Ngày 18/8, nhóm nghiên cứu từ Đại học Haifa cho biết họ đã tìm thấy một huy chương khảm tinh xảo tại Công viên quốc gia Hippos, gần biển Galilee. Huy chương này, được xác định có niên đại cuối thế kỷ IV hoặc đầu thế kỷ V, mang dòng chữ Hy Lạp: “Bình an cho những bậc cao niên”.

Cận cảnh tấm khảm một huy chương khắc dòng chữ "Bình an cho những bậc cao niên" được bao quanh bởi đàn ngỗng Ai Cập, được tìm thấy tại địa điểm Hippos ở miền Bắc Israel.

Tiến sĩ Michael Eisenberg, đồng chỉ đạo dự án khai quật, nhận định: “Đây là bằng chứng sống động cho thấy việc quan tâm và chăm sóc người cao tuổi không phải là một khái niệm hiện đại, mà đã là một phần của cấu trúc xã hội từ cách đây khoảng 1.600 năm”.

Cùng với các đồng nghiệp quốc tế, ông Eisenberg cho rằng tấm huy chương chính là bằng chứng khảo cổ học đầu tiên về một viện dưỡng lão trong thế giới cổ đại. Lập luận này dựa trên dòng chữ nhắc trực tiếp đến người già, cũng như vị trí phát hiện trong khu dân cư của thành phố Hippos thời Byzantine.

Những chú chim đang uống nước từ chiếc cốc, được mô tả trên bức tranh khảm.

Bức khảm huy chương được tìm thấy gần ngã tư của 2 tuyến phố chính, tại lối vào một tòa nhà trong khu dân cư. Khu vực này từng là trung tâm tôn giáo xã hội của thành phố Hippos, nơi từng phát hiện nhiều công trình cổ trước đó như 7 nhà thờ, 1 đại giáo đường, 1 nhà hát và nhiều rạp hát.

Qua phân tích các mùa khai quật 2023–2024, nhóm nghiên cứu kết luận công trình có thể từng là một cơ sở sinh hoạt cộng đồng dành cho người cao tuổi vừa mang tính xã hội, vừa mang ý nghĩa tâm linh.

Theo nhóm khảo cổ, phát hiện này cho thấy cộng đồng Cơ Đốc thời kỳ đầu đã bắt đầu đảm nhận vai trò chăm sóc xã hội, vốn trước đây thường do gia đình đảm nhiệm. Điều đó phản ánh sự chuyển đổi từ lối sống gia đình truyền thống sang mô hình cộng đồng tôn giáo và tu viện.

Quang cảnh khu vực khai quật tại Công viên Quốc gia Hippos.

Các nhà khoa học đánh giá đây là một phát hiện hiếm hoi, mở ra góc nhìn mới về đời sống người cao tuổi trong xã hội cổ đại, đồng thời khẳng định những giá trị nhân văn đã được duy trì suốt hàng nghìn năm.