng ngừa cúm. Vaccine cần tiêm nhắc lại hàng năm. Phụ nữ nên tiêm phòng cúm trước và trong thai kỳ, tốt nhất từ tháng thứ 3 trở đi để bảo vệ sức khỏe, truyền kháng thể thụ động cho con.