Quang cảnh Hội thảo

Từ ngày 3 đến 7/9/2025, tại Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán (VIASM), Hà Nội diễn ra Hội thảo quốc tế dành cho các nhà khoa học nữ trong Toán ứng dụng – Khu vực Đông Nam Á 2025 (Retreat for Women in Applied Mathematics – Southeast Asia 2025, viết tắt RWAM-SE 2025).

Sự kiện nằm trong khuôn khổ Chương trình toàn cầu Mathematics for Humanity – Toán học cho Nhân loại do Trung tâm Quốc tế về các Khoa học Toán (ICMS), Đại học Edinburgh (Scotland) điều phối, với VIASM là đối tác chính tại châu Á. Hội thảo được đồng tổ chức bởi Hội Toán học Đông Nam Á (SEAMS), Viện Khí tượng Thủy văn và Biến đổi Khí hậu Việt Nam, Hội Toán học Việt Nam và nhận được sự tham gia của nhiều nhà khoa học nữ hàng đầu đến từ Vương quốc Anh cùng các quốc gia trong khu vực.

RWAM-SE 2025 đánh dấu lần đầu tiên mô hình hội thảo RWAM được tổ chức tại Đông Nam Á. Trước đó, mô hình này được khởi xướng tại Vương quốc Anh vào năm 2023 bởi Giáo sư Apala Majumdar (Đại học Strathclyde) và Giáo sư Angela Mihai (Đại học Cardiff), dưới sự bảo trợ của ICMS. RWAM tại Anh đã trở thành diễn đàn kết nối các nhà toán học nữ, tạo cơ hội hợp tác nghiên cứu, phát triển nghề nghiệp và thúc đẩy bình đẳng giới trong khoa học.

Bà Nguyễn Thị Minh Hương, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam

Phát biểu chào mừng tại Hội thảo RWAM-SE 2025, bà Nguyễn Thị Minh Hương, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam cho biết, sự kiện không chỉ mở ra cơ hội để các nhà khoa học nữ giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm và hợp tác nghiên cứu, mà còn là dịp khẳng định vai trò, vị trí và những đóng góp của phụ nữ trong khoa học, đặc biệt trong lĩnh vực Toán ứng dụng vốn còn nhiều khoảng trống về giới.

Bà dẫn chứng, Đảng và Chính phủ Việt Nam luôn coi khoa học là động lực phát triển. Gần đây, Nghị quyết số 57 ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị đã đặt khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là trụ cột, mở ra cơ hội quan trọng cho cộng đồng khoa học, trong đó có các nhà khoa học nữ.

Tuy nhiên, bà cũng thẳng thắn chỉ ra những thách thức hiện hữu. Trong các ngành STEM, tỷ lệ phụ nữ tham gia nghiên cứu và giữ vị trí lãnh đạo vẫn hạn chế. Năm 2024, phụ nữ chỉ chiếm 28,2% lực lượng STEM toàn cầu; ở châu Á – Thái Bình Dương con số này là 23,9%. Tại Việt Nam, khảo sát tháng 5/2024 cho thấy nữ sinh viên công nghệ chỉ đạt 37%, thấp hơn mức trung bình khu vực. Đặc biệt, trong gần 70 năm, Việt Nam mới có 3 nữ giáo sư Toán học trên tổng số hơn 100 giáo sư, phản ánh sự tiến triển chậm chạp của đội ngũ nữ ở vị trí học hàm cao.

Trước thực tế đó, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam xác định nhiệm vụ quan trọng là tạo môi trường thuận lợi để khuyến khích nữ giới theo đuổi STEM, đồng thời tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức xã hội và gia đình. Đây là chiến lược để hình thành nguồn nhân lực nữ chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Bà Minh Hương kỳ vọng hội thảo RWAM-SE 2025 sẽ mở ra cơ hội hợp tác nghiên cứu, liên kết đào tạo và các dự án ứng dụng gắn với nhu cầu thực tiễn của từng quốc gia. Ngoài ý nghĩa học thuật, sự kiện còn góp phần thúc đẩy tình hữu nghị, tăng cường đoàn kết giữa các nước Đông Nam Á và với các đối tác như Vương quốc Anh.

GS.TS Lê Thị Hợp, Chủ tịch Hội Nữ trí thức Việt Nam

GS.TS Lê Thị Hợp, Chủ tịch Hội Nữ trí thức Việt Nam, trong bài phát biểu của mình cũng nhấn mạnh: "Đây là lần đầu tiên sự kiện được tổ chức tại Đông Nam Á và Hà Nội, Việt Nam vinh dự được chọn làm điểm đến cho cột mốc quan trọng này".

Theo GS.TS Lê thị Hợp, trong nhiều thập kỷ qua, phụ nữ trong khoa học nói chung và Toán học nói riêng đã phải đối diện với không ít khó khăn, thách thức để khẳng định mình. Những nỗ lực bền bỉ ấy đã và đang góp phần làm thay đổi diện mạo khoa học toàn cầu, tạo ra nhiều công trình có giá trị thực tiễn và nhân văn. Chính vì vậy, RWAM-SE 2025 không chỉ mang ý nghĩa khoa học, mà còn là một sự khẳng định mạnh mẽ về bình đẳng giới, về sự đóng góp không thể thiếu của phụ nữ đối với tiến bộ khoa học và phát triển bền vững…

"RWAM-SE2025 hôm nay không chỉ là sự kiện mở đầu, mà còn hứa hẹn là bước khởi đầu cho một hành trình dài hạn hành trình kết nối phụ nữ trong Toán học ứng dụng khắp các châu lục, nuôi dưỡng những ý tưởng mới và góp phần giải quyết những thách thức toàn cầu mà nhân loại đang đối diện"- GS.TS Lê Thị Hợp tin tưởng.

Các báo cáo khoa học chuyên sâu được trình bày tại Hội nghị

 RWAM-SE 2025 sẽ tập trung vào các lĩnh vực ứng dụng toán học đa dạng, bao gồm biến đổi khí hậu và môi trường, khoa học dữ liệu, học máy, tin sinh học, khoa học vật liệu và kỹ thuật. Chương trình dự kiến có các báo cáo khoa học chuyên sâu, phiên thảo luận bàn tròn, trình bày poster và các hoạt động trao đổi xoay quanh nhiều chủ đề thiết thực: công bố quốc tế, tìm kiếm học bổng, phát triển kỹ năng lãnh đạo học thuật và cân bằng công việc cuộc sống.

Các đại biểu tham dự đến từ Vương quốc Anh, các nước Đông Nam Á và hơn 60 đại biểu từ nhiều trường đại học, viện nghiên cứu của Việt Nam.

Hội thảo lần này quy tụ sự tham dự của gần 100 đại biểu, trong đó 12 đại biểu đến từ Vương quốc Anh, 18 đại biểu từ các nước Đông Nam Á và hơn 60 đại biểu từ nhiều trường đại học, viện nghiên cứu của Việt Nam. Sự hiện diện đa dạng này hứa hẹn tạo nên một diễn đàn học thuật phong phú, nơi các nhà khoa học nữ có thể chia sẻ kết quả nghiên cứu, mở rộng hợp tác và xây dựng mạng lưới bền vững trong khu vực cũng như quốc tế.

Các đại biểu nữ trí thức Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Bách khoa Hà Nội, Viện Khoa học khí tượng thuỷ văn và biến đổi khí hậu tham gia Hội thảo.

Các đại biểu cùng khách mời chụp ảnh lưu niệm

RWAM-SE 2025 được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao vị thế của các nhà khoa học nữ trong Toán học ứng dụng, đồng thời tạo động lực để xây dựng một cộng đồng khoa học đa dạng, bình đẳng và gắn kết. Sự kiện cũng mở ra cơ hội hợp tác lâu dài giữa các nhà toán học nữ của Việt Nam, Đông Nam Á và Vương quốc Anh, đóng góp cho sự phát triển chung của khoa học toàn cầu.