Nợ xấu cũ và nợ xấu mới đang phát sinh, dịch bệnh đang lan rộng Ngân hàng vẫn lãi?

Tình hình dịch bệnh diến biến phức tạp khiến hoạt động sản xuất kinh doanh gặp khó khăn, thu nhập của người dân sụt giảm nên nhiều tài sản bảo đảm dù được rao bán nhiều lần, lần sau hạ giá hơn lần trước, nhưng vẫn chưa thể thanh lý được. Nợ xấu cũ và nợ xấu mới đang phát sinh nhưng dự báo lợi nhuận vẫn tăng trong những tháng cuối năm. 

Trong báo cáo chiến lược tháng 6/2021, nhóm phân tích của Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) nhận định rằng, ngành ngân hàng sẽ chứng kiến một chu kỳ tăng trưởng lợi nhuận mạnh mẽ trong năm nay, bất chấp dịch bệnh.

Theo đó, mức tăng trưởng được dự báo đạt khoảng 27% với 2 yếu tố chính: Một là chính sách hỗ trợ của Ngân hàng Nhà nước nhằm giảm tác động của hậu quả dịch bệnh, duy trì mặt bằng lãi suất thấp cùng chính sách tiền tệ nới lỏng; hai là các yếu tố được thúc đẩy bởi dịch bệnh, ví dụ xu hướng cắt giảm mạnh chi phí. năm 2021, lợi nhuận kế toán của 12/26 ngân hàng niêm yết (chiếm 86,3% vốn hóa của khối ngân hàng) sẽ tăng cao hơn so với năm 2020 (18,2% so với 14,9%). Triển vọng tích cực này đến từ cả hoạt động tín dụng và dịch vụ, trong đó mảng bán chéo bảo hiểm của nhiều ngân hàng gồm VCB, CTG, ACB, MSB và HDB được kỳ vọng cao.

Việc kiểm soát nợ xấu thời gian tới sẽ khó khăn thách thức rất lớn đối với ngành ngân hàng và nhất là khối Ngân hàng TMCP Nhà nước trong năm 2021. Trước thực tế khối nợ xấu tiếp tục xu hướng “phình to” trong năm 2021, để kiểm soát rủi ro nợ xấu, ông Hiếu khuyến nghị, bên cạnh việc tích cực xử lý nợ xấu, các ngân hàng cũng cần chủ động trích lập dự phòng rủi ro cho các khoản nợ xấu và tiềm ẩn nợ xấu.

Tới nay, toàn hệ thống ngân hàng đã xử lý được khoảng 530 nghìn tỷ đồng nợ xấu. Trong đó, lũy kế từ ngày 15/8/2017 đến 30/4/2021 xử lý được gần 350 nghìn tỷ đồng, đạt trung bình khoảng 8.000 tỷ đồng/tháng. Trong đó, khách hàng tự nguyện trả nợ 150 nghìn tỷ đồng, tăng gấp đôi thời điểm trước Nghị quyết 42 có hiệu lực. Nghị quyết 42 là hành lang pháp lý hỗ trợ rất lớn cho công tác xử lý nợ, là cơ sở để các tổ chức tín dụng đẩy nhanh tốc độ xử lý nợ xấu, rút ngắn thời gian xử lý nợ, tiết giảm chi phí và giúp giải quyết "cục máu đông" tồn đọng từ thời kỳ khủng hoảng tài chính 2011-2013.

Việc Ngân hàng Nhà nước cho phép các ngân hàng giữ nguyên nhóm nợ làm cho bức tranh nợ xấu chưa phản ánh đúng thực tế. Nợ xấu tiềm ẩn từ số dư nợ được cơ cấu lại vẫn chưa thể hiện rõ ràng, nhất là tác động của đợt dịch lần này, có thể tình hình nợ xấu sẽ gia tăng nhanh. Theo ước tính của các chuyên gia, nợ xấu của hệ thông ngân hàng có thể tăng lên 3% vào cuối năm nay và ước tính có thể lên tới 4,5% trong thời gian tới nếu dịch Covid kéo dài, khiến nhiều doanh nghiệp gián đoạn chuỗi sản xuất, đứt gãy dòng tiền, không có nguồn thu để trả nợ.

