Thay vì khuyến nghị chung chung về “chế độ ăn giàu chất xơ”, các nhà khoa học mới đây đã sử dụng dữ liệu nghiên cứu, lần đầu tiên viết lại lời khuyên dinh dưỡng cho người bị táo bón mãn tính dựa trên bằng chứng.

Nhóm nghiên cứu tại King’s College London (KCL) đã phân tích 75 thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên để xác định những loại thực phẩm, đồ uống và chất bổ sung có tác dụng giảm táo bón mãn tính. Phát hiện của nhóm đã được Hiệp hội Dinh dưỡng Anh (BDA) chứng thực và được kỳ vọng sẽ thay đổi cách các bác sĩ lâm sàng hướng dẫn bệnh nhân kiểm soát chứng táo bón.

Theo báo cáo, nhóm chuyên gia đã đưa ra 3 khuyến nghị liên quan đến việc sử dụng quả kiwi, 2 khuyến nghị cho mận khô, 2 cho bánh mì lúa mạch đen và 5 cho nước khoáng có hàm lượng khoáng chất cao. Đáng chú ý, họ không đưa ra khuyến nghị cụ thể nào cho các “chế độ ăn giàu chất xơ” do thiếu bằng chứng xác thực.

Từ trước đến nay, chế độ ăn giàu chất xơ luôn được xem là phương pháp tự nhiên giúp giảm táo bón. Hướng dẫn Dinh dưỡng Hoa Kỳ thậm chí khuyến nghị người trưởng thành nên tiêu thụ ít nhất 28 gram chất xơ mỗi ngày. Tuy nhiên, theo các nhà khoa học, không phải loại chất xơ nào cũng có tác dụng như nhau, và bằng chứng trực tiếp cho thấy chất xơ giúp giảm táo bón vẫn còn hạn chế.

Tiến sĩ Eirini Dimidi, Phó Giáo sư Khoa học dinh dưỡng tại KCL, cho biết: “Chế độ ăn giàu chất xơ mang lại nhiều lợi ích sức khỏe tổng thể, nhưng bằng chứng về tác dụng cụ thể với táo bón vẫn chưa đủ mạnh. Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy có những chiến lược ăn uống mới thực sự giúp ích cho người bệnh, và cần thêm các thử nghiệm chất lượng cao để khẳng định điều này”.

Trong số các loại thực phẩm được nghiên cứu, quả kiwi xanh là thực phẩm nổi bật với bằng chứng khoa học mạnh mẽ nhất về khả năng làm giảm táo bón.

Nghiên cứu mới cho thấy kiwi xanh là thực phẩm hàng đầu trong điều trị táo bón mãn tính

Kiwi có nhiều đặc tính hỗ trợ tiêu hóa, điển hình như:

-  Khi được pha trộn với nước, kiwi nở ra mạnh hơn cả chất xơ trong táo, giúp làm tăng thể tích phân và khiến việc đào thải trở nên dễ dàng hơn.

- Loại quả này chứa enzyme actinidin, hỗ trợ phân giải protein, giúp làm mềm thức ăn trong ruột.

- Bên cạnh đó, các tinh thể oxalat canxi hình kim (raphides) trong kiwi được cho là kích thích ruột sản xuất thêm chất nhầy, đóng vai trò như chất bôi trơn tự nhiên.

- Ngoài ra, kiwi còn có thể ức chế vi khuẩn sinh khí methane, loại vi khuẩn được cho là liên quan đến táo bón.

Với những người bị táo bón mãn tính, tức là đi tiêu ít hơn 3 lần mỗi tuần, phân cứng và kéo dài trên 3 tháng, các chuyên gia khuyên nên ăn từ 2 đến 3 quả kiwi mỗi ngày trong ít nhất 4 tuần. Dù phần lớn chất xơ nằm trong vỏ, việc ăn kiwi không vỏ vẫn mang lại hiệu quả đáng kể.

Ngoài kiwi, nghiên cứu cũng khuyến nghị uống từ 0,5 đến 1,5 lít nước khoáng mỗi ngày, tương đương 2 đến 6 cốc, trong khoảng 2 đến 6 tuần. Loại nước này chứa nhiều magiê và sulfate, giúp hút nước vào ruột, làm mềm phân và thúc đẩy nhu động ruột. Magiê còn được khuyến nghị như một chất bổ sung hỗ trợ tiêu hóa, với liều từ 0,5 đến 1,5 gram mỗi ngày trong ít nhất 4 tuần, tuy nhiên không phù hợp cho người mắc bệnh thận.

Bánh mì lúa mạch đen cũng được ghi nhận có hiệu quả đáng kể nếu tiêu thụ từ 6 đến 8 lát mỗi ngày trong 3 tuần. Tuy nhiên, cách này có thể khó áp dụng hơn so với việc ăn kiwi, đặc biệt với những người bị bệnh celiac (không dung nạp gluten).

Bánh mì đen cũng cho thấy hiệu quả đáng kể trong điều trị táo bón

Từ 75 nghiên cứu, nhóm chuyên gia đã tổng hợp thành 59 khuyến nghị sau khi tham khảo ý kiến của nhiều chuyên gia gồm bác sĩ tiêu hóa, nhà dinh dưỡng học và nhà sinh lý học đường ruột.

“Táo bón mãn tính có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Lần đầu tiên, chúng tôi đã chỉ ra những biện pháp dinh dưỡng thực sự có ích, giúp người bệnh chủ động kiểm soát tình trạng của mình và cải thiện sức khỏe”, tiến sĩ Dimidi nhấn mạnh.

Bà cho biết, hướng dẫn mới này mở rộng cách tiếp cận so với trước đây, khi hầu hết các khuyến nghị chỉ tập trung vào lượng chất xơ. “Ví dụ, chúng tôi đưa ra bằng chứng rõ ràng cho magiê oxit, kiwi và nước khoáng, cho thấy chúng có thể cải thiện các triệu chứng chính của táo bón”, bà nói.

Nghiên cứu được kỳ vọng sẽ trở thành bước ngoặt trong điều trị táo bón bằng chế độ ăn, giúp người bệnh dễ dàng áp dụng các phương pháp tự nhiên, hiệu quả và an toàn ngay trong bữa ăn hằng ngày.