Nâng cao sức khỏe cho phụ nữ trung niên không chỉ là hành động vì lợi ích cá nhân mà còn là đầu tư cho tương lai xã hội. Ảnh minh họa

Theo thống kê của Cục Bà mẹ và Trẻ em (Bộ Y tế), Việt Nam hiện có khoảng 13 triệu phụ nữ trong độ tuổi trung niên (45 – 69 tuổi). Họ là những người đang ở giai đoạn bản lề của cuộc đời vừa phải thích ứng với những thay đổi sinh học tự nhiên, vừa tiếp tục đóng vai trò trụ cột trong gia đình và xã hội. Không ít người vẫn đang làm việc, nuôi dạy con cái hoặc chăm sóc cha mẹ già, nên sức khỏe của họ có ý nghĩa không chỉ với bản thân mà còn với nhiều thế hệ trong một gia đình.

Theo ngành y tế, sau khi mãn kinh, người phụ nữ có thể sống thêm 20–30 năm. Tuy nhiên, quãng thời gian này đi kèm với nhiều thay đổi đáng kể về sinh lý và tâm lý: từ loãng xương, tim mạch, rối loạn giấc ngủ cho tới thay đổi cảm xúc, trí nhớ và hormone. Nếu không được chăm sóc đúng cách, phụ nữ có thể đối mặt với suy giảm sức khỏe, mệt mỏi kéo dài, hoặc mất dần khả năng vận động, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Chính vì vậy, Bộ Y tế đã xác định việc chăm sóc sức khỏe và nâng cao chất lượng sống cho phụ nữ tuổi trung niên là một ưu tiên quan trọng trong giai đoạn hiện nay.

Nhân Ngày Mãn kinh Thế giới 2025, với chủ đề “Y học lối sống” và thông điệp “Thay đổi lối sống để hỗ trợ hành trình mãn kinh của bạn”, Cục Bà mẹ và Trẻ em đã ban hành Công văn số 138 (ngày 13/10/2025), đề nghị các Sở Y tế địa phương tăng cường hoạt động truyền thông, tư vấn và cung cấp dịch vụ y tế hướng tới phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh.

Theo đó, các cơ sở y tế có chuyên khoa sản được khuyến khích lồng ghép nội dung chăm sóc sức khỏe tuổi trung niên vào các chương trình khám định kỳ, tầm soát bệnh không lây nhiễm và chăm sóc sức khỏe sinh sản. Mục tiêu là giúp phụ nữ nhận diện sớm các dấu hiệu thay đổi trong cơ thể, chủ động phòng bệnh và duy trì sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, sau tuổi 40, cơ thể phụ nữ bắt đầu mất khoảng 8% khối cơ sau mỗi 10 năm, và con số này có thể tăng gấp đôi sau tuổi 70. Sự sụt giảm này khiến sức mạnh cơ bắp, khả năng trao đổi chất và miễn dịch đều suy yếu. Điều đó lý giải vì sao nhiều phụ nữ trung niên cảm thấy cơ thể chậm chạp hơn, dễ tăng cân, hay mệt mỏi dù vẫn duy trì công việc và sinh hoạt như trước.

Các chuyên gia khuyến cáo, dinh dưỡng hợp lý và vận động thể chất là hai yếu tố quan trọng giúp làm chậm quá trình lão hóa. Một chế độ ăn cân bằng với đủ đạm, rau xanh, trái cây, cùng việc duy trì các hoạt động như đi bộ nhanh, yoga, bơi lội hay tập kháng lực 2–3 lần mỗi tuần sẽ giúp cải thiện khối cơ, tăng cường sức bền và hỗ trợ hệ tim mạch.

Ngoài ra, giấc ngủ và tinh thần cũng cần được chú trọng. Ở giai đoạn này, phụ nữ thường phải đối mặt với áp lực kép từ công việc, con cái và sự thay đổi nội tiết. Việc duy trì giấc ngủ đủ 7–8 giờ, thực hành thiền, đọc sách, hoặc tham gia các hoạt động cộng đồng đều mang lại lợi ích lớn cho sức khỏe tinh thần.

Phụ nữ tuổi trung niên là thế hệ có nhiều trải nghiệm và sự thấu hiểu. Họ biết rõ hơn điều gì khiến bản thân hạnh phúc và điều gì cần được ưu tiên. Tuy nhiên, sự lão hóa tự nhiên khiến năng lượng và khả năng chịu đựng giảm sút, đòi hỏi họ phải biết lắng nghe cơ thể và sắp xếp lại nhịp sống một cách khoa học.

Bên cạnh việc khám sức khỏe định kỳ và tầm soát sớm các bệnh như ung thư vú, loãng xương, tăng huyết áp hay tiểu đường, phụ nữ cũng cần chú ý đến các thay đổi tâm lý như lo âu, trầm cảm hoặc giảm tự tin. Nhiều nghiên cứu cho thấy sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè và cộng đồng có tác động tích cực giúp họ vượt qua giai đoạn này một cách nhẹ nhàng hơn.

Cùng với nỗ lực của ngành y tế, việc xây dựng môi trường sống hỗ trợ phụ nữ trung niên cũng rất cần thiết. Các chương trình giáo dục sức khỏe tại cộng đồng, mô hình câu lạc bộ thể dục, các lớp học về dinh dưỡng, hoặc hoạt động văn hóa tinh thần dành cho phụ nữ độ tuổi này sẽ giúp họ gắn kết và chủ động hơn trong việc chăm sóc bản thân.

Nâng cao sức khỏe cho phụ nữ trung niên không chỉ là hành động vì lợi ích cá nhân mà còn là đầu tư cho tương lai xã hội. Khi người phụ nữ vốn là trung tâm của gia đình khỏe mạnh và hạnh phúc, những giá trị tích cực sẽ lan tỏa đến các thế hệ con cháu, góp phần xây dựng một cộng đồng vững mạnh và nhân văn.

Sức khỏe của phụ nữ trung niên không chỉ là vấn đề y học mà còn là câu chuyện về chất lượng sống và giá trị con người. Khi được quan tâm đúng mức, họ sẽ tiếp tục là nguồn năng lượng, là điểm tựa tinh thần vững chắc trong mỗi gia đình và trong hành trình phát triển của đất nước.