Nợ xấu đang tăng cao, trong khi đó, Nghị quyết 42 chỉ còn hơn 1 năm nữa là hết hiệu lực, sẽ khiến áp lực xử lý nợ xấu của hệ thống ngân hàng trong thời gian tới là rất lớn. Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho biết, đang kiến nghị Chính phủ, Quốc hội kéo dài hiệu lực Nghị quyết 42.

Cơ hội vay để phục hồi sản xuất rất khó. Tài sản thế chấp là vấn đề lớn, nhiều doanh nghiệp đã dùng để vay được khoản ban đầu, nhưng nợ xấu rồi đi vay rất khó. Không còn vốn phục hồi sản xuất kinh doanh, nợ xấu càng xấu.

So với các ngân hàng có vốn nhà nước chi phối, nhóm ngân hàng cổ phần tư nhân được đánh giá có tốc độ tăng trưởng tín dụng cao hơn nhờ sự linh hoạt và có nguồn lực tốt (hệ số CAR cao, nguồn vốn từ lợi nhuận giữ lại dồi dào). Ngoài ra, áp lực giảm lãi suất đầu ra cũng thấp hơn giúp cho nhóm này giữ được biên lãi ròng (NIM) cao và tiếp tục ghi nhận tăng trưởng khả quan từ thu nhập lãi thuần. Chưa kể, tác động của dịch bệnh thường có độ trễ nên các dự báo đưa ra tín hiệu lạc quan đối với lợi nhuận của ngành ngân hàng trong quý 2 II/2021.

Tại ACB, tuy không tiết lộ con số mới nhất nhưng lãnh đạo ACB cho biết, lợi nhuận quý II/2021 của Ngân hàng đang được thực hiện theo kế hoạch đã đề ra, cho dù áp lực trích dự phòng rủi ro cao. Được biết, kết thúc quý I/2021, dự phòng rủi ro của ACB tăng 6,5 lần cùng kỳ năm trước, song lợi nhuận vẫn tăng trưởng 61%, đạt hơn 3.104 tỷ đồng.

Với OCB, mục tiêu lợi nhuận đưa ra cho năm nay là 5.500 tỷ đồng trước thuế và trong quý đầu năm đã đạt 1.276 tỷ đồng, nên Ngân hàng tự tin sẽ hoàn thành chỉ tiêu lợi nhuận cả năm đã đặt ra. Lợi nhuận sau thuế năm 2021 của VPBank có thể tăng 35,3% lên mức 14.100 tỷ đồng, qua đó nâng giá mục tiêu của cổ phiếu VPB lên mức 85.700 đồng/cổ phiếu (tăng 66% so với giá mục tiêu trước đây). Dự báo của VCSC được dựa rên giả định VPBank chào bán cổ phần của “con gà đẻ trứng vàng” FE Credit cho một nhà đầu tư chiến lược mà nhiều khả năng là đối tác đến từ Nhật theo nhiều giai đoạn.

Mức tăng trưởng lợi nhuận của BIDV năm 2021 có thể đạt 56,4%, tương đương gần 11.300 tỷ đồng trước thuế. Tỷ lệ NIM của BIDV sẽ tăng khoảng 0,25 điểm phần trăm lên mức 2,69% nhờ chi phí huy động giảm xuống.

Đà tăng trưởng lợi nhuận đã phản ánh rõ nét vào thị giá cổ phiếu ngân hàng thời gian qua. Do đó, mức định giá cao đặt trong bối cảnh dịch bệnh đang diễn ra sẽ là yếu tố quan trọng cần lưu ý trước khi giải ngân vào cổ phiếu “vua”.

Cương Nguyễn