Nhiều hỗ trợ cho người sinh con thứ 2

Sáng 10/12, với 448/450 đại biểu có mặt tán thành (chiếm 94,71% đại biểu) Quốc hội chính thức thông qua Luật Dân số với 8 chương, 30 điều. Luật có hiệu lực kể từ ngày 1/7/2026. Luật Dân số quy định thời gian nghỉ thai sản với lao động nữ là 7 tháng, hỗ trợ tài chính cho phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi và ưu tiên mua nhà ở xã hội với người có từ 2 con đẻ trở lên.

So với quy định hiện hành, thời gian nghỉ thai sản đối với lao động nữ đã nhiều hơn một tháng.

Trong quá trình hoàn thiện Luật Dân số, ban soạn thảo đã tiếp thu ý kiến đại biểu và bổ sung các định hướng chính sách nhằm duy trì mức sinh thay thế một cách bền vững. Khung chính sách được mở rộng sang nhiều lĩnh vực như lao động - việc làm, tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, trợ cấp, giáo dục, chăm sóc sức khỏe, nhà ở… để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các gia đình sinh con.

Theo Báo Phụ nữ, luật quy định việc kéo dài thời gian nghỉ thai sản đối với người sinh con thứ hai: lao động nữ được nghỉ bảy tháng, còn lao động nam được nghỉ 10 ngày làm việc khi vợ sinh.

Một số nhóm phụ nữ, như người dân tộc thiểu số ít người hoặc sống tại những địa phương có mức sinh thấp, sẽ được nhận hỗ trợ tài chính khi sinh con. Ngoài ra, phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi cũng thuộc diện được hỗ trợ. Những gia đình có từ hai con trở lên được ưu tiên trong chính sách mua, thuê hoặc thuê mua nhà ở xã hội theo quy định pháp luật.

Doanh nghiệp và người sử dụng lao động được khuyến khích tạo điều kiện để người lao động thực hiện các biện pháp duy trì mức sinh thay thế và thích ứng với tình trạng già hóa dân số.

Liên quan đề xuất hỗ trợ nuôi con nhỏ hoặc trợ cấp cho trẻ sơ sinh, ban soạn thảo cho biết hiện Nhà nước đã chi trả trợ cấp xã hội hằng tháng cho một số nhóm trẻ thuộc diện bảo trợ xã hội, như trẻ dưới 16 tuổi không có người nuôi dưỡng hoặc trẻ dưới 3 tuổi của hộ nghèo, cận nghèo. Việc mở rộng diện thụ hưởng sẽ cần nguồn lực rất lớn và chưa phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội hiện nay, vì vậy Chính phủ sẽ tiếp tục nghiên cứu và đề xuất vào thời điểm thích hợp, dựa trên diễn biến mức sinh từng giai đoạn.

Dân số và phát triển

Dự án Luật Dân số lần này thể hiện một bước chuyển quan trọng, khi trọng tâm chính sách không còn dừng ở kế hoạch hóa gia đình mà chuyển sang dân số và phát triển. Quan điểm mới này hướng tới việc xử lý toàn diện các vấn đề về quy mô dân số, cơ cấu tuổi, ứng phó già hóa, đồng thời nâng cao chất lượng dân số trong mối tương quan với mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội.

Luật xây dựng một khung chính sách tổng thể và có tính nền tảng, bao gồm lao động – việc làm, thu nhập – tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, trợ cấp, giáo dục, chăm sóc sức khỏe, nhà ở… nhằm tạo môi trường thuận lợi để nâng tỷ lệ sinh và duy trì mức sinh thay thế theo hướng ổn định và bền vững.

Các chính sách hỗ trợ như kéo dài thời gian nghỉ thai sản, hỗ trợ tài chính khi sinh con được phân loại theo từng nhóm đối tượng và theo đặc thù từng địa phương. Bên cạnh đó, các gia đình đủ điều kiện còn được ưu tiên tiếp cận chính sách mua, thuê hoặc thuê mua nhà ở xã hội theo quy định pháp luật.

Đối với mục tiêu giảm tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, Luật khuyến khích đưa nội dung “không trọng nam khinh nữ, không lựa chọn giới tính thai nhi” vào hương ước, quy ước của cộng đồng. Đồng thời, người hành nghề khám, chữa bệnh nếu vi phạm quy định về thông báo hoặc tiết lộ giới tính thai nhi nhằm mục đích phá thai sẽ bị đình chỉ hành nghề theo quy định pháp luật chuyên ngành.

Hằng năm, cơ quan thống kê Trung ương sẽ công bố số liệu về mất cân bằng giới tính khi sinh, làm căn cứ để Chính phủ và chính quyền cấp tỉnh xây dựng các giải pháp can thiệp phù hợp với từng thời điểm và từng địa bàn.

Luật Dân số sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2026. Riêng chính sách hỗ trợ tài chính cho phụ nữ sinh con tại địa phương có mức sinh thấp và hỗ trợ cho phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi sẽ áp dụng từ ngày 1/1/2027.

(Theo Báo Phụ nữ)