* Tác giả: Mẹ Cookoo (Trung Quốc)

Một chị họ của tôi từng có cô con gái bỏ nhà đi từ khi mới hơn mười tuổi. Suốt hơn mười, hai mươi năm sau đó không một tin tức, không một cuộc gọi. Lúc đầu, bố mẹ chị vẫn cố gắng tìm con, nhờ họ hàng đi làm ăn xa để ý giúp. Nhưng tìm mãi không thấy, vài năm sau họ đành buông tay.

Nhắc đến con gái, người bố nghiến răng: "Đứa con bất hiếu, tìm nó làm gì? Coi như tôi chưa từng sinh ra nó". Nhưng vài năm gần đây, có người quen ở xa vô tình gặp lại cô con gái ấy, thấy cô đang dắt theo một đứa trẻ. Khi được hỏi vì sao không về nhà, cô chỉ nói một câu: "Ba mẹ chưa từng yêu tôi, về đó làm gì? Nơi đó không còn là nhà của tôi nữa". Khi hàng xóm kể lại chuyện này, bố cô chỉ lạnh lùng nói: "Lần sau có gặp thì bảo với nó: tôi không có đứa con gái vô ơn đó".

Tôi nghe xong mà thấy xót xa. Hồi nhỏ chị ấy hay chơi với tôi, hiền lành lắm. Vậy mà giờ chẳng ai liên lạc được nữa.

Rõ ràng là ruột thịt, cũng từng sống trong một mái nhà sao cuối cùng lại thành hai người xa lạ, không còn yêu thương nhau?

1. "Tài khoản cảm xúc" – nền tảng của mọi mối quan hệ

Tâm lý học có khái niệm "tài khoản cảm xúc". Nó giống như tài khoản ngân hàng: muốn rút tiền thì trước đó phải có gửi vào. Quan hệ giữa người với người cũng vậy. Những quan tâm, lắng nghe, giúp đỡ… chính là "khoản gửi". Những lúc ta nhờ vả, kỳ vọng, động viên nhau… là "khoản rút". Nếu giữa hai người chẳng có sự thấu hiểu hay sẻ chia, thì tài khoản này coi như bằng không không thể rút ra được gì.

Trong tất cả các mối quan hệ, tài khoản cảm xúc của cha mẹ và con cái vốn dĩ là lớn nhất. Ngay từ khi con chào đời, cha mẹ đã "nạp" vào đó rất nhiều yêu thương. Nhưng yêu thương nhiều không có nghĩa là tài khoản sẽ luôn đầy. Bởi vì cha mẹ cũng liên tục… "rút tiền":

"Con phải làm ngay!" – rút.

"Sao con dở thế?" – rút.

"Con hư, mẹ không thương nữa!" – rút.

Đánh mắng – rút.

Hứa rồi thất hứa – rút tiếp.

Rút mãi mà không gửi vào lại, tài khoản sẽ cạn kiệt, rồi âm.

Đó là lúc quan hệ bắt đầu rạn nứt.

Con trở nên lạnh lùng:

"Con không làm!".

"Đừng hỏi nữa, con mệt rồi!".

"Mẹ tự làm đi!".

Khi tài khoản cảm xúc đã "âm sâu", con sẽ tránh mặt cha mẹ, lớn lên thì đi thật xa, không muốn gọi điện, không muốn chia sẻ. Tình cảm dần biến thành trách móc, oán giận.

Cuối cùng, con không thương cha mẹ mà cha mẹ cũng tổn thương đến mức không còn muốn yêu con nữa.

2. Vậy làm sao để "gửi tiền" vào tài khoản cảm xúc với con?

Trong cuốn 7 Thói Quen Của Người Hiệu Quả, tác giả gợi ý 7 cách "nạp tiền", dưới đây là những cách quan trọng nhất.

① Quan tâm từ những điều nhỏ nhất

Trẻ không cảm nhận tình yêu qua việc cha mẹ kiếm bao nhiêu tiền hay hy sinh bao nhiêu. Trẻ cảm nhận tình yêu qua: Ánh mắt ấm áp; Lời chào khi con bước vào nhà; Cái ôm khi con sợ hãi; Sự kiên nhẫn khi con kể chuyện

Chỉ cần một câu như: "Chào mừng con về nhà, mẹ vui lắm khi thấy con!" cũng là một khoản "gửi thêm" rất lớn vào lòng con.

② Lắng nghe đến hết câu

Nhiều cha mẹ nghe con nói 3 giây đã ngắt lời: "Con sai rồi!"; "Chuyện nhỏ xíu làm gì căng?"; "Ba nói rồi mà!".

Mỗi lần ngắt lời là một lần rút tiền. Chỉ khi cha mẹ chịu lắng nghe trọn vẹn, con mới cảm thấy an toàn để chia sẻ. Và khi con chịu chia sẻ, tài khoản cảm xúc lại được "gửi thêm".

③ Đón nhận lỗi lầm rồi mới dạy con

Khi con làm đổ nước, làm bể ly, đánh nhau… cha mẹ thường phản ứng ngay: "Mẹ nói bao nhiêu lần rồi?!"; "Con hư quá!". Nhưng lúc đó con đang rất sợ hãi và xấu hổ. Nếu cha mẹ mắng ngay, tài khoản cảm xúc lại… bốc hơi.

Thay vào đó: Giúp con dọn dẹp. Nói bình tĩnh: "Lần sau con cẩn thận hơn nhé." Trẻ sẽ cảm nhận được: "Dù con sai, ba mẹ vẫn yêu con". Đó là khoản gửi giá trị nhất.

Giữa cha mẹ và con cái, yêu thương vốn là bản năng. Nhưng duy trì được tình yêu đó lại cần khả năng nuôi dưỡng cảm xúc.

Nếu chỉ biết "rút" bằng la mắng, chỉ trích, bạo lực, ép buộc..., thì một ngày nào đó tài khoản cảm xúc sẽ trống rỗng. Và đến khi con quay lưng, cha mẹ mới hoảng hốt nhận ra: tình yêu không tự nhiên mà có cũng không tự nhiên mà mất đi.

Muốn con lớn lên vẫn yêu cha mẹ, hãy nhớ một điều:

Trong mối quan hệ nào, gửi nhiều hơn rút yêu thương sẽ còn mãi.