Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam cam kết đồng hành cùng các đối tác Pháp hiện thực hóa các thỏa thuận đã ký kết. Ảnh: VGP

Sự kiện diễn ra bên lề chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tới Việt Nam từ ngày 25 – 27/5/2025, đánh dấu bước tiến mới trong quan hệ hợp tác khoa học và giáo dục giữa hai quốc gia.

Phát biểu tại buổi làm việc, Giáo sư, Viện sĩ Châu Văn Minh, Chủ tịch Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam nhấn mạnh mối quan hệ hợp tác lâu dài, bền chặt giữa Viện Hàn lâm và các tổ chức khoa học của Pháp, được khởi đầu từ năm 1983 khi Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp (CNRS) trở thành tổ chức phương Tây đầu tiên ký kết hợp tác với một viện nghiên cứu quốc gia của Việt Nam.

Từ nền tảng đó, hợp tác đã không ngừng mở rộng với các đối tác như Viện Nghiên cứu vì sự Phát triển (IRD), Trung tâm Nghiên cứu Vũ trụ Quốc gia Pháp (CNES), Viện IFREMER, Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Pháp, cùng các trường đại học danh tiếng như Paris 6, Sorbonne và Paris-Saclay.

Củng cố nền tảng hợp tác chiến lược và bền vững

Buổi làm việc là dịp để hai bên cùng nhìn lại những kết quả hợp tác nổi bật trong các lĩnh vực: khoa học cơ bản, môi trường biển, năng lượng, trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ vũ trụ. Đặc biệt, mô hình phối hợp đào tạo giữa Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội (USTH), các viện nghiên cứu trực thuộc Viện Hàn lâm và các trường đại học Pháp đã mang lại nhiều giá trị thiết thực.

Trước đó cùng ngày, Tổng thống Emmanuel Macron đã đến thăm Trường USTH và có buổi đối thoại cởi mở với sinh viên và giảng viên, thể hiện cam kết mạnh mẽ của Chính phủ Pháp trong việc đồng hành phát triển nhà trường biểu tượng hợp tác giáo dục và khoa học giữa hai nước.

Chủ tịch Viện Hàn lâm, GS.VS. Châu Văn Minh kỳ vọng buổi làm việc sẽ mở ra các định hướng hợp tác mới, mang tính chiến lược, dài hạn và hiệu quả, nhất là trong bối cảnh hai nước đang triển khai Kế hoạch hành động Việt Nam – Pháp, hiện thực hóa quan hệ đối tác chiến lược toàn diện.

Đề xuất hợp tác toàn diện trong đào tạo, nghiên cứu và chuyển giao công nghệ

Tại buổi làm việc, GS.TS. Chu Hoàng Hà, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm, nhấn mạnh vai trò then chốt của việc kết nối giữa đào tạo và nghiên cứu.

Ông đề xuất: Thúc đẩy mô hình “đào tạo gắn với nghiên cứu”, đặc biệt ở bậc sau đại học; Mở rộng các chương trình đồng hướng dẫn tiến sĩ, tiến tới đào tạo đồng cấp bằng với đối tác Pháp; Duy trì và phát triển các trường khoa học quốc tế (Science Schools); Xây dựng các phòng thí nghiệm hỗn hợp trong nhiều lĩnh vực chiến lược.

Ký kết kế hoạch hành động giữa Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam – Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp (CNRS) giai đoạn 2025 - 2028. Ảnh: VGP

Ông Chu Hoàng Hà cũng kiến nghị tăng cường nghiên cứu ứng dụng và chuyển giao công nghệ, thử nghiệm mô hình hợp tác giữa viện nghiên cứu – USTH – đối tác Pháp – doanh nghiệp, nhằm thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu, đặc biệt trong các lĩnh vực ưu tiên như năng lượng tái tạo, AI, dữ liệu lớn, môi trường biển...

Cam kết mạnh mẽ từ phía Pháp

Phía Pháp, GS. Antoine Petit, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc CNRS, tái khẳng định cam kết thúc đẩy hợp tác lâu dài với Việt Nam. Ông nhấn mạnh:

“Thỏa thuận đầu tiên từ hơn 40 năm trước chính là minh chứng sống động cho sự gắn bó sâu sắc và lâu dài giữa hai bên.”

Ông Petit đánh giá cao tiềm năng phát triển khoa học của Việt Nam, nhất là nguồn lực trẻ và nhu cầu đào tạo đại học ngày càng tăng. Ông đề xuất mở rộng trao đổi học thuật, thu hút du học sinh Việt Nam sang Pháp, đồng thời khuyến khích sinh viên Pháp đến học tập tại Việt Nam. Ngoài ra, Pháp sẵn sàng thúc đẩy các hình thức kết nối hiệu quả giữa giáo dục và nghiên cứu, đặc biệt là các hoạt động nghiên cứu chung và chuyển giao kết quả nghiên cứu.

Ký kết loạt văn kiện hợp tác quan trọng

Trong khuôn khổ buổi làm việc, hai bên đã ký kết nhiều văn kiện hợp tác chiến lược: Kế hoạch hành động giai đoạn 2025 – 2028 giữa VAST và CNRS; Biên bản ghi nhớ giữa VAST và Đại học Paris Cité; Kế hoạch hợp tác giữa USTH và IRD; Thỏa thuận triển khai dự án nghiên cứu chung giữa USTH, CNRS và Viện Khoa học Vật liệu.

Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam cam kết sẽ phối hợp chặt chẽ cùng các đối tác Pháp để hiện thực hóa các nội dung đã ký kết, góp phần thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ và giáo dục, đồng thời tăng cường tình hữu nghị và hợp tác Việt – Pháp ngày càng sâu sắc và hiệu quả.

Buổi làm việc này là một minh chứng rõ nét cho sự quan tâm đặc biệt và cam kết của Chính phủ Pháp trong việc đồng hành phát triển USTH – một biểu tượng của hợp tác giáo dục và khoa học giữa hai quốc gia, sau chuyến thăm và đối thoại của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron với sinh viên và giảng viên USTH cùng ngày.

Sự kiện này mở ra những định hướng hợp tác mới, mang tính chiến lược và thiết thực hơn nữa, đặc biệt trong bối cảnh hai nước đang triển khai Kế hoạch hành động Việt Nam - Pháp nhằm hiện thực hóa quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai quốc gia.