Ngày 4.7.2023, Viện Pháp tại Hà Nội đã tổ chức tọa đàm giới thiệu cuốn sách “Xuân Thu sử thi Bắc Kỳ” của học giả Pháp Pierre Foulon.

Tọa đàm giới thiệu và bàn luận khái quát câu chuyện về văn hóa Việt Nam với góc nhìn của một trí thức người Pháp - Pierre Foulon, qua ấn phẩm “Xuân Thu Sử thi Bắc Kỳ” (dịch giả: Phan Tín Dụng, được ấn hành bởi sự phối hợp của NXB Khoa học Xã hội và MaiHaBook).

Cuốn sách trình bày những triết lý văn hóa phương Đông, nhưng đồng thời cũng chứa đựng những góc nhìn đậm dấu phương Tây của tác giả, nên có thể coi cả cuốn sách như một sự giao thoa của văn hóa Đông - Tây.

Học giả Pierre Foulon đã có quãng thời gian khá dài sống và làm việc tại Việt Nam. Trong đó, giai đoạn 1920 - 1930, ông dạy triết học ở Trường Bưởi (nay là Trường Chu Văn An - Hà Nội) nên theo ông, với “Xuân Thu Sử thi Bắc Kỳ” - “Tôi viết sử thi theo kiểu triết học sinh thái”, đồng thời, học giả Pierre Foulon viết cuốn sách này nhằm hy vọng con gái mình có thể đọc để hiểu về vùng đất mà cô sinh ra.

400 trang sách trong “Xuân Thu Sử thi Bắc Kỳ” được chia thành 4 chương, tượng trưng cho 4 mùa Xuân - Hạ - Thu - Đông, bàn luận những vấn đề về chính trị, xã hội, thơ ca, triết học, nghệ thuật dân gian, lối sống, nghi lễ, dịch bệnh, công việc đồng áng, về cái chết… Về sự khác biệt giữa Tết Nguyên đán ở Việt Nam và Tết Tây, Pierre Foulon cũng có những lý giải để khẳng định rằng đó là những nét tinh túy mà xét ở góc độ nào đó, người Pháp vẫn có thể thấu hiểu người Việt, vì đều có gốc gác là “hai dân tộc nông dân”, còn khi bàn về đời sống văn hóa ở Việt Nam, ông đã dành nhiều lời khen các nhà thơ đất Việt như Tản Đà, Nguyễn Khuyến…

Có một điểm đặc biệt là việc thiết kế trình bày sách được thực hiện bởi chính họa sĩ Tô Ngọc Vân - một gương mặt sáng giá của nền hội họa Việt Nam. Tranh bìa được họa sĩ Nguyễn Tiến Lợi làm từ tranh khắc dân gian thường bày bán trong dịp giáp Tết trên hè phố và chợ Bắc Kỳ với motif tranh Tam Đa quen thuộc. Qua đó, ấn phẩm thực sự là một sự tổng hòa đặc sắc về nghệ thuật.

Tại buổi tọa đàm “Xuân Thu sử thi Bắc Kỳ” nhìn từ tiếp xúc Pháp Việt đầu thế kỷ XX”, các diễn giả (GS.TS Đỗ Quang Hưng, TS Vũ Đức Liêm và TS Nguyễn Tiến Dũng) đã có những chia sẻ xung quanh các vấn đề được đề cập trong tác phẩm hấp dẫn nói trên.