Ảnh minh họa: ITN

Bộ Khoa học và Công nghệ đang lấy ý kiến đối với dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo. Dự thảo tập trung vào các nội dung liên quan đến cơ chế tự chủ của tổ chức khoa học công lập, nhân lực, nhân tài và giải thưởng trong lĩnh vực này.

Theo dự thảo, “nhà khoa học trẻ tài năng” được xác định là công dân Việt Nam dưới 35 tuổi, có trình độ tiến sĩ trở lên, đang hoạt động trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Ứng viên phải đáp ứng thêm một số tiêu chuẩn, như chủ trì công trình đoạt giải thưởng khoa học – công nghệ uy tín trong hoặc ngoài nước; là tác giả chính của ít nhất 5 bài báo quốc tế có uy tín, hoặc chủ nhiệm nhiệm vụ khoa học đặc biệt đã được nghiệm thu với kết quả có giá trị, tác động kinh tế – xã hội rõ rệt. Với lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn, yêu cầu là có tối thiểu 5 bài báo thuộc danh mục tính điểm của Hội đồng giáo sư ngành và ít nhất 3 lần chủ trì hoặc tham gia với vai trò diễn giả chính tại hội thảo khoa học quốc gia hoặc quốc tế.

Đối với “kỹ sư trẻ tài năng”, dự thảo xác định đây là công dân Việt Nam dưới 35 tuổi, có trình độ từ đại học trở lên và đang làm việc tại doanh nghiệp, viện nghiên cứu, cơ sở sản xuất hoặc trung tâm đổi mới sáng tạo. Ứng viên có thể được công nhận nếu là chủ nhiệm hoặc kỹ sư trưởng dự án nghiên cứu phát triển, chuyển giao công nghệ mang lại hiệu quả kinh tế – xã hội; là tác giả hoặc đồng tác giả của sáng chế, giải pháp hữu ích đã được ứng dụng thực tế; đoạt giải thưởng kỹ sư trẻ tiêu biểu; giữ vai trò chủ chốt trong thiết kế, chế tạo sản phẩm kỹ thuật mới; công bố ít nhất 3 bài báo quốc tế uy tín; hoặc sáng lập doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo đã gọi vốn thành công và có sản phẩm được thị trường chấp nhận.

Việc đánh giá tiêu chuẩn đều dựa trên hiệu quả ứng dụng và tác động kinh tế – xã hội, thể hiện qua các địa chỉ ứng dụng và tài liệu chứng minh kết quả.

Dự thảo cũng quy định nhiều chính sách ưu đãi dành cho nhà khoa học và kỹ sư trẻ tài năng. Cụ thể, họ sẽ được ưu tiên tuyển dụng vào tổ chức khoa học công lập với vị trí nghiên cứu viên chính hoặc kỹ sư chính, hưởng mức lương từ bậc 3 trở lên. Họ có cơ hội tham gia chương trình nghiên cứu sau tiến sĩ trong nước và quốc tế, được cử đi thực tập, làm việc ngắn hạn ở nước ngoài, đồng thời được xem xét giao chủ nhiệm nhiệm vụ khoa học – công nghệ.

Ngoài ra, họ có thể được giao quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng kết quả nghiên cứu do ngân sách nhà nước tài trợ để thành lập hoặc góp vốn thành lập doanh nghiệp khoa học – công nghệ. Nhà nước cũng hỗ trợ kinh phí sử dụng phòng thí nghiệm trọng điểm, hỗ trợ tham dự hội nghị khoa học trong và ngoài nước tối đa hai lần mỗi năm, chi phí công bố quốc tế, cũng như đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ. Các đối tượng này còn được hưởng những ưu đãi khác theo quy định tại Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo.

Hiện Bộ Khoa học và Công nghệ đang đăng tải dự thảo trên Cổng thông tin điện tử để lấy ý kiến rộng rãi trước khi trình Chính phủ xem xét.