Ngày 29/9, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều bất ngờ từ chối nhận giải thưởng cao nhất của cuộc thi Dế mèn do báo Thể thao - Văn hóa tổ chức dù chỉ còn vài tiếng nữa là diễn ra lễ trao giải. Như vậy, sẽ chỉ có nhà văn Nguyễn Nhật Ánh lên nhận giải thưởng Hiệp sĩ Dế mèn - giải thưởng cao nhất của cuộc thi cho tác phẩm Làm bạn với bầu trời.

Ông Nguyễn Quang Thiều được trao giải Hiệp sĩ Dế mèn cho tác phẩm Chuyện của anh em nhà Mem và Kya do Nhà xuất bản Trẻ ấn hành năm 2020. 

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều.

Chia sẻ về lý do xin rút giải thưởng dù rất thích giải thưởng này, ông Thiều giải thích là do ông ở trong ban giám khảo. Dù cuộc thi không có quy định liên quan đến vấn đề này nhưng ông vẫn từ chối giải thưởng để tránh những bàn tán về tính công minh trong việc lựa chọn tác phẩm đạt giải thưởng. 

Ông Nguyễn Gia Thiều đã xin rút ngay khi biết cuốn sách của mình được đề cử nhưng ban tổ chức vẫn quyết định đưa cuốn sách vào xét giải. Cuốn sách nhận được 6/7 phiếu của hội đồng chung khảo (một người không bỏ phiếu cho tác phẩm chính là nhà văn Nguyễn Quang Thiều).

Theo ông Thiều, trên thế giới thành viên ban giám khảo được trao giải thưởng là chuyện bình thường ở những cuộc thi không quy định thành viên ban giáo khảo không được dự thi, và kết quả đó ít khi bị dị nghị. Nhưng ở Việt Nam vì đã có nhiều trường hợp tương tự xảy ra và gặp khá nhiều tranh cãi. Lo sợ dư luận sẽ bàn tán, ông Thiều dù tự nhận mình xứng đáng với giải thưởng cũng đã không tự bỏ phiếu cho mình và từ chối nhận giải.

"Vẫn biết không có giải thưởng nào trọn vẹn cả nhưng tôi muốn việc mình từ chối nhận giải thưởng sẽ giúp cho sự không trọn vẹn của cuộc thi tôi rất thích này sẽ bớt đi. Tôi từ chối giải thưởng nhưng cuốn sách đã có được giải thưởng cao nhất khi nó ở trong lòng bạn đọc", ông Thiều nói. 

Tác phẩm Chuyện của anh em nhà Mem và Kya.

Ông hy vọng các giải thưởng văn chương nghệ thuật khác cũng sẽ có cách tổ chức để vinh danh các tác phẩm xứng đáng thật sự. Ôngng thấy cuốn sách có những giá trị nhất định với những đứa trẻ này "xứng đáng được một giải nào đó của giải thưởng Dế mèn", ông muốn bỏ phiếu cho tác phẩm của mình nhưng ông đã không bỏ phiếu. Ông tự "trừ điểm" chính mình vì đã không dũng cảm và tự tin bảo vệ tác phẩm của mình.

"Người Việt Nam thường hay e ngại việc tự bỏ phiếu cho mình, và tôi vẫn chỉ là một người Việt Nam. Nhưng tôi mong rằng xã hội sẽ có những người khác tôi, dám bảo vệ tác phẩm của mình", ông Thiều nói.