Một nghiên cứu mới đây trên tạp chí Environmental Health Perspectives đã chỉ ra rằng khói và tàn thuốc lá không chỉ gây ô nhiễm môi trường mà còn thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn kháng kháng sinh, làm dấy lên mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe con người.

Tình trạng kháng thuốc đang trở thành một vấn đề y tế toàn cầu khi ngày càng nhiều loại thuốc mất đi hiệu quả điều trị. Theo thống kê từ Tổ chức Y tế thế giới (WHO), số người chết vì kháng kháng sinh lên tới 1,27 triệu ca, và tình trạng này cũng liên quan đến 4,95 triệu ca tử vong khác chỉ trong năm 2019.

Theo nhóm nghiên cứu từ Bệnh viện Đại học ở Dresden, Heidelberg (Đức) phối hợp cùng Đại học Thanh Hoa (Trung Quốc), ô nhiễm từ khói thuốc lá và tàn thuốc có thể tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn kháng thuốc phát triển và lây lan trong môi trường và hệ hô hấp của con người, gây ra những nguy cơ sức khỏe gián tiếp.

"Đầu lọc thuốc lá chứa nhiều chất độc hại có trong khói thuốc. Khi những đầu lọc này rơi vào nguồn nước, chúng nhanh chóng bị vi khuẩn có khả năng gây bệnh, trong đó có nhiều vi khuẩn kháng thuốc, xâm chiếm do môi trường phù hợp”, tiến sĩ Uli Klümper cho biết.

Những đầu lọc bị nhiễm khuẩn có thể theo dòng nước chảy vào sông, hồ, biển, làm tăng nguy cơ lây lan những vi khuẩn nguy hiểm. Vấn nạn này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc áp dụng các biện pháp mạnh mẽ hơn nhằm ngăn chặn tình trạng vứt bỏ tàn thuốc bừa bãi.

Nghiên cứu cũng chỉ ra tác động tiêu cực đối với người hút thuốc. Theo đó, vi khuẩn trong phổi những người hút thốc lá có khả năng trao đổi gen kháng thuốc thông qua plasmid - các phân tử DNA nhỏ giúp vi khuẩn truyền đặc tính kháng sinh cho nhau. Khi đó, những vi khuẩn vốn dĩ có thể bị tiêu diệt lại trở nên kháng thuốc, làm giảm hiệu quả của kháng sinh khi điều trị nhiễm trùng phổi.

"Trong các thí nghiệm với môi trường phổi nhân tạo, chúng tôi đã chứng minh rằng các chất độc tích tụ trong dịch phổi do khói thuốc lá gây ra kích hoạt phản ứng căng thẳng ở vi khuẩn, khiến tần suất trao đổi gen kháng thuốc giữa các vi khuẩn qua plasmid tăng hơn gấp đôi", nhóm nghiên cứu cho biết.

Nghiên cứu đã cho thấy sự cấp thiết trong việc kiểm soát nghiêm ngặt việc hút thuốc và xử lý rác thải từ thuốc lá, bởi đây không chỉ là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh nguy hiểm mà còn gián tiếp làm suy giảm hiệu quả điều trị y tế, tạo ra những nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe cộng đồng.