Ảnh minh họa. Nguồn: ITN

Trong không gian tưởng chừng an toàn của gia đình và cộng đồng, một mối nguy hiểm âm thầm đang rình rập, gặm nhấm sức khỏe của những đối tượng dễ bị tổn thương là phụ nữ và trẻ em. Đó chính là khói thuốc thụ động thứ độc tố vô hình, tàn phá lá phổi và gây ra hàng loạt hệ lụy nghiêm trọng mà nhiều khi chính những "nạn nhân thầm lặng" này không hề hay biết.

Khói thuốc lá không chỉ là vấn đề của người hút. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hàng triệu người trên toàn cầu tử vong mỗi năm do các bệnh liên quan đến hút thuốc lá thụ động. Đáng báo động, phần lớn trong số đó là phụ nữ và trẻ em những người không trực tiếp sử dụng thuốc lá nhưng lại phải gánh chịu những hậu quả nặng nề từ thói quen độc hại của người khác.

Phụ nữ, gánh nặng kép từ khói thuốc thụ động

Không chỉ đối mặt với những nguy cơ sức khỏe tương tự như nam giới khi hít phải khói thuốc thụ động, đối với phụ nữ, việc hít phải khói thuốc thụ động mang đến những nguy cơ sức khỏe không hề nhỏ. Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh mối liên hệ chặt chẽ giữa khói thuốc thụ động và nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, ung thư phổi, các bệnh về đường hô hấp như viêm phế quản mãn tính, hen suyễn. Đặc biệt, phụ nữ mang thai hít phải khói thuốc thụ động có nguy cơ cao gặp phải các biến chứng thai kỳ nguy hiểm như sảy thai, thai chết lưu, sinh non, con nhẹ cân và tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh ở trẻ.

Ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản: Các nghiên cứu khoa học ngày càng chỉ ra mối liên hệ mật thiết giữa việc tiếp xúc với khói thuốc thụ động và những vấn đề sinh sản ở phụ nữ. Nguy cơ vô sinh, hiếm muộn ở phụ nữ hít phải khói thuốc thụ động cao hơn đáng kể so với những người sống trong môi trường không khói thuốc. Các chất độc hại trong khói thuốc có thể gây tổn thương đến buồng trứng, làm giảm chất lượng trứng và ảnh hưởng đến quá trình thụ thai.

Bên cạnh đó, phụ nữ tiếp xúc với khói thuốc thụ động cũng có nguy cơ cao hơn mắc các bệnh phụ khoa nguy hiểm như ung thư cổ tử cung. Các hóa chất độc hại trong khói thuốc có thể làm suy yếu hệ miễn dịch tại chỗ, tạo điều kiện cho các tế bào ung thư phát triển.

Chị Nguyễn Thị H., 32 tuổi, một nhân viên văn phòng tại Yên Bái chia sẻ: "Chồng tôi hút thuốc lá đã nhiều năm. Dù anh ấy luôn cố gắng ra ngoài hút nhưng mùi khói vẫn ám vào quần áo, vào không khí trong nhà. Tôi thường xuyên cảm thấy khó thở, tức ngực, đặc biệt là vào những ngày thời tiết thay đổi. Lo lắng nhất là khi tôi mang thai đứa con đầu lòng, bác sĩ đã cảnh báo rất nhiều về tác hại của khói thuốc thụ động đối với em bé."

Gánh nặng thai kỳ và tương lai của con trẻ: Khi người phụ nữ mang thai hít phải khói thuốc thụ động, bào thai vô tội trong bụng mẹ cũng phải hứng chịu những tác động tiêu cực. Các chất độc hại từ khói thuốc dễ dàng vượt qua nhau thai, gây ra những hậu quả khôn lường cho sự phát triển của thai nhi. Nguy cơ sảy thai tự nhiên, thai chết lưu, sinh non, nhẹ cân và các dị tật bẩm sinh như hở hàm ếch, tim bẩm sinh tăng lên đáng kể.

Không chỉ dừng lại ở giai đoạn bào thai, những đứa trẻ được sinh ra từ những bà mẹ thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc thụ động cũng phải đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng trong suốt cuộc đời. Nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp như hen suyễn, viêm phế quản tái phát, dị ứng và các vấn đề về phát triển trí tuệ, hành vi cao hơn so với trẻ em khác.

Áp lực tâm lý và xã hội: Ngoài những gánh nặng về thể chất, phụ nữ sống trong môi trường có khói thuốc thụ động còn phải chịu đựng những áp lực tâm lý không nhỏ. Sự lo lắng thường trực về sức khỏe của bản thân và con cái, cảm giác bất lực khi không thể kiểm soát được môi trường sống, thậm chí là những mâu thuẫn trong gia đình do vấn đề hút thuốc lá có thể gây ra những căng thẳng tinh thần kéo dài, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của họ.

Chị Lê Thị P., 28 tuổi, một bà mẹ trẻ ở Yên Bái chia sẻ: "Sống chung với người chồng nghiện thuốc lá khiến tôi luôn cảm thấy bất an. Mỗi lần anh ấy hút thuốc trong nhà, tôi lại lo lắng cho đứa con nhỏ. Nhiều lúc tôi cảm thấy rất mệt mỏi và căng thẳng vì không biết làm cách nào để bảo vệ con mình khỏi thứ khói độc hại đó."

Những con số thống kê và những câu chuyện như của chị H. và chị P. là lời cảnh tỉnh về tác hại khủng khiếp của khói thuốc thụ động đối với phụ nữ. Việc bảo vệ sức khỏe của phụ nữ không chỉ là trách nhiệm của riêng họ mà còn là trách nhiệm của cả gia đình, cộng đồng và toàn xã hội. Cần có những biện pháp quyết liệt hơn nữa để ngăn chặn tình trạng hút thuốc lá nơi công cộng và trong gia đình, tạo ra một môi trường sống trong lành, an toàn cho phụ nữ và thế hệ tương lai của đất nước.

Trẻ em, tương lai bị đe dọa từ những làn khói độc

Trẻ em là đối tượng đặc biệt nhạy cảm với tác động của khói thuốc thụ động do hệ hô hấp và hệ miễn dịch của các em còn non yếu. Việc tiếp xúc với khói thuốc thụ động làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp như viêm phổi, viêm phế quản, viêm tai giữa, hen suyễn và làm trầm trọng thêm các triệu chứng ở trẻ em đã mắc bệnh này.

Bên cạnh đó, khói thuốc thụ động còn ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ và thể chất của trẻ em. Các nghiên cứu cho thấy trẻ em sống trong môi trường có khói thuốc lá thường có chỉ số IQ thấp hơn và dễ gặp các vấn đề về hành vi, học tập.

Bà Trần Thu M., một giáo viên mầm non tại thành phố Yên Bái bày tỏ sự lo ngại: "Ở trường, chúng tôi luôn cố gắng tạo một môi trường trong lành cho các con. Nhưng khi về nhà, nhiều em lại phải đối mặt với khói thuốc từ người thân. Điều này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của các con mà còn tạo ra những hệ lụy lâu dài cho sự phát triển toàn diện của các em."

Hành động khẩn cấp để bảo vệ "nạn nhân thầm lặng"

Thực tế đáng buồn này đòi hỏi sự chung tay và hành động quyết liệt từ cộng đồng, các cơ quan chức năng và mỗi cá nhân. Việc nâng cao nhận thức về tác hại của khói thuốc thụ động, đặc biệt đối với phụ nữ và trẻ em, cần được đẩy mạnh thông qua các chiến dịch truyền thông sâu rộng.

Các quy định pháp luật về phòng chống tác hại của thuốc lá cần được thực thi nghiêm túc và mở rộng phạm vi áp dụng, đảm bảo không gian công cộng và gia đình thực sự không khói thuốc. Bên cạnh đó, cần có sự hỗ trợ và tư vấn kịp thời cho những người muốn cai thuốc lá, giúp họ từ bỏ thói quen gây hại cho bản thân và những người xung quanh.

"Chúng ta không thể thờ ơ trước những tổn thương mà khói thuốc thụ động gây ra cho phụ nữ và trẻ em. Họ là những 'nạn nhân thầm lặng' đang phải gánh chịu hậu quả từ hành động của người khác. Bảo vệ họ chính là bảo vệ tương lai của cả cộng đồng," một chuyên gia y tế địa phương nhấn mạnh.

Đã đến lúc mỗi chúng ta cần hành động mạnh mẽ hơn nữa để đẩy lùi "kẻ sát nhân vô hình" mang tên khói thuốc thụ động, trả lại bầu không khí trong lành và đảm bảo quyền được sống trong môi trường khỏe mạnh cho phụ nữ và trẻ em những mầm non tương lai của đất nước.