Cuộc khủng hoảng năng lượng của châu Âu chỉ mới bắt đầu, một mùa đông đau đớn đang ở phía trước

Giá tiêu dùng ở khu vực đồng euro đã tăng kỷ lục 10,7% trong tháng 10, tăng 0,8% so với tháng trước, theo cơ quan thống kê của EU, Eurostat. Các con số này đã gây ngạc nhiên cho các nhà kinh tế tại Bank of America, những người đã dự đoán lạm phát sẽ hạ nhiệt một chút xuống 9,8%.

Bất chấp những nỗ lực tốt nhất của khối để tăng nguồn cung năng lượng và giảm lạm phát, giá năng lượng trong tháng trước đã tăng 41,9% so với cùng kỳ năm trước.

Châu Âu đã phải đương đầu với một cuộc khủng hoảng năng lượng kể từ khi cuộc chiến Ukraina bắt đầu vào tháng 2. Cuộc chiến bắt đầu ngay sau khi các quốc gia châu Âu quyết định chuyển sang sử dụng năng lượng sạch và đóng cửa các nhà máy điện hạt nhân, khiến họ dễ bị ảnh hưởng bởi cú sốc lạm phát khi Nga cắt nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên trong năm nay.

Trước chiến tranh, 27 quốc gia thành viên của Liên minh châu Âu đã phụ thuộc vào Nga với 40% khí đốt tự nhiên và 30% dầu thô.

Do nguồn cung năng lượng giảm, hóa đơn tiền điện đã tăng gấp ba lần ở nhiều nơi trên khắp châu Âu. Nhưng gần đây, khối này đã cố gắng lấp đầy lượng khí đốt tự nhiên trong kho chứa tới hơn 90% kế hoạch hàng năm, cao hơn một chút so với mức trung bình trong 5 năm qua.

Và giá khí đốt tự nhiên ở châu Âu gần đây đã giảm xuống mức thấp nhất trong 4 tháng, khiến nhiều người tin rằng cuộc khủng hoảng năng lượng có thể sắp kết thúc.

Nhưng Henning Gloystein, giám đốc năng lượng của công ty tư vấn Eurasia Group, cho rằng điều đó khó xảy ra.

"Một khi trời trở lạnh, hàng tồn kho sẽ giảm. Nếu có một đợt rét đậm vào cuối mùa đông khi lượng hàng dự trữ giảm, mọi thứ có thể trở nên khá căng thẳng vào đầu năm 2023, nghĩa là giá có thể tăng đột biến và khả năng xảy ra thiếu hụt năng lượng", ông nói với CNBC vào tuần trước.

Jay Hatfield, Giám đốc điều hành của Infrastructure Capital Management, giải thích rằng thị trường năng lượng, và đặc biệt là thị trường khí đốt tự nhiên "hầu như chỉ bị tác động bởi thời tiết vào mùa đông".

"Vì vậy, tôi nghĩ rằng còn quá sớm để tuyên bố chiến thắng về tình hình khí đốt ở châu Âu", ông nói với Fortune.

Và các nhà phân tích của Goldman Sachs dự đoán năm tới có thể còn tồi tệ hơn đối với châu Âu, lập luận trong một nghiên cứu đầu tháng 10 rằng tổng chi phí năng lượng trên toàn lục địa có thể tăng lên 2.000 tỷ USD vào năm 2023.

Nếu họ đúng, điều đó có nghĩa là các hộ gia đình châu Âu sẽ phải chi 500 euro mỗi tháng cho hóa đơn năng lượng, tăng hơn ba lần so với mức trung bình chỉ 160 euro của năm 2021.

Tatiana Mitrova, một nhà nghiên cứu thuộc Trung tâm Chính sách Năng lượng Toàn cầu của Đại học Columbia cho rằng: "Có vẻ như tình hình năm tới sẽ tồi tệ hơn". Trong khi giá năng lượng là nguyên nhân chính gây ra lạm phát ở châu Âu, dữ liệu mới nhất cho thấy việc tăng giá tiêu dùng cũng đang trở nên phổ biến hơn.

Ví dụ, giá thực phẩm, rượu và thuốc lá đã tăng 13,1% trong tháng 10, và lạm phát cơ bản, không bao gồm giá thực phẩm và năng lượng biến động, tăng 5%, so với 4,8% trong tháng 9.

Bất chấp lạm phát cao, nền kinh tế khu vực đồng euro vẫn tiếp tục tăng trưởng trong quý trước. Tuy nhiên, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) chỉ tăng 0,2%, so với 0,8% trong quý 2 và hầu hết các chuyên gia tin rằng suy thoái châu Âu chắc chắn sẽ xảy ra.

Mohamed El-Erian, chủ tịch Queens 'College tại Đại học Cambridge, cho biết vào tháng trước rằng suy thoái châu Âu là một "thỏa thuận đã hoàn thành", và Chris Williamson, một nhà kinh tế tại S&P Global, nói với Bloomberg vào tuần trước rằng "nền kinh tế khu vực đồng euro sẽ suy thoái vào quý 4… làm tăng thêm suy đoán rằng một cuộc suy thoái có vẻ không thể tránh khỏi".

Thống đốc ngân hàng trung ương Tây Ban Nha Pablo Hernández de Cos cũng cho biết hôm thứ Hai rằng, "rủi ro suy thoái đang lan rộng".

"Thực tế, triển vọng kinh tế đã tối đi đáng kể trong những tháng gần đây. Hiện chúng ta đang đối mặt với lạm phát cao hơn và dai dẳng hơn, điều kiện tài chính thắt chặt hơn và sự suy giảm tăng trưởng toàn cầu ", ông nói trong phát biểu chuẩn bị tại hội nghị ngân hàng trung ương ở Thổ Nhĩ Kỳ.

CHẤN HƯNG