Một nghiên cứu quy mô lớn do Đại học Pennsylvania, Mỹ thực hiện vào năm 2022 đã đưa ra cảnh báo về tác động tiêu cực của chất cồn đối với não bộ. Theo đó, việc uống 4 đơn vị cồn mỗi ngày - tương đương hai cốc bia hoặc hai ly rượu vang - có thể làm giảm thể tích não và gây tổn thương cấu trúc não, với mức độ ảnh hưởng tương đương với 10 năm lão hóa.

Bằng việc phân tích 36.678 ảnh chụp MRI não từ cơ sở dữ liệu UK Biobank, nơi lưu giữ bộ sưu tập ảnh chụp MRI chất lượng cao lớn nhất trên thế giới, nghiên cứu cho thấy ngay cả với mức tiêu thụ rượu ở mức trung bình cũng gây ra suy giảm thể tích não, ảnh hưởng đến chất xám và vi cấu trúc chất trắng. Điều đáng lo ngại là tác động này không tuyến tính mà gia tăng cộng dồn theo từng đơn vị cồn tiêu thụ.

Cụ thể, việc tăng từ không uống rượu lên một đơn vị cồn mỗi ngày (nửa cốc bia) khiến thể tích não giảm tương đương 6 tháng lão hóa. Nếu tăng từ 1 lên 2 đơn vị (một ly rượu vang), mức độ tổn thương sẽ tương đương 2 năm lão hóa. Con số này tiếp tục tăng lên đáng kể khi lượng tiêu thụ chất cồn gia tăng, với những người uống bốn đơn vị cồn mỗi ngày có mức suy giảm thể tích não ngang với 10 năm lão hóa.

Tác động lâu dài của chất cồn đến sức khỏe não bộ

Khoa học về việc tiêu thụ rượu bia có thể gây bối rối và choáng ngợp. Bên cạnh những nghiên cứu cho thấy tác dụng giảm viêm, đào thải độc tố khỏi não, thậm chí rượu vang đỏ còn chứa các hợp chất chống oxy hóa tốt cho tim mạch giúp bảo vệ khỏi vi khuẩn sâu răng và nướu, các nghiên cứu trước đây cũng đã chỉ ra mối liên hệ giữa tiêu thụ rượu và suy giảm nhận thức, tổn thương DNA, cũng như nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ khởi phát sớm. Một số bằng chứng còn cho thấy việc uống rượu bia có thể ảnh hưởng tiêu cực đến cấu trúc não ở những khu vực quan trọng như thùy trán, gian não, hồi hải mã và tiểu não.

Một số nghiên cứu tập trung vào việc uống bia rượu thường xuyên, vừa phải, nhưng một số lại tập trung vào chứng nghiện rượu nặng kéo dài. Một số là nghiên cứu nhỏ, một số là nghiên cứu lớn và đa dạng. Những kết quả khác nhau khiến người dùng khó khăn trong việc đưa ra quyết định của mình.

Theo đồng tác giả nghiên cứu Remi Daviet tại Đại học Wisconsin, tác động của bia rượu đối với não bộ diễn ra theo cấp số nhân. "Mỗi ly rượu bổ sung có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng hơn ly trước đó, do đó, việc cắt giảm ly rượu cuối cùng trong ngày có thể mang lại lợi ích đáng kể cho sức khỏe não bộ", ông nhấn mạnh.

Nói cách khác, theo nhà nghiên cứu Gideon Nave từ Trường Wharton (Đại học Pennsylvania), những người tiêu thụ rượu nhiều nhất sẽ có lợi nhiều nhất nếu giảm lượng uống hàng ngày.

Không có mức tiêu thụ bia rượu nào thực sự an toàn?

Dù nghiên cứu này chỉ ra mối tương quan giữa bia rượu và lão hóa não, vẫn còn nhiều câu hỏi chưa có lời giải đáp. Các nhà khoa học đang tìm hiểu xem việc uống rượu đều đặn hàng ngày có tác động khác so với việc uống nhiều vào cuối tuần hay không. Bên cạnh đó, nghiên cứu này dựa vào dữ liệu tự báo cáo, điều có thể không hoàn toàn phản ánh chính xác hành vi thực tế của người tham gia.

Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây tiếp tục củng cố quan điểm rằng rượu có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa não. Một nghiên cứu năm 2024 còn đi xa hơn khi kết luận rằng không có mức tiêu thụ rượu bia nào thực sự an toàn nếu xét đến mối quan hệ giữa chúng và nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ.

Những phát hiện này đặt ra câu hỏi quan trọng về thói quen uống rượu của mỗi cá nhân và tác động lâu dài của nó đối với sức khỏe não bộ. Khi bằng chứng khoa học ngày càng rõ ràng, việc xem xét lại lượng bia rượu tiêu thụ hàng ngày có thể là bước quan trọng để bảo vệ trí não khỏi lão hóa sớm.