Canh bon da trâu là món ăn truyền thống được lưu truyền trong văn hóa ẩm thực của người Thái. Canh bon da trâu vừa là đặc sản dân dã, vừa thể hiện sự khéo léo, tinh tế trong ẩm thực của người Thái vùng Tây Bắc. Món ăn không chỉ hấp dẫn về hương vị mà còn rất có lợi cho sức khỏe. Món ăn có thể hỗ trợ giúp giảm đau nhức chân tay và phong thấp, hỗ trợ điều trị một số bệnh tiêu hóa.

Nguyên liệu đầu tiên làm nên món ăn gồm có da trâu và cây bon. Bên cạnh đó cần có các loại gia vị, các loại rau thơm như lá lốt, rau ngót, ớt, tỏi, gạo nếp, cà dại (hay còn gọi theo tiếng Thái là mắc cạnh). Lá lốt, rau ngót cần được rửa sạch, thái cắt nhỏ ra và để ráo nước. Cà dại là thứ quả đặc biệt, kích thước chỉ bé bằng đầu đũa, ăn vào có vị hơi đăng đắng, khi cho cà vào món canh bon tạo nên độ thanh ngọt cho món ăn này. Đặc biệt món ăn không thể thiếu mắc khén – một loại tiêu rừng có hương thơm đặc trưng.

Da trâu được thui sạch lớp lông dày, rồi đem phơi trên gác bếp, đốt qua lửa cho bong hết lớp vỏ cứng bên ngoài. Sau đó dùng dao sắc cạo sạch lớp đen bên ngoài, lớp da bên trong hiện ra có màu vàng ươm, giòn và thơm. Tiếp đến mang ngâm nước sau đó đem hầm cho chín mềm. Ninh da trâu khoảng từ 5 – 8 tiếng để lấy nước nấu canh giúp canh có vị ngọt, thơm ngon, hấp dẫn. Da trâu được vớt ra, dung dao sắc thái thật mỏng. Da trâu được thái càng mỏng, món ăn càng ngon.

Cây bon sau khi hái về rửa sạch, tước bỏ vỏ rồi ngâm qua nước muối loãng. Sau đó đem thái nhỏ cho vào nước dùng từ da trâu có sẵn. Bon được nấu đến khi nào cuống bon nhừ thì cho da trâu đã thái mỏng vào ninh cùng. Sau khi da trâu và bon trong nồi đã nhừ bạn hãy cho quả cà dại vào, đun sôi nhỏ lửa khoảng 15 phút. Thả một chút gạo nếp đã giã thành tấm cho vào để nồi canh sánh hơn. Cuối cùng cho rau thơm và các gia vị như ớt, mắc khén, hành củ, muối, mì chính, bí, lá lốt… đã chuẩn bị vào nồi canh và nêm sao cho vừa ăn.

Bát canh bon da trâu tỏa ra một mùi thơm rất đặc biệt. Đó là chất bì giòn sần sật của da trâu quyện với vị đắng của cà, vị cay của tiêu, hương thơm của mắc khén, ấm nóng của sả. Sức hấp dẫn của món ăn sẽ khiến bạn mong muốn có nhiều lần hơn nữa được thưởng thức món ăn đặc biệt này.