Ngày xưa, cùng lớp cấp 3, có một cô nọ cho dù có cười nói với tôi thế nào thì tôi cũng biết cô ấy vốn không ưa gì mình. Mà đúng vậy, sau này nghe kể lại, mỗi khi có dịp ngồi với ai cô ấy vẫn tiếp tục nói xấu tôi cho dù nhiều năm không gặp. Tôi nhìn khuôn mặt cô ấy, thấy đầy vẻ đố kỵ và đương nhiên với tôi là xấu.

Nhưng rồi có dịp gặp lại, tôi vô cùng ngạc nhiên. Khuôn mặt cô ấy lành hơn rất nhiều và nó trở nên đẹp ra, cho dù các đường nét của cô ấy vốn dĩ không đẹp. Nên, có lúc muốn nổi sân vì những gì cô ấy nói, tôi đều kiềm lại “Người ta chẳng phải đã tốt đẹp hơn sao? Người ta cũng chỉ đang tập tu nên không thể tránh khỏi những ác nghiệp vì tập khí cũ”.

Cũng có một cô nọ trong lớp mà ngày xưa tôi rất quý. Trong mắt tôi đó là một cô gái chất phác. Mỗi khi có dịp ngồi cạnh tôi, cô ấy đều nói sao trời cho tôi nét gì cũng đẹp còn cô ấy lại xấu vậy. Nhưng tôi không cảm thấy cô ấy sẽ làm hại mình vì sự ghen tị rất đàn bà ấy.

Bẵng đi nhiều năm không gặp, có một ngày tôi rất ngạc nhiên vì giữa bao nhiêu lời chúc mừng tôi từng bước thoát ra được căn bệnh trầm cảm thì cô ấy lại bay vào comment: “Hồi trước tao rất ghét mày vì mày toàn viết về bản thân...”. Tôi nghĩ mãi sao mình viết về bản thân mình mà nó lại ghét mình nhỉ? Mình cứ nghĩ nó tốt với mình chứ? Hoá ra nó ghét mình ngấm ngầm kể cả khi mình luôn nghĩ tốt về nó sau chừng ấy năm à?

Sau đó, khi tôi có dịp sơ sẩy, cô ấy lại tranh thủ viết nguyên một bài tế, dạy tôi về sự cao thượng. Đọc sách nhiều làm gì mà không biết cách sống để những người xung quanh mình được hạnh phúc? Sống gì mà chỉ nhìn thấy cái xấu của người khác? Điều này phải cần đến một tâm hồn cao thượng để tha thứ, bla bla… Ôi mẹ ơi, tôi đâu có vừa. Tôi cũng phải viết lại chửi thẳng mặt. Không bóng gió kiểu “nhiều người” như cô ấy: Ý mày là mày cao thượng hơn tao chứ gì? Chứ mày không nhìn thấy mày cũng chăm chăm vào cái xấu của tao để bắt lỗi tao à mà đòi dạy tao cao thượng. (Đạo Đức giả).

Phán xét người khác bao giờ cũng dễ hơn nhìn lại bản thân mình.

Sau đó, tôi tò mò qua nhà cô ấy lục hình xem. Nhiều năm trôi qua, cô ấy đã kết hôn. Tôi không biết cô ấy từng trải qua những gì nhưng khuôn mặt chất phác năm xưa đầy sự hằn học hơn rất nhiều. Nội tâm chẳng mấy thanh thản.

Tôi lại bắt đầu nghĩ “Có lẽ vì cuộc sống của họ có nhiều điều không hạnh phúc nên họ mới hướng tâm ra ngoài sân si với mình. Họ chỉ thấy điều họ muốn thấy ở mình. Cũng như những ngày bị trầm cảm, mình luôn nhìn tiêu cực về con người và cuộc đời”.

Tôi nghĩ vậy mà có thể tha thứ.

Sẽ có những con người tốt hơn theo thời gian. Sẽ có những con người xấu đi theo năm tháng. Và dung mạo luôn là thứ biểu lộ rất rõ cho nội tâm của một con người. Có thể chịu khó quan sát một chút để đồng cảm và bao dung hơn. Bởi vì thời gian cũng chỉ là một đơn vị đo lường vô thường.

Chẳng có điều gì mãi mãi. Ai rồi cũng có thể đổi thay. Xấu hay tốt không phải là một hằng số. Luôn là sự biến thiên vậy.