Viêm họng cấp là bệnh lý thường gặp ở trẻ em, đặc biệt trong thời điểm giao mùa hoặc khi trẻ vừa quay lại trường học sau kỳ nghỉ. Theo các bác sĩ Nhi khoa, đây là giai đoạn trẻ có sức đề kháng yếu, dễ bị tác động bởi sự thay đổi của môi trường. Mặc dù đây là bệnh quen thuộc, nhưng không phải cha mẹ nào cũng biết cách xử trí đúng, khiến tình trạng của trẻ dễ diễn biến phức tạp hơn.

Các triệu chứng viêm họng cấp

Khi bị viêm họng cấp, trẻ có thể có các biểu hiện như: đau họng, nuốt đau hoặc không chịu ăn uống; ho khan hoặc ho có đàm; sốt nhẹ hoặc sốt cao đột ngột; khàn tiếng, nghẹt mũi, chảy mũi; mệt mỏi, quấy khóc, ngủ không yên.

Ở trẻ nhỏ chưa biết nói, cha mẹ có thể nhận thấy bé biếng bú hoặc khóc khi nuốt. Các triệu chứng này thường kéo dài từ 3 - 5 ngày. Tuy nhiên, nếu trẻ sốt cao liên tục, bỏ ăn, nổi hạch cổ, khó thở hoặc phát ban, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời vì có thể đây là biểu hiện của tình trạng nặng hơn cần được xử trí đúng cách.

Nguyên nhân gây viêm họng cấp thường bao gồm:

Virus (chiếm hơn 80%): như cúm, siêu vi đường hô hấp, adenovirus… Những trường hợp này thường tự khỏi sau vài ngày mà không cần dùng kháng sinh.

Vi trùng (thường gặp là liên cầu beta tan huyết nhóm A): cần được khám sớm để xét nghiệm và điều trị bằng kháng sinh đúng cách.

Yếu tố kích thích: khói thuốc, bụi, hóa chất, thời tiết hanh khô.

Trào ngược dạ dày - thực quản: phổ biến ở trẻ nhỏ, có thể gây ho về đêm, ợ hơi.

Ngoài ra, viêm họng đôi khi chỉ là biểu hiện ban đầu và có thể đi kèm với các bệnh khác như viêm amidan, viêm mũi xoang hoặc viêm tai giữa.

Để chăm sóc trẻ bị viêm họng cấp, cha mẹ nên cho trẻ nghỉ ngơi, uống đủ nước, ăn thức ăn mềm và dễ nuốt. Khi trẻ sốt ≥ 38,5°C, có thể dùng thuốc hạ sốt chứa paracetamol theo liều lượng phù hợp với cân nặng. Vệ sinh mũi họng cho trẻ bằng nước muối sinh lý và giữ ấm cổ họng cũng là những biện pháp hỗ trợ quan trọng. Cha mẹ cần theo dõi sát biểu hiện của trẻ.

Bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố (TP.HCM) khuyến cáo, phụ huynh nên đưa trẻ đến khám tại các bệnh viện có chuyên khoa Nhi khi có dấu hiệu nghi ngờ viêm họng cấp

Nếu trẻ sốt cao liên tục trên 2 ngày, đau họng nhiều, nổi hạch cổ, nôn ói, li bì, cần đưa đi khám sớm. Tuyệt đối không tự ý dùng kháng sinh nếu chưa có chỉ định của bác sĩ, bởi phần lớn các trường hợp là do virus, việc sử dụng kháng sinh không giúp trẻ khỏi bệnh nhanh hơn mà còn có thể gây hại. Các chuyên gia cũng lưu ý không nên ép trẻ ăn khi đang đau họng vì điều này có thể khiến trẻ khó chịu và mệt mỏi hơn.

Để phòng tránh viêm họng cấp, phụ huynh nên duy trì các thói quen sau:

Rửa tay cho trẻ thường xuyên, đặc biệt trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

Tránh cho trẻ tiếp xúc gần với người đang bị ho, cảm.

Giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng cổ khi trời lạnh.

Vệ sinh nhà cửa, đồ chơi sạch sẽ.

Cho trẻ uống đủ nước, ăn nhiều trái cây giàu vitamin C.

Hạn chế khói thuốc và bụi trong nhà.

Tiêm ngừa đầy đủ theo lịch, đặc biệt là các vắc-xin phòng cúm, phế cầu, bạch hầu…

Khi trẻ có dấu hiệu nghi ngờ viêm họng cấp, cha mẹ nên đưa con đến bệnh viện có chuyên khoa Nhi để được khám và điều trị kịp thời. Theo các bác sĩ, việc thăm khám sớm giúp xác định chính xác nguyên nhân và tránh nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.