5 năm trước, khi Liu Dewei mở trường mầm non Beilei ở Rongxian, một quận có 656.000 dân ở khu tự trị Quảng Tây, miền Nam Trung Quốc, trường anh tiếp nhận 140 trẻ em theo học.

Nhưng đến năm 2020, con số này đã giảm xuống còn khoảng 30.

Lúc đầu, anh nghĩ đó là do các phụ huynh lo sợ về viruscorona. Tuy nhiên, ngay cả sau khi Bắc Kinh dỡ bỏ các hạn chế COVID-19 vào cuối năm ngoái, vẫn không có sự cải thiện nào.

"Không có học sinh", Liu, người đã đầu tư vài triệu nhân dân tệ vào trường mầm non nhưng vẫn chưa hòa vốn, cho biết.

Đối mặt với tình trạng kiệt quệ về tài chính, anh hiện đang cân nhắc đóng cửa trường mẫu giáo. "Thật quá khó", Liu nói.

Các trường mẫu giáo tư nhân trên khắp Trung Quốc, chiếm hơn một nửa số trường mầm non ở nước này và thường có giá đắt hơn so với các trường công lập, đang phải vật lộn với số lượng trẻ em giảm do tỷ lệ sinh của nước này đang giảm.

Số trẻ sơ sinh ở Trung Quốc giảm gần một nửa, từ 18,8 triệu năm 2016 xuống còn 9,5 triệu vào năm ngoái, mức thấp nhất kể từ năm 1949, theo dữ liệu chính thức.

Số lượng trường mẫu giáo tư thục và số lượng tuyển sinh của các trường này đều giảm năm thứ hai liên tiếp vào năm 2021, theo số liệu thống kê do Bộ Giáo dục Trung Quốc công bố.

Thiếu sự hỗ trợ kinh phí từ nhà nước và phải đối mặt với sự giám sát chặt chẽ hơn của chính phủ, các trường mẫu giáo tư nhân này đang ở tuyến đầu của cuộc khủng hoảng nhân khẩu học ở Trung Quốc và nhiều người đang gặp nguy hiểm về tài chính do giảm doanh thu từ học phí.

Ngay cả các trường mẫu giáo tư nhân ở các thành phố đông dân nhất của Trung Quốc cũng đang cảm thấy bị ảnh hưởng.

Lucy Wang, một bà mẹ hai con sống ở Thượng Hải, cho biết cô đã nhận thấy sự khác biệt về số lượng đăng ký tại trường mẫu giáo mà con mình đang theo học.

"Có bảy lớp khi con trai tôi học ở đó từ năm 2015 đến năm 2018, và khi đến lượt em gái của nó vào năm 2021, chỉ còn bốn lớp và sĩ số lớp học cũng bị thu hẹp lại", cô nói.

Ước tính khoảng 30 đến 50% trường mẫu giáo tư nhân vào đầu thập kỷ này sẽ ngừng hoạt động vào năm 2030, do số lượng học sinh giảm, theo một báo cáo được đưa ra vào năm ngoái bởi Viện Nghiên cứu Giáo dục Sunglory, có trụ sở tại Bắc Kinh.

Giáo sư Yuan Xin, chuyên gia nhân khẩu học tại Trường Kinh tế Đại học Nam Khai, cho biết bất chấp những thay đổi chính sách nhằm khuyến khích sinh con trong vài năm qua, việc đảo ngược xu hướng này sẽ rất khó khăn.

Trung Quốc đã bãi bỏ chính sách một con gây tranh cãi vào năm 2016, trước khi tiếp tục nới lỏng giới hạn về số con mà một gia đình có thể có là 3 vào năm 2021.

Chính quyền một số địa phương ở Trung Quốc thậm chí đã đưa ra một loạt ưu đãi cho các cặp vợ chồng, bao gồm kéo dài thời gian nghỉ thai sản và nghỉ sinh con cũng như thưởng tiền mặt cho các gia đình có con thứ hai hoặc thứ ba.

Tuy nhiên, Yuan cho biết các yếu tố bao gồm chi phí nuôi con ngày càng tăng, giá nhà ở quá cao, cải thiện giáo dục của phụ nữ và sự tham gia của lực lượng lao động - cũng như "sự tự thức tỉnh của họ" - tất cả đều dẫn đến tỷ lệ sinh thấp hơn.

Các trường mẫu giáo tư nhân đang phải gánh chịu gánh nặng đó trong bối cảnh nhà nước đang siết chặt quản lý giáo dục tư nhân hơn, điều mà Chủ tịch Tập Cận Bình hy vọng sẽ giúp đạt được "sự thịnh vượng chung".

Chính phủ Trung Quốc đã và đang cố gắng chuyển đổi các cơ sở tư nhân thành những cơ sở có "giá cả phải chăng", thu phí theo hướng dẫn của chính phủ và nhận trợ cấp của nhà nước.

Xiong Bingqi, Giám đốc Viện Nghiên cứu Giáo dục Thế kỷ 21, cảnh báo rằng việc đóng cửa các trường mẫu giáo tư nhân trên quy mô lớn là không thể tránh khỏi nếu tỷ lệ giáo viên-học sinh không thay đổi - và số phận tương tự cuối cùng có thể xảy ra với các trường học và cao đẳng.

"Chúng ta đang chứng kiến nhiều trường đại học có lớp học đông đúc, 100 hoặc 200 sinh viên trong một lớp, đây là một trong những vấn đề chính đằng sau vấn đề chất lượng giảng dạy thấp, điều mà chúng tôi đã phàn nàn", ông nói.

Ông Xiong cho biết, để thực hiện được điều này, chính phủ phải tăng cường hỗ trợ tài chính cho tất cả các trường mẫu giáo.

Yan Suyan, hiệu trưởng trường mẫu giáo thực nghiệm Huana ở Baoding, tỉnh Hà Bắc, đồng ý rằng tỷ lệ sinh giảm cũng đồng nghĩa với cơ hội cho các dịch vụ giáo dục mầm non tốt hơn.

"Toàn bộ lĩnh vực này đang bị ảnh hưởng bởi sự sụt giảm đăng ký ", bà nói. "Một số lượng lớn trường mẫu giáo sẽ biến mất sau ba hoặc năm năm nữa, và những ai muốn tồn tại phải nâng cao khả năng cạnh tranh của mình".

Nhưng đối với Liu, chủ trường mẫu giáo đến từ Quảng Tây, ưu tiên hiện tại của anh là kiểm soát chi phí.

"Bây giờ tôi không dám thêm bất kỳ thiết bị nào nữa", anh nói. "Tôi đoán tôi sẽ đóng cửa nó nếu mọi thứ không được cải thiện trong năm nay".

(SCPM)