Mặc dù Mỹ và các quốc gia khác đang cố gắng đảm bảo an ninh kinh tế của mình bằng cách thực hiện các biện pháp bảo hộ, nhưng họ vẫn gặp khó khăn trong việc giảm sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng xe điện và các sản phẩm khác của Trung Quốc.

Nikkei Asia đã khảo sát thị phần của các công ty với 63 sản phẩm, dịch vụ cuối cùng, bộ phận cốt lõi và nguyên liệu không thể thiếu cho hoạt động kinh tế toàn cầu.

Kết quả cho thấy trong năm 2022, các công ty Trung Quốc đã tăng thị phần trong thị trường xe điện, vật liệu sản xuất pin, màn hình tinh thể lỏng và các sản phẩm quan trọng khác. Trong 63 sản phẩm, dịch vụ, các công ty Trung Quốc chiếm thị phần hơn 30% với 13 sản phẩm, dịch vụ.

Sự hiện diện của các công ty Trung Quốc đặc biệt đáng chú ý ở thị trường xe điện và các thị trường liên quan. Mặc dù Tesla vào năm 2022 có thị phần lớn nhất trên thị trường xe điện, 18,9%, ba nhà sản xuất Trung Quốc kiểm soát thị phần tổng hợp lớn hơn, 27,7%. Thị phần của Tesla năm đó giảm 3,4 điểm phần trăm so với năm 2021. BYD nắm thị phần lớn thứ hai trong thị trường xe điện, với 11.5% (tăng từ mức 6.9% của năm 2021).

Năm 2022, thị phần của Tesla cũng giảm 3.4 điểm phần trăm so với năm 2021.

Trong top 5 nhà sản xuất chất cách điện cho pin lithium-ion (sử dụng trong xe điện và các sản phẩm khác), thì có tới 4 công ty Trung Quốc với tổng thị phần lên tới 63%. Đáng chú ý nhất là trường hợp của Sinoma Science & Technology. Công ty này từng không nằm trong top 5 trong năm 2021, nhưng đã tăng lên vị trí thứ 2 trong năm 2022 với thị phần 11%.

Trên thị trường pin lithium-ion dành cho xe điện, BYD đã mở rộng thị phần của mình lên 14,4% từ 7,7%. BYD và các nhà sản xuất Trung Quốc khác cùng nhau nắm giữ hơn 60% thị phần.

Với hoạt động sản xuất xe điện, các công ty Trung Quốc dường như thống trị từ khâu thượng nguồn cho tới hạ nguồn.

Trong ngày 28/08, BYD công bố lãi ròng 10.9 tỷ Nhân dân tệ (1.5 tỷ USD) trong 6 tháng đầu năm, gấp 3 lần so với cùng kỳ. Trong tháng 7/2023, họ thông báo xây dựng thêm nhà máy sản xuất xe điện và các sản phẩm khác ở Brazil.

Gotion, nhà sản xuất pin lớn thứ 4 ở Trung Quốc, cũng sắp vận hành một nhà máy ở Đức vào cuối năm 2023.

Trong bối cảnh thế này, Mỹ và các quốc gia khác sẽ khó giảm phụ thuộc vào nguồn cung xe điện và các sản phẩm liên quan từ Trung Quốc.

Chuỗi cung ứng toàn cầu cũng bị ảnh hưởng khi căng thẳng Mỹ-Trung chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Các công ty Mỹ đã ứng phó với vấn đề này theo nhiều cách khác nhau.

Trong chuyến thăm Trung Quốc hồi tháng 5/2023, CEO Tesla Elon Musk cho biết công ty của ông phản đối tình trạng "tách rời" giữa Mỹ và Trung Quốc, đồng thời cam kết mở rộng hoạt động kinh doanh ở Trung Quốc.

Trong lĩnh vực bán dẫn, 14 công ty Trung Quốc trong 6 tháng đầu năm nay đã huy động được hơn 6,83 tỷ USD thông qua phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO).

Trong khi đó, nhà sản xuất chip Mỹ Micron Technology cho biết họ sẽ chi 4,3 tỷ nhân dân tệ để giới thiệu thiết bị kiểm tra và đóng gói hiệu suất cao tại nhà máy ở Trung Quốc.

Ở lĩnh vực bán dẫn, 14 công ty Trung Quốc đã huy động hơn 6.83 tỷ USD thông qua các đợt IPO trong 6 tháng đầu năm.

Trong khi đó, nhà sản xuất chip Micron Technology của Mỹ cho biết sẽ chi 4.3 tỷ Nhân dân tệ để lắp đặt các thiết bị kiểm tra và đóng gói hiệu suất cao tại nhà máy ở Trung Quốc.

Cuộc khảo sát của Nikkei cũng cho thấy các công ty Mỹ nắm giữ thị phần lớn nhất trên thị trường đối với 22 sản phẩm, nhiều nhất trong số tất cả các quốc gia. Số 2 Trung Quốc dẫn đầu 16 thị trường.

Các công ty Nhật Bản kiểm soát phần lớn nhất của sáu thị trường, giảm từ bảy thị trường.

"Để giảm thiểu rủi ro, các công ty cần phải đa dạng hóa chuỗi cung ứng ở từng khu vực", Kumiko Pivette, nhà quản lý cấp cao tại PwC Japan, chia sẻ.

Dựa trên sự hiểu biết của mình về an ninh kinh tế và rủi ro địa chính trị, ông Pivette cho biết vị trí dẫn đầu của các công ty Trung Quốc trên một số thị trường về công nghệ tiên tiến liên quan đến sức mạnh quân sự và sức mạnh quốc gia có thể giảm do có động thái chuyển hoạt động sản xuất ra khỏi Trung Quốc.

(Nguồn: Nikkei)