Ảnh minh họa: ITN

Thông tư tạo khuôn khổ để các quỹ phát triển khoa học và công nghệ cấp bộ, ngành và địa phương triển khai thống nhất các chương trình hỗ trợ theo quy định của Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo và Nghị định 267/2025/NĐ-CP.

Theo Thông tư, cơ quan hỗ trợ bao gồm Quỹ phát triển khoa học và công nghệ quốc gia cùng hệ thống các quỹ phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thuộc bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Việc hỗ trợ được yêu cầu tuân thủ nguyên tắc công khai, minh bạch, bảo đảm bình đẳng giữa các tổ chức, cá nhân đề nghị hỗ trợ. Mọi thủ tục, tiêu chí và thông tin liên quan sẽ được công bố trên cổng thông tin của cơ quan hỗ trợ và tích hợp vào nền tảng số quản lý khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo quốc gia.

Thông tư xác định mục tiêu của hoạt động hỗ trợ là tăng cường tiềm lực khoa học và công nghệ, nâng cao chất lượng nghiên cứu và hiệu quả ứng dụng, đồng thời đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và hội nhập. Các cơ quan hỗ trợ không được tài trợ trùng lặp cho những nhiệm vụ có cùng nội dung hoặc mục tiêu đã được nhận kinh phí từ ngân sách nhà nước, nhằm bảo đảm hiệu quả sử dụng nguồn lực công.

Kinh phí hỗ trợ được triển khai theo hai phương thức: cấp một lần trên cơ sở đề cương hoặc thuyết minh đã được phê duyệt; hoặc cấp theo kết quả xét duyệt hồ sơ. Đối với phương thức cấp một lần, cơ quan nhận hỗ trợ có trách nhiệm tự phê duyệt và quản lý hoạt động thông qua nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo cơ sở. Việc lựa chọn phương thức tùy thuộc loại hình hoạt động và yêu cầu đánh giá.

Một trong các nội dung được quy định cụ thể là hỗ trợ tổ chức hội thảo khoa học tại Việt Nam. Để được xem xét tài trợ, hội thảo phải do tổ chức có uy tín điều hành, có trang thông tin chính thức, thu hút nhà khoa học trong nước và quốc tế tham gia trình bày báo cáo. Nội dung hội thảo cần phù hợp với lĩnh vực hoạt động của đơn vị tổ chức. Việc đánh giá dựa trên uy tín và năng lực của đơn vị tổ chức, chất lượng thành phần khoa học tham gia, kết quả của các kỳ tổ chức trước đó, cũng như khả năng tạo ra các kết quả tiếp theo như hợp tác nghiên cứu, ứng dụng hoặc chuyển giao công nghệ. Dự toán kinh phí phải phù hợp với quy định hiện hành.

Bên cạnh đó, Thông tư quy định điều kiện và tiêu chí hỗ trợ phát triển tạp chí khoa học. Tạp chí được xem xét tài trợ phải đáp ứng tiêu chí theo Thông tư 27/2025/TT-BKHCN về bài báo khoa học và tiêu chuẩn đánh giá, xếp loại tạp chí. Quy trình tiếp nhận, thẩm định và công bố bài báo phải tuân thủ Nghị định 262/2025/NĐ-CP về thông tin, thống kê và chuyển đổi số trong lĩnh vực khoa học và công nghệ.

Thông tư cũng dành dung lượng đáng kể cho các nội dung hỗ trợ khác như phát triển sáng kiến và giải pháp kỹ thuật; hoạt động truyền thông khoa học và phổ biến tri thức; chương trình thực tập và nghiên cứu ngắn hạn ở nước ngoài; hỗ trợ nghiên cứu viên sau tiến sĩ; hỗ trợ nghiên cứu sinh và học viên cao học trong chương trình đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ; cũng như hỗ trợ nhà khoa học xuất sắc có thành tích nổi bật. Ngoài ra, cơ chế tài trợ dành cho hoạt động mời nhà khoa học nước ngoài đến Việt Nam trao đổi học thuật ngắn hạn cũng được nêu rõ nhằm tăng cường giao lưu và nâng cao chất lượng môi trường nghiên cứu trong nước.

Việc ban hành Thông tư 43 được đánh giá là bước hoàn thiện khung pháp lý quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn quỹ phát triển khoa học và công nghệ, đồng thời tạo điều kiện để các tổ chức, nhà khoa học và cơ sở nghiên cứu tiếp cận nguồn hỗ trợ theo quy trình minh bạch, thống nhất và phù hợp với mục tiêu phát triển trong giai đoạn mới.