Làm cha mẹ, ai cũng mong con mình thông minh, có chỉ số IQ cao, nhưng đồng thời lại hy vọng con ngoan ngoãn, nghe lời và hiểu chuyện.

Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của tư duy giáo dục hiện đại, mọi người dần nhận ra rằng trẻ vừa thông minh lại vừa ngoan gần như không tồn tại; những đứa trẻ thật sự thông minh thường rất khó nuôi dạy.

Ví dụ, giáo sư - chuyên gia giáo dục nổi tiếng của Trung Quốc, bà Lý Mai Cận từng nói trong một buổi diễn thuyết công khai: "Trẻ khó dạy không phải chuyện xấu, trái lại còn là biểu hiện của sự thông minh".

Trẻ càng thông minh thì 3 đặc điểm này càng rõ ràng; nếu con bạn có đủ cả 3 thì cứ âm thầm mà vui mừng nhé.

1. Tính cách lập dị, không thích chơi với bạn cùng tuổi

Trong bộ phim Mỹ "Tuổi thơ của Sheldon", Sheldon Cooper là một thiên tài với IQ 187, 5 tuổi bắt đầu nghiên cứu đại số topo, 9 tuổi đề xuất phương án đẩy ngược của tên lửa, 11 tuổi vào đại học, 14 tuổi trở thành người trẻ nhất nhận giải Steven, 16 tuổi lấy bằng tiến sĩ…

Nhưng từ nhỏ Sheldon đã không giỏi giao tiếp, đặc biệt không thích ở cùng bạn cùng trang lứa vì cậu cho rằng đề tài của họ quá trẻ con. Ngược lại, cậu lại rất vui khi được trò chuyện với giáo sư John lớn tuổi.

Không chỉ trên phim, ngoài đời cũng có rất nhiều thiên tài giống Sheldon, không giỏi giao tiếp với người cùng tuổi, chẳng hạn nhà vật lý đoạt giải Nobel Richard Feynman hay "thần đồng toán học" người Trung Quốc Vi Đông Dịch thuở nhỏ đều không thích tụ tập với bạn bè cùng trang lứa.

Trẻ như vậy không hòa nhập được với bạn cùng tuổi khiến người lớn thường nghĩ chúng cô độc, lập dị và khó dạy.

Nhưng thật ra nguyên nhân chúng thích tiếp xúc với người lớn là vì năng lực nhận thức và độ sâu tư duy đã vượt xa bạn đồng trang lứa. Chỉ khi giao tiếp với những người trưởng thành, trẻ mới tìm được sự đồng điệu về tư tưởng và sự thỏa mãn về nhận thức.

Ảnh minh hoạ

2. Tràn đầy năng lượng, không "tháo dỡ" thì cũng hỏi liên tục

Thích hỏi, thích nghịch chính là biểu hiện bên ngoài của bộ não vận hành tốc độ cao và nhu cầu khám phá mạnh mẽ. Ví dụ như Edison, vua phát minh từ nhỏ đã là đứa trẻ khiến cha mẹ và thầy cô đau đầu. Cậu tò mò về mọi thứ, luôn đặt câu hỏi:

- "Tại sao cá không bị chết đuối?"

- "Tại sao gà có thể ấp trứng nở con?"

- "Gió từ đâu đến?"

Người lớn thấy trẻ hay hỏi thì phiền, mệt, nhưng họ không biết rằng mỗi lần trẻ động tay hay đặt câu hỏi là một lần xây dựng hệ thống nhận thức của riêng mình. Việc học thông qua khám phá chủ động hiệu quả hơn nhiều so với sự nhồi nhét thụ động.

Nếu cha mẹ biết phối hợp và hướng dẫn đúng cách, trí tuệ của trẻ sẽ được phát triển tốt hơn và ngày càng thông minh.

Ngược lại, nếu chúng ta thô bạo ngăn cản hành vi khám phá hoặc bỏ mặc câu hỏi của trẻ, chúng ta sẽ vô tình giết chết sự tò mò và sáng tạo, khiến một đứa trẻ thông minh trở nên tầm thường.

3. Cảm xúc mạnh, hay khóc, nhạy cảm và dễ nổi nóng

Chỉ cần một chuyện nhỏ cũng có thể khiến trẻ sụp đổ khóc lóc, nổi nóng; mọi việc phải làm theo trình tự của chúng, nếu không sẽ cáu giận. Chúng cũng rất sợ thất bại, "tim thủy tinh".

Nhắc đến kiểu trẻ này, cha mẹ nào cũng đau đầu, cho rằng chúng vừa khó dạy vừa "làm quá", lớn lên khả năng cao chẳng nên người. Nhưng không phải ai cũng biết rằng rất nhiều đứa trẻ nhạy cảm, dễ nổi nóng lại chính là những thiên tài IQ cao.

Ví dụ như Elon Musk, thiên tài công nghệ cũng nổi tiếng với tính khí thất thường. Nhà viết tiểu sử của ông từng mô tả cảm xúc của ông "lúc sáng lúc tối, đôi khi rơi vào cái mà người xung quanh gọi là "chế độ ác quỷ".

Trẻ thông minh phản ứng mạnh trước phê bình, mâu thuẫn hoặc cảm xúc của người khác không phải vì IQ cao nhưng EQ thấp, càng không phải tính cách tồi; mà bởi chúng sở hữu năng lực cảm nhận vượt trội và tư duy logic sắc bén. Hệ thần kinh nhạy cảm giúp chúng nhận ra những "lệch lạc" nhỏ nhất; tư duy logic mạnh khiến chúng khó chấp nhận khi "trật tự bị phá vỡ".

Vì vậy, nếu nhà bạn có đứa trẻ dễ nổi nóng và cực kỳ nhạy cảm, đừng vội dán nhãn hay quát mắng. Hãy cho trẻ thêm thời gian và sự thấu hiểu, giúp chúng học cách diễn đạt cảm xúc, chấp nhận sự không hoàn hảo. Sự nhạy bén và logic bẩm sinh ấy sẽ trở thành lợi thế đặc biệt giúp trẻ hiểu thế giới và vượt qua chính mình.