Theo nội dung dự thảo, việc ban hành chế độ báo cáo định kỳ phải tuân thủ đầy đủ các nguyên tắc và yêu cầu quy định tại Điều 5 và Điều 11 của Nghị định 09/2019/NĐ-CP của Chính phủ về chế độ báo cáo trong cơ quan hành chính nhà nước. Đây là những nguyên tắc đặt nền tảng cho sự minh bạch, công khai thông tin và tính thống nhất của dữ liệu báo cáo. Dự thảo nhấn mạnh việc bảo đảm an toàn hệ thống, bảo mật dữ liệu và khả năng kết nối với Hệ thống thông tin báo cáo quốc gia nền tảng trung tâm phục vụ chỉ đạo, điều hành của Chính phủ và các bộ, ngành.

Một trong những nội dung quan trọng của dự thảo là việc xác định rõ hai nhóm chế độ báo cáo thuộc trách nhiệm của Bộ KH&CN. Nhóm thứ nhất bao gồm toàn bộ các chế độ báo cáo thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ, được liệt kê trong Phụ lục I của dự thảo với tổng cộng 55 chế độ. Đây đều là những báo cáo liên quan trực tiếp đến hoạt động chuyên môn, theo dõi thực hiện nhiệm vụ và đánh giá tình hình triển khai các chương trình, dự án khoa học. Nhóm thứ hai là những chế độ báo cáo do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ hoặc các bộ, cơ quan ngang bộ ban hành, trong đó Bộ KH&CN và các đơn vị trực thuộc có trách nhiệm triển khai hoặc báo cáo theo thẩm quyền. Việc phân định này giúp tránh sự chồng chéo giữa các hệ thống báo cáo và đảm bảo các đơn vị nắm rõ phạm vi trách nhiệm của mình.

Thời hạn gửi báo cáo định kỳ được quy định cụ thể nhằm bảo đảm tiến độ tổng hợp và xử lý thông tin. Theo dự thảo, các báo cáo hằng tháng phải được gửi chậm nhất vào ngày 18 của tháng báo cáo; báo cáo quý gửi trước ngày 18 của tháng cuối quý; báo cáo 6 tháng gửi chậm nhất vào ngày 18/6; và báo cáo năm hoàn thành trước ngày 18/12. Khung thời gian này được thiết kế để phù hợp với lịch tổng hợp số liệu, đồng thời giúp các đơn vị chủ động chuẩn bị hồ sơ.

Dự thảo cũng quy định lại hình thức gửi báo cáo theo hướng ưu tiên báo cáo điện tử. Các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân có thể gửi báo cáo thông qua hệ thống điện tử mà Bộ quy định, kèm theo tệp định dạng Word, Excel hoặc các định dạng thích hợp theo văn bản hướng dẫn của từng chế độ báo cáo. Trong trường hợp một số đơn vị chưa thể kết nối với Hệ thống thông tin báo cáo của Bộ KH&CN, báo cáo bằng văn bản giấy có chữ ký của người có thẩm quyền vẫn được chấp nhận. Tuy nhiên, đây được xem là bước quá độ trước khi chuyển hoàn toàn sang mô hình báo cáo số.

Việc tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin là nội dung xuyên suốt của dự thảo. Bộ KH&CN yêu cầu các cơ quan liên quan đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động báo cáo, tiến tới sử dụng hoàn toàn báo cáo điện tử. Điều này không chỉ giúp giảm thời gian xử lý, tiết kiệm chi phí mà còn nâng cao khả năng chia sẻ, liên thông dữ liệu giữa các cơ quan. Giá trị pháp lý của báo cáo điện tử và chữ ký điện tử sẽ được thực hiện theo đúng các quy định hiện hành, bảo đảm tính pháp lý tương đương với hồ sơ giấy truyền thống.

Cùng với đó, việc xây dựng biểu mẫu báo cáo điện tử phải tuân thủ các quy định về ứng dụng công nghệ thông tin của Bộ KH&CN. Các biểu mẫu này được kỳ vọng sẽ tạo sự thống nhất trong cách thức báo cáo, hạn chế sai sót và hỗ trợ các đơn vị thực hiện đúng quy trình khi chuyển thông tin lên hệ thống.

Việc ban hành Thông tư mới về chế độ báo cáo định kỳ được đánh giá là bước đi cần thiết để cập nhật phương thức quản lý trong bối cảnh hoạt động khoa học và công nghệ ngày càng đòi hỏi sự kết nối dữ liệu nhanh, chính xác và thống nhất. Hệ thống thông tin báo cáo số khi được vận hành đầy đủ sẽ trở thành công cụ quan trọng giúp Bộ KH&CN và các cơ quan liên quan đưa ra quyết định điều hành dựa trên dữ liệu có căn cứ và được tổng hợp theo thời gian thực.

Hiện dự thảo Thông tư đang được công bố trên Cổng thông tin điện tử của Bộ KH&CN để các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân góp ý. Những ý kiến này sẽ được Bộ tổng hợp và nghiên cứu trước khi hoàn thiện văn bản cuối cùng. Bộ KH&CN kỳ vọng quy định mới sẽ tạo khung pháp lý rõ ràng, đáp ứng yêu cầu quản lý hiện đại và hỗ trợ các đơn vị trong ngành thực hiện báo cáo một cách thuận tiện, nhất quán và hiệu quả hơn.