Sau những ngày mưa lớn, một con đập tại hồ chứa nhỏ ở Quảng Tây, Trung Quốc đã bị vỡ. Đây có thể là dấu hiệu dự báo nguy cơ cho các con đập cũ của nước này khi thời tiết ngày càng khắc nghiệt. Các núi đá vôi, con đập đã vỡ vào khoảng giữa trưa ngày 7/6 làm ngập đường sá và ruộng vườn ở làng Shazixi. 

Con đập này được hoàn thành vào năm 1965 và làm bằng đất nện cao 151,2 m, với sức chứa 195.000 m3 nước, lượng nước đủ để lấp đầy 78 bể bơi Olympic và đáp ứng nhu cầu tưới tiêu của nông dân Shazixi. Hiện nay, phần lớn con đập dài khoảng 100 m giờ đã biến mất khiến nước tràn xuống. 

Huyện Dương Sóc bị nước sông Li tràn qua sau khi một con đập ở Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, Trung Quốc, vỡ vào ngày 7/6. Ảnh: Reuters.

Reuters nhận định vụ vỡ đập này - không được truyền thông trong nước đưa tin, điều này cho thấy những cơn bão lớn có thể gây nguy hiểm cho các hồ chứa nước, đặc biệt là với thiết kế kém và không được bảo trì. 

Các nhóm môi trường cho biết biến đổi khí hậu khiến mưa lớn hơn và thường xuyên hơn. Lũ lớn có thể dẫn đến sức ảnh hưởng với những hậu quả cực kỳ nghiêm trọng.

Ở Trung Quốc, hàng nghìn con đập đã được xây dựng vào những năm 1950 và 1960 để chống lại hạn hán ở Trung Quốc. Đến năm 2006, Bộ Thủy lợi Trung Quốc cho biết từ năm 1954-2005, đê đã bị sập tại 3.486 hồ chứa do kém chất lượng và quản lý yếu kém.

Đến giờ nguyên nhân dẫn đến vỡ đập Shazixi vẫn chưa được làm rõ. Những sự kiện thời tiết tồi tệ mà mức nước có thể đạt đến 149,48 m chỉ xảy ra một lần trong 2 thế kỷ.

David Shankman, nhà địa lý học tại Đại học Alabama, người nghiên cứu về lũ lụt Trung Quốc, nói: "Một con đập phải có khả năng chịu được các sự kiện cực đoan ngay cả khi các sự kiện này trở nên thường xuyên. Khi trận lụt kết thúc, nó phải có kết cấu và chất lượng tương tự trước sự kiện nếu con đập được thiết kế và xây dựng đúng cách”.

Tại Quảng tây, dữ liệu chính thức cho thấy lượng mưa và nhiệt độ trung bình cao hơn đáng kể trong giai đoạn 1990-2018 so với 29 năm trước đó. Lượng mưa trong 3 giờ ở Dương Sóc vào tháng 6 còn cao hơn lượng mưa thường thấy trong 2 tháng. 

Reuters nhận định có thể sẽ có thêm nhiều dấu hiệu dự báo rắc rối vào ngày 19/7 sắp tới đây vì nước trong con đập trên một nhánh của sông Trường Giang dâng cao khiến các quan chức đã phải cho nổ một phần đê. 

Vụ vỡ đập Bản Kiều trên sông Hoàng Hà là vụ vỡ đập tồi tệ nhất của Trung Quốc. Con đập xây năm 1952 đã vỡ vào năm 1975 khiến hàng chục nghìn người chết. 

Thứ trưởng Bộ Thủy lợi Trung Quốc, ông Ye Jianchun, nói trong một họp báo gần đây rằng ông tin dự án kiểm soát lũ trên các con sông lớn có khả năng chịu được ngay cả trận lũ lớn nhất kể từ khi thành lập Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Tuy nhiên, ông lại không đề cập đến các con sống khác. Lũ lớn có thể ảnh hưởng đến cấu trúc kỹ thuật và gây ra “sự kiện thiên nga đen”. 

Chính quyền đã gia cố và nâng cao những con đập cũ và thiết kế các con đập mới gia tăng khả năng chứa nước. 

Con đập lớn nhất trong khu vực nằm ở Qingshitan, phía Bắc của Dương Sóc, bờ sông đã được chống đỡ vào tháng trước.

Ông Benjamin Horton, giám đốc Đài quan sát Trái đất Singapore cho biết biến đổi khí hậu khiến các hiện tượng thời tiết cực đoan trở thành tình hình bình thường mới và các chính sách rủi ro lũ lụt từ một hoặc hai thập kỷ trước không còn phù hợp. Theo ông điều cần thiết bây giờ là hòa hợp là mở rộng vùng đất ngập nước, bãi bồi để nước chẩy tự nhiên chứ không phải xây đập chống lại chúng